सफला एकादशी

हिउँदका एकादशीहरूको श्रृखला चलिनै रहेको छ । जाडो बढ्दो छ, नेपालमा । सखारै बिहान बलेँसीबाट झरेका शीतका थोपाहरू बग्रेल्ती देखिन्छन्, बारीमा आलुका बिरुवाहरू झप्रीले बिगार्ला भन्ने चटारो पनि एकातिर छ ।

धान्ने पूर्णे पछिको एकादशी
धान्ने पूर्णे पछिको एकादशी, अर्थात् धान भित्राएर अन्न पूजा गरिसकेपछिको पहिलो एकादशीमा स्वागत छ । यस एकादशी हो, सफला एकादशी । नयाँ अन्नहरूलाई बिधिवत भित्राएपछि आज चाहिँ अन्न नखाएर, चोखोनितो गरेर एकादशी व्रत बसिने चलन छ ।

एकादशीका दिन भगवान् विष्णुको श्रद्धा भक्ति एवं विधिपूर्वक पूजा गरिन्छ । पुण्य मन्त्रहरूद्वारा देवदेवेश्वरहरि विष्णुको पूजा आराधना गरिन्छ भने राती जाग्राम पनि बसिन्छ । यस एकादशीको व्रतपछि गुरु ब्राम्हणहरुलाई दिप अथवा दियो दान गर्नु फलदायी मानिन्छ । अरू एकादशीमा झैँ सफला एकादशीमा पनि सात्त्विक आहार व्यवहार गरी व्रत बस्नु पर्दछ । एकादशीका दिन बिहानै उठेर स्नान गरी शुद्ध भई शिरमा श्रीखण्ड चन्दन लगाई भगवान् विष्णुलाई कमल अथवा बेजयन्ती फूल, गंगाजल, पञ्चामृत, धूप दीप, नैवेद्य चढाएर पूजा गर्नु पर्दछ । भोलिपल्ट द्वादशीका दिन बिहानै ब्राह्मण तथा गुरुलाई भोजन गराएर दक्षिणा दिइसकेपछि मात्रै व्रतालुले भोजन गर्नु पर्दछ । यस प्रकार सफला एकादशी व्रत विधि पुरा गरेको खण्डमा अखण्ड फल प्राप्त हुने धार्मिक विश्वास रहिआएको छ ।

पौष महिनाको कृष्णपक्षको एकादशी
वर्षको चौबीस वटा एकादशी मध्ये सफला एकादशी पौष महिनाको कृष्णपक्षको एकादशी हो । सफला अर्थात् सफल हुने, समृद्धि पाइने र कर्मको यथोचित फल पाइने । तसर्थ सफलता र खुसी चाहने जोकोहीले पनि यस एकादशीको व्रत लिन जरुरी रहने कुरा धर्मशास्त्रमा उल्लेख छ । यस एकादशीको व्रत बस्ने सबैलाई सफलता प्राप्त हुने भएकोले यस एकादशीको नामै सफला एकादशी भएको हो ।

सफला एकादशीको व्रतको फल ठुलठुला महायज्ञभन्दा पनि धेरै हुने धार्मिक विश्वास रहेको छ । पद्मपुराणमा बताइए अनुसार सफला एकादशी व्रतको अनुकम्पा सयौँ महायज्ञहरूभन्दा धेरै हुन्छ । सफला एकादशीलाई पापहरूबाट मुक्ति र कल्याणको एकादशीको रूपमा पनि लिइन्छ ।

हाम्रो पात्रोका लागि सुयोग ढकाल