सन् २०२३ को पहिलो दिनमा स्वागत छ । सन् २०२३ साललाई हर्षोल्लासका साथ स्वागत गरौं ।
हामीले यो वर्ष सुरु गर्नु अघि, सन् २०२२ को छोटो समीक्षा गरेर हेरौँ न त ।
नेपाली परिवेशमा सन् २०२२
नेपालका लागि सन् २०२२ मिश्रित रह्यो । यसलाई शक्तिको श्रोत परिवर्तन र रूपान्तरणको प्रारम्भिक वर्षको रूपमा लिन सकिन्छ । सन् २०२२ मा शुरु भएको राजनैतिक विचारधाराको नयाँ प्रवृत्तिले आगामी वर्षहरूमा नयाँ चेतना जगाउने विश्वास छ । याे वर्ष हामीले स्थानीय सरकार, प्रदेश सरकार र प्रतिनिधिसभाको श्रृङ्खलाबद्ध निर्वाचन देख्यौं । विद्यमान दलहरूको खिचातानी र अस्वस्थ गठबन्धन अनि नेतृत्वको कुर्सी मोहले वर्ष २०२२ मा नेपाली जनलाई पुराना भन्दा नयाँ नेतृत्वको चाहमा झनै वृद्धि गरेको पनि अनुमान लगाइएको छ । विगतमा नदेखेको राजनीतिक परिदृश्यमा यो वर्ष ठूलो परिवर्तन आएको छ । धेरै स्वतन्त्र व्यक्तिहरूले दल र पार्टीभन्दा माथि उठेर आफ्नो विचारधारा प्रस्तुत गरी उमेदवारी दिएकोमा समर्थन पाएका छन् । नेपाली प्रजातान्त्रिक इतिहासमा यतिको ठुलो रूपान्तरण अहिलेसम्म भएको थिएन ।
सन् २०२२ ले नेपाली राजनीतिक नक्षत्रमा बलेन्द्र शाह, गोपाल हमाल, हर्क साम्पाङ, रवि लामिछाने, तोशिमा कार्की लगायतका धेरै नाम ल्याएको छ । अब, यो वर्ष उनीहरूको वाचालाई सार्थक गर्ने अवसर हो । वर्तमान दलहरूबीचको विवाद, अस्वस्थ गठबन्धन र नेतृत्वको शक्तिप्रतिको मोहले यो वर्ष नयाँ नेतृत्व परिवर्तनको नेपाली इच्छालाई अझ बढाएको छ । यो राजनीतिक क्षेत्रमा बिस्तारै नयाँ पुस्तालाई हस्तान्तरण भइरहेको संकेत हुन सक्छ ।
अर्थतन्त्रका हिसाबले यो वर्ष नेपाललाई तनावपूर्ण रह्यो । एकातिर निर्वाचनबाट राज्य कोषमा भार थपिएको छ भने अर्कोतर्फ विश्वव्यापी आर्थिक मन्दी र तरलताले सेयर बजार, बैंकिङ, रियल स्टेट, आयात निर्यात लगायतका अधिकांश क्षेत्रमा नकारात्मक प्रभाव र सङ्कट परेको छ । अघिल्लो वर्षको महामारीले बल्ल बल्ल उठ्न खोजेको पर्यटन र अन्य व्यवसायहरू सन् २०२२ मा चाहेको जस्तो उठ्न सकेनन् । आर्थिक खाडललाई कम गर्न सरकारी नेतृत्वले कुनै महत्वपूर्ण कदम चालेको २०२२ ले देख्न पाइएन ।
यस वर्ष मुस्ताङमा भएको विमान दुर्घटनाले २२ जनाको ज्यान लियो भने बाढीका कारण सबैभन्दा बढी प्रभावित कर्णाली प्रदेशमा कम्तीमा ३३ जनाको ज्यान गयो । वर्षायाममा नेपालका विभिन्न भागमा धेरै सडक दुर्घटनाहरू भएका छन् । यो वर्ष ‘शताब्दी पुरुष’ सत्यमोहन जोशीको निधनले नेपालीहरू गहिरो शोकमा डुबेका छन् । बिस्तारै हामी कोरोनाको महामारीबाट निको हुँदै गइरहेका थियौं, तर पछि हामी डेंगु महामारीको चपेटामा पर्यौं जसले धेरैलाई हताहत बनायो ।
सामाजिक सञ्जालमा नेपाली नेटिजनहरुको सक्रियतामा वर्ष २०२२ मा केही कमी आएन । कहिले एमसीसी विरुद्धको आन्दोलन त कहिले पेट्रोलियम पदार्थको मूल्य वृद्धि विरोधी ह्याशट्यागहरु नेपाली डिजिटल इकोसिस्टममा निकै चले । टुकुचा खोला, महानगर पार्किङ, डोजर लगायतका कुराहरूले समाचारका शीर्षकहरूमा वर्ष २०२२ मा निकै चर्चा पाए ।
विश्वव्यापी परिवेशमा सन् २०२२
रूसले युक्रेनमाथि "विशेष सैन्य अपरेशन" गरी फेब्रुअरी २४, २०२२ मा आक्रमण सुरु गर्यो, जुन अझै पनि सक्रिय छ र अहिलेसम्म युद्धविरामको कुनै संकेत देखिदैन । रुस र युक्रेनबीचको यो द्वन्द्वको प्रभावले विश्व बजारमा इन्धन र खाद्यान्नको मूल्य बढ्यो र सन् २०२२ मा पुनः विश्वको ध्रुवीकरण सुरु भयो ।
सन् २०२२ मा संयुक्त राज्य अमेरिकाको राष्ट्रपतिका रूपमा जो बाइडेनको आगमन र चीनका सी जिनपिङको पुनरागमनले अगामी वर्षहरूका लागि ठूलो महत्व राख्छ, किनकि ठूला शक्तिहरूमा विपरित राजनीतिक विचारधाराहरूको सँग प्रतिस्पर्धामा छन् । सन् २०२२ मा, विश्वभरका देशहरू कोभिड पछिको सामान्य अवस्थामा फर्किए पनि, चीन भने अझै पनि कडा लकडाउनका बिचमा नै हुनु एउटा रहस्य भएको छ । सन् २०२३ मा त्यसको उत्तर पाइने छ ।
यस वर्ष महारानी एलिजाबेथ द्वितीयको मृत्युले धेरैलाई दुखित बनायो । इङ्गल्याण्डका नवनिर्वाचित प्रधानमन्त्री भारतीय मूलका थिए भने त्यसैगरि अमेरिकामा पनि कमला ह्यारिस उपराष्ट्रपतिमा निर्वाचित भएकी थिइन् जसले विश्वलाई समानता र समावेशीताको उदाहरण देखाए ।
श्रीलंकाको दयनीय आर्थिक अवस्थाबाट सुरु भएर दक्षिण एसियाका सबै देशहरू पनि सन् २०२२ मा मूल्यवृद्धि, मुद्रास्फीति र तरलताको अभावको चपेटामा परेका थिए तर श्रीलंका जत्तिकै खराब स्थितिमा भने थिएनन् । पाकिस्तानमा पूर्व प्रधानमन्त्री इमरान खानको बर्खास्तसँगै नयाँ नेतृत्वको उदय भयो, र अफगानिस्तानमा सन् २०२२ मा तालिवानको उदयसँगै बढ्दो सामाजिक प्रतिबन्धहरू चरम सीमामा पुगे ।
एसियाली राष्ट्र कतारले सन् २०२२ मा फिफा विश्वकप आयोजना गरेको थियो । ३२ टोली, ६४ खेल र १७२ गोल पछि अर्जेन्टिनाले फ्रान्सलाई पेनाल्टी सुटआउटमा हराएर तेस्रो पटक च्याम्पियन बन्यो । सन् १९८६ बाट विश्वकप चुम्न नपाएको अर्जेन्टिनाले २०२२ मा आएर विश्वकप घर लिएर गयो । लामो प्रतिक्षापछि अन्ततः लियोनल मेस्सीले विश्वकप ट्रफी जिताउन सफल भए छन् । सन् २०२२ मा टी२० क्रिकेट विश्वकपमा भने इङ्गल्याण्ड विजेता बन्यो ।
यो वर्ष विश्वको जनसंख्या ८ अर्ब नाघेको छ । अब हामी ठूलो परिवार भयाै र बढ्दैछौं ।
हाम्रो पात्रोका लागि सुयोग ढकाल
Liked by:
