प्रत्येक वर्षको भाद्र महिनाको कृष्ण पक्षको एघारौं दिनलाई "अजा एकादशी" भन्ने गरिन्छ । यस दिनलाई नेपाल, भारत लगायत विभिन्न मुलुकहरूमा बसोवास गर्ने सनातन धर्मावलम्बीहरूले व्रत तथा पर्वको रुपमा मनाउने गर्दछन् ।
धर्मशास्त्रका अनुसार, यस दिन व्रत बसेर चक्रवर्ती राजा हरिश्चन्द्रन्द्रले आफ्नो हराएको परिवार र साम्राज्य फिर्ता पाएका थिए। प्राचीनकालका राजा हरिशचन्द्रले आफ्नो कर्मको मूल्य चुकाउन नसकेर आफ्नो सारा राज्य र धन त्यागि आफु लगायत आफ्नो परिवारलाई समेत राजा चण्डालको दास बनाएका थिए। सत्यवादी हरिशचन्द्रले बर्षौ त्यसरी दास भएर बिताएपछि आफ्नो अवस्थामा निक्कै चिन्तित हुन थाले। त्यसबेला उनको चिन्ता दुर हुनेगरी उनको भेट एकजना गौतम ऋषिसंग भयो। हरिशचन्द्रले गौतम ऋषिलाई आफ्नो चिन्ता बताएपछि गौतम ऋषिले उनलाई भाद्रपद कृष्ण पक्षको अजा नामको एकादशीको विधिपूर्वक व्रत बस्न भने। राजाले गौतम ऋषिले भने अनुसार एकादशीको व्रत विधिपूर्वक बसे र जागरण गरे, नभन्दै त्यस व्रतको प्रभावले राजाका समस्त पाप नष्ट भए । त्यसपछि ति राजाले आफ्नो परिवार र साम्राज्य फिर्ता पाएका हुन्। त्यहि समय देखि यस एकादशीको विधिविधान र नियमलाई पूर्ण रूपले पालना गरी व्रत लिनाले सबै किसिमका पाप नष्ट हुने मान्यता रहीआएको छ।
अजा एकादशी चतुर्मास अन्तर्गतको तेस्रो एकादशी हो । यस एकादशीका दिन अन्य एकादशीसरह व्रतको नियम र विधिलाई पालना गरी भगवान् श्रीहरिको ऋषिकेश स्वरूपको पूजाआराधना गर्नुपर्छ । भगवान् श्रीहरिको ऋषिकेश भन्नाले भगवान् विष्णुले दैत्य र राक्षसहरूको वितण्डा र पीडाबाट सुरक्षित रहन ऋषिहरूलाई प्रदान गरेको भूमि हो जहाँ भगवान् विष्णु स्वयम्ले आफ्नो दैवीशक्तिसहित उपस्थित भई यज्ञयागादि र धार्मिक कृत्य सुसञ्चालन गर्ने गरेका छन्। यो दिन शुद्द चित्त लिएर व्रत बस्दा भगवान विष्णुले सबै दु: खबाट उद्धार दिन्छन र यस एकादशीको कथा श्रवणमात्रले अश्वमेध यज्ञको फल प्राप्त हुने मान्यता पनि रहीआएको छ।
अजा एकादशीको शुभकामना ।
विश्व आत्महत्या रोकथाम दिवस
विश्व आत्महत्या रोकथाम दिवस (WSPD), हरेक वर्ष सेप्टेम्बर १० मा मनाइन्छ, आत्महत्या रोकथामको लागि अन्तर्राष्ट्रिय सङ्घ (IASP) द्वारा आयोजित र विश्व स्वास्थ्य सङ्गठन (WHO) द्वारा समर्थित छ। घटनाले आत्महत्या रोकथाममा ध्यान केन्द्रित गर्ने विश्वव्यापी प्रतिबद्धतालाई प्रतिनिधित्व गर्दछ।
विश्व स्वास्थ्य सङ्गठन (WHO) ले हरेक वर्ष आत्महत्याका कारण ८ लाख भन्दा बढी मानिसहरूको मृत्यु हुने अनुमान गरेको छ र विश्वव्यापी आत्महत्यामध्ये लगभग ७७% निम्न र मध्यम आय भएका देशहरू (LMICs) मा हुन्छन्। प्रत्येक आत्महत्याको लागि आत्महत्याको प्रयास गर्ने वा गम्भीर आत्महत्या गर्ने विचार गर्नेहरू धेरै छन्। आत्महत्याको व्यवहारले परिवार र समुदायलाई गहिरो प्रभाव पार्छ र लाखौँ प्रभावित भएकाले विश्वव्यापी चुनौती बनेको छ। आत्महत्या मृत्युदर घटाउनु विश्वव्यापी महत्त्व र सार्वजनिक स्वास्थ्य विचारको अत्यावश्यक छ। विश्वमा हुने हरेक १०० मृत्युमध्ये एक जना आत्महत्याको परिणाम हो। यसले हामी सबैलाई असर गर्न सक्छ। प्रत्येक र हरेक आत्महत्या विनाशकारी छ र वरपरका मानिसहरूमा गहिरो प्रभाव पार्छ। यद्यपि, चेतना बढाएर, आत्महत्याको वरिपरिको कलङ्क घटाएर र राम्ररी सूचित कार्यलाई प्रोत्साहित गरेर, हामी विश्वभर आत्महत्याका घटनाहरूलाई कम गर्न सक्छौँ। विश्व आत्महत्या रोकथाम दिवस आत्महत्या र आत्महत्या प्रयासको सङ्ख्या घटाउने प्रमाणित माध्यमहरू मार्फत कार्यलाई बढवा दिन आत्महत्या सम्बन्धी चेतना जगाउने अवसर हो।
वर्ष २०२३ को नारा
Creating Hopes through actions, कार्यहरू मार्फत आशालाई जगाउने भन्ने रहेको छ ।
सास प्रति विश्वास राखौँ।
हाम्रो पात्रोका लागि सुयोग ढकाल
Liked by:
