प्रनिश खनाल - Jul 04 2023 परिचय:
‘परेवा र बाज’ नामक कविता सङ्ग्रह, लेखक वासुदेव पाण्डेय हुन् । यो पुस्तक पहिलो पटक २०७८ वर्षमा प्रकाशित भएको थियो । यो कविता सङ्ग्रहको प्रकाशक साझा प्रकाशन हो । सङ्ग्रहमा कविले राष्ट्रियता, सामाजिकता, सांस्कृतिक, धार्मिक, आध्यात्मिकता, प्राकृतिक र मानवीय विषयहरूमा कविताहरू लेखेका छन् । सङ्ग्रहमा ६० कविताहरू विभिन्न छन्दहरूमा रचिएका छन् ।
विषयवस्तु:
कवि प्रभाकरले यस कविता सङ्ग्रहमा समावेश गरेका ६० कविताहरूले बोकेको मुख्य भाव भने सामाजिकता तथा राष्ट्रियतासँग सम्बन्धित छन् । सर्वप्रथम त कविले अभिलाषा नामक कवितामा राष्ट्रप्रति र जनताप्रति आफ्नो अभिलाषा व्यक्त गरेका छन् । जनतामा हुनुपर्ने गुणको पनि महिमागान यस कवितामा गरिएको छ ।
त्यस्तै "सिर्जन सामर्थ्य" शीर्षकको कविता मानिसहरूको सिर्जन सामर्थ्यको आदर्श कस्तो हुनुपर्छ भन्ने विषयवस्तुमा आधारित छ ।
"शक्ति" शीर्षकको कविता भने मानिसको बौद्धिक क्षमता र शारीरिक क्षमताको तुलना गर्दै रचना गरिएको छ।
"लाचारी" शीर्षकको कवितामा भने आजको समाजमा राजनिति तथा सामाजिक बनोटमा देखापर्ने लाचार अवस्थाको बखान गरिएको छ ।
"नेपाल नन्दन" नामक कवितामा गरिएको छ । नेपाल स्वर्ग बराबर रहेको र नेपालकाे मनमोहक वर्णन कवितामा पाइन्छ ।
‘राष्ट्रिय चिन्तन’ शीर्षकको कवितामा पनि नेपालकै महिमा गान गरेको पाउन सकिन्छ । त्यस लगायत नै "देशभक्ति", "बुद्ध परेवा र देश", "अनुपम धर्ती ", "हिमभैरव" जस्ता कविताहरू सम्पूर्णमा नेपाल देश, मातृभूमि , प्राकृतिक गन्थन र देशभक्तिको भाव प्रस्तुत गरिएको पाइन्छ। साथसाथै कवि प्रभाकरले "दलनको चलन", "श्रमिक पुकार", "अद्भूतिकता ", "उपेक्षा" जस्ता कविताहरूमार्फत आजको समाजको सामाजिक अवस्था तथा हुनुपर्ने आदर्शवादी समाजको भाव मुख्यतः पेश गरेका छन् ।
यसरी विभिन्न शीर्षकका अनेकौं कविताहरूमार्फत यस कविता सङ्ग्रहले राष्ट्रियता र सामाजिक नैतिकता उजागर गर्ने प्रयास गरेको पनि पाइन्छ । साथसाथै सङ्ग्रहमा प्रेरणदायी राष्ट्रिय व्यक्तित्वको पनि उल्लेख गरिएको छ ।
निष्कर्ष:
"परेवा र बाज" कविता सङ्ग्रहमा विभिन्न छन्दमा रचित कविताहरू छन् जसमा राष्ट्रिय, सामाजिक, सांस्कृतिक, नैतिक, धार्मिक, आध्यात्मिक, प्राकृतिक, तथा मानवीय विषयबस्तु समावेश गरिएको छ। यो कविता सङ्ग्रह देशभक्तिपूर्ण र भावले भरिएका कविताहरू अन्तर्गत समावेश गर्दछ । यो सङ्ग्रहमा प्रकाशित कविताहरूले हाम्रो नेपाली पहिचान बचाउन देशको सेवा गर्दा अमर पारेर मात्रै जोगाउन सकिन्छ भन्नेको भावना व्यक्त गर्दछ । यस कविता सङ्ग्रहले नै नभएर हाम्रो समाजको दृष्टिकोणलाई परिवर्तन गर्न सक्छ ।
अत: "म नेपाली मेरो परिचय छ के देश नभए,
कहाँ बाँचौला खै चयनले देश नरहे ?
सके आमा तिम्रो ऋण सकल भुक्तान म गरूँ
नसक्दा बॉकी तमसुक बनाईकन मरू "
भन्ने सन्देश दिँदै कवि वासुदेव पाण्डेय 'प्रभाकर ' ले उत्कृष्ट कविता सङ्ग्रह परेवा र बाज तयार गरेका छन् । मलाई, व्यक्तिगत रूपमा यस कविता सङ्ग्रहमा पेश गरिएको सामाजिक सन्देश तथा राष्ट्रियताको भाव निकै राम्रो लाग्यो र सबैलाई यो किताब पढ्ने सुझाव दिन चाहन्छु ।
प्रनिश खनाल
कक्षा १२ ‘पाङ्बोचे’
डियरवाक सिफल स्कुल
Liked by:
