विषयप्रवेश:
यस पुस्तकको नाम प्रसिद्ध पाँच एक अनुदित बालउपन्यास हाे । यसलाई एनिड ब्लाइटनले लेखेका हुन् । यस पुस्तकलाई जयप्रसाद लम्सालले अङ्ग्रेजीबाट नेपालीमा अनुवाद गरेका हुन् । यो पुस्तक कथालयले प्रकाशन गरेको हो र यसको गाता लौरा एलेन एन्डरसनले बनाएका हुन् । यो पुस्तक पहिलो पटक २०१६ मा प्रकाशित भएको थियो । यस पुस्तकका सम्पादक गणेशप्रसाद भट्टराई हुन् ।
पात्रहरू:
यस पुस्तकमा जुलियन, जर्ज, एनी, डिक र तिमाेथीसहित पाँचजना मुख्य पात्रहरू छन् । यस पुस्तकमा तिमोथीबाहेक सबैजना एक मानवीय पात्र हुन् । यसमा पात्रहरू जुलियन, डिक, अनु , तिमोथी, कुन्तिन काका, फिनी काकी, (जुलियन, डिक, अनुको) आमा र बुबा, आफ, माझीहरू, गुण्डाहरू आदि पात्रहरू रहेका छन् । जर्ज एक खराब पात्र जस्तो देखिन सक्छे तर वास्तवमा ऊ एक राम्रो पात्र हाे किनभने ऊ पछि एनी, जुलियन र डिकसँग साथी बन्छे र तिनीहरू सबै मिलेर खजाना फेला पार्न सक्षम हुन्छन् । पुस्तकका खराब मानिसहरू चोरहरू हुन् किनभने उनीहरूले टापु किन्न खोज्छन् । जब उनीहरूलाई थाहा हुन्छ कि त्यहाँ सुन र खजाना छ जब उनीहरूले सुन फेला पारेका बच्चाहरूलाई देख्छन् । उनीहरूले सुन लिन र बच्चाहरूलाई टापुमा छोड्ने निर्णय गर्छन् । आफ्नो डुङ्गा लिएर टापुमा त पुग्छन् तर अन्तमा चोरहरूले सुन लिन सकेनन् किनभने बच्चाहरूका काकाले प्रहरीलाई खबर गरिसकेका हुन्छन् र उनीहरू सुन नलिई जान्छन् ।
कथावस्तु :
जब जुलियन, डिक र एनी पोलसेथमा गर्मीको छुट्टीमा जान सक्दैनन्, उनीहरूलाई गाउँमा रहेको उनीहरूको किरिन कटेजमा काकी फिनी र काका कुन्टिनसँग गर्मी बिताउन आमन्त्रित गरिन्छ। तिनीहरूले आफ्नी बहिनी जर्जिनालाई पनि भेट्छन्, एक केटी, जसले केटाजस्तै जिउन कडा प्रयास गर्छे र केवल जर्ज नामको जवाफ दिन्छ । अन्तिममा तिनीहरू साथी बन्छन् र जर्जले तिनीहरूलाई आफ्नो प्यारो कुकुर तिमोथीसँग परिचय गराउँदछ, जो गोप्य रूपमा माछा मार्ने केटा, अफसँग गाउँमा बस्छ किनभने जर्जका आमाबाबुले उनलाई कुकुर राख्न अनुमति दिँदैनन् । किरिन टापु जाने बाटोमा, जर्जले आफ्ना भाइहरूलाई जहाज भत्किएको देखाउँछ, यो उनको महान्-महान्-महान् हजुरबुबाको जहाज हो भनेर व्याख्या गर्दै । हावाहुरीमा जहाज भत्किएपछि उनी सुन ढुवानी गर्दै आएका थिए, तर गोताखोरले खोजी गर्दा पनि सुन फेला परेनन् । भग्नावशेषको भ्रमण गरिसकेपछि, पाँच जना टापुमा आइपुग्छन् र भत्किएको महलको खोजी गर्छन् जब ठूलो आँधीबेहरी आउँछ, उनीहरूलाई मुख्य भूमिमा फर्कन धेरै खतरनाक बनाउँछ। जब तिनीहरू टापुमा आश्रय लिन्छन्, समुद्रले पुरानो जहाजको टुक्रालाई टापु वरपरका चट्टानहरूमा फ्याँक्छ। यी घटनाक्रमहरूबाट उत्साहित, तिनीहरूले यो पत्ता लगाउनु अघि खोज्न अर्को दिन बिहान फर्कने निर्णय गर्छन्।
भोलिपल्ट, पाँचजनाले भग्नावशेषको भ्रमण गर्छन् र कप्तानको क्याबिन पत्ता लगाउँछन्, जहाँ उनीहरूले जर्जको महान-महान्-महान् हजुरबुबासँग सम्बन्धित केही वस्तुहरू फेला पार्छन्, जसमा उनीहरूले किरिन कुटीजमा फिर्ता लिएर गएको पुरानो बक्स पनि समावेश गर्दछ। बाकस खोल्न गाह्रो हुन्छ, त्यसैले तिनीहरूले यसलाई घरको सबैभन्दा अग्लो झ्यालबाट फ्याँक्छन्। बक्स खुल्छ, तर शोरले काका कुन्टिनलाई बाधा पुर्याउँछ जसले बक्स जफत गर्दछ । आफ्नो खोज छोड्न इच्छुक नभएको, जुलियन काका कुन्टिनको अध्ययनमा लुकेर किरिन क्यासलको पुरानो नक्सा रहेको बक्स लिन्छ । पछि नक्सामा थप अनुसन्धानमा, बच्चाहरूले INGOTS शब्द फेला पार्छन्, जुन तिनीहरूले पछि बुझ्छन् कि यसले हराएको सुन गाडिएको ठाउँलाई जनाउँछ । बच्चाहरूले यो हराएको सुनको स्थान देखाउने खजाना नक्सा हो भनेर बुझ्छन्। नक्साको ट्रेसिङ गरेपछि र बक्स फिर्ता गरेपछि, तिनीहरू आफैले सुन फेला पार्ने निर्णय गर्छन्।
केटाकेटीहरूको स्तब्धतामा, नक्सा भएको बाकस एक प्राचीन बस्तु सङ्ग्रहकर्तालाई बेचिन्छ। सोही व्यक्तिले किरिन टापु किन्न प्रस्ताव पनि गर्छ। केटाकेटीहरूले थाहा पाउँछन् कि उसले गोप्य नक्सा पत्ता लगाएको छ र आफ्नो लागि सुन चाहन्छ, र त्यसैले पाँचजनाको लागि पहिलो सुनको लागि दौड सुरु हुन्छ। बच्चाहरू टापु बेच्नु अघि त्यहाँ समय बिताउन चाहन्छन् भन्ने सोच्दै, काका कुन्टिन र काकी फिनीले उनीहरूलाई एक हप्ताको लागि त्यहाँ क्याम्पिङ गर्न अनुमति दिन्छन् । टापुमा आइपुगेपछि, पाँच जनाले सुन लुकाइएको पुरानो कालकोठरीहरू पत्ता लगाउन महलका भग्नावशेषहरू खोज्न थाल्छन्। खरायोलाई पछ्याउँदै, टिमी पुरानो इनारमा खस्छ, जहाँबाट बच्चाहरूले कालकोठरीको प्रवेशद्वार भेट्टाउँछन्। भूमिगत खोजी गर्दा, तिनीहरूले बन्द भल्टमा सुन फेला पार्छन् । समस्या चाँडै आइपुग्छ, खराब मानिसहरू सुन चोर्ने आशामा टापुमा आउँछन् । तिनीहरूले जर्ज र जुलियनलाई समात्छन्, तिनीहरूलाई कालकोठरीमा ताला लगाउँछन् र तिनीहरूलाई सतहमा एनी र डिकलाई एउटा नोट लेख्न सोध्छन् - एउटा नोट जसले ती दुईलाई तहखानेमा फिर्ता ल्याउनेछ । जर्जले चिठी लेख्छन् र डिकले यसमा केही नराम्रो कुरा फेला पार्छ, जर्जले उनको नाम "जर्जिना" मा हस्ताक्षर गरेको हुनाले डिक र एनी तल नजाने निर्णय गर्छन् । डिक र एनीले जुलियन र जर्जलाई कालकोठरीबाट बचाउनको लागि कुवाको शाफ्ट प्रयोग गर्छन्, र बच्चाहरूले सुन चोर्न टापुमा फर्किँदा चोरहरूलाई लक पार्ने योजना बनाउँछन्। यद्यपि योजना गलत भयो, बच्चाहरूले किरिन टापुमा फसेका मानिसहरूलाई छोड्न व्यवस्थित गर्छन्। तिनीहरू काका कुन्टिन, काकी फिनी र पुलिसलाई के भयो भनेर बताउन मुख्य भूमिमा फर्कन्छन् । सुन बरामद हुन्छ, र यो कानुनी रूपमा जर्जको परिवारको हो भनेर निर्धारण गरिन्छ, उनीहरूलाई धनी बनाउँछ र उनीहरूले चाहेको सबै कुरा किन्न सक्षम पार्छ । जर्जको एउटै इच्छा भनेको टिमी (कुकुर) लाई राख्न अनुमति दिइयोस्, र उनका आमाबाबु सहमत छन् । जर्ज पनि एनीसँग बोर्डिङ स्कुल जान सहमत छन्, किनभने उनी र उनका भतिजाहरू धेरै राम्रो साथी भएका छन् र स्कूलले घरपालुवा जनावरहरूलाई अनुमति दिएको छ ।
परिवेश :
यस कथाको परिवेश ३ जना दाजु, भाइ र बहिनीको घर, काका काकीको घर, किरीन टापु, दरबार, भत्केको जहाज,बन्दीगृह हुन् । अवस्थागत् परिवेशमा उनीहरू आफ्ना काका र काकीको घरको यात्रामा गए जहाँ तिनीहरूले उनको छोरी जर्जसँग मित्रता गरे र तिनीहरू सबै खजाना टापुमा गए र खजाना भेट्टाए र ती चोरहरूबाट भागे जसलाई तिनीहरूका काकाले लगभग टापु बेचेका थिए र अन्तमा उनीहरू धनी भए र जर्जले तिमोथीलाई राख्न पायो । अवस्थागत परिवेशकाे मूल्याङ्कन गर्दा लगभग १ हप्ताकाे बिचमा उल्लिखित घटना घटेकाे अनुमान गर्न सकिन्छ ।
निष्कर्ष:
यो पुस्तक हाम्रो उमेर (१० - १३) को लागि गजबकाे पुस्तक हो । बालउपन्यासमा साहसिक कथाहरू छन् अध्ययन गर्दा कहीँ कतै पट्यारदाग्दाे छैन । कथा पनि धेरै रोचक छ । यो एक काल्पनिक पुस्तक भए पनि यो मैले पढेको सबैभन्दा राम्रो नेपाली पुस्तक हो त्यसैले म अरूलाई यस पुस्तक सिफारिस गर्न चाहेको हो ।
प्रसिद्धी डङ्गाेल
कक्षा ७
डियरवाक सिफल स्कुल
Liked by: