Articles Spirituality | Hamro Patro

नवरात्रको पाँचौं दिन स्कन्दमाता स्वरूप नवदुर्गा भवानीको आराधना गरिन्छ । देवी दुर्गा, आफ्नो पाँचौं स्वरूपमा स्कन्दमाता नामले प्रसिद्ध हुनुहुन्छ ।

वेद विज्ञान हो, गीता दर्शन हो अनि सनातन हिन्दु सभ्यता धर्म भन्दा माथि एउटा जीवन बाँच्ने आधार हो । मलमासको समयमा मत्स्य नारायणको दर्शन गर्नेको लर्को छ , आउनुहोस् आज यिनै मत्स्य अवतारको वरिपरि रहेर केही कुराहरू चर्चा गरौँ ।

यसपालिको नेपालीहरूको महान चाड बडादशैँ अन्तर्गत विजया दशमी आगामी असोज १९ गते बुधबारका दिन बिहान १० बजेर ३४ मिनेटमा नवदुर्गा पूजा विसर्जन गरिसकेपछि साइत खोजेरै टीका लगाउनेहरूका लागि माता दुर्गाभवानीको प्रसाद टिका, र जमरा ग्रहणगर्ने उत्तम साइत बिहान ११ बजेर ५१ मिनेटमा (टीका थाप्नेव्यक्ति पूर्व मोहडा भएर) रहेको छ ।

हरेक वर्षको श्रावण महिनाको शुक्ल पञ्चमीका दिन नागको पुजा गरिने भएकाले यस दिनलाई नाग पञ्चमी भनिन्छ । नाग पुजा निश्चित तिथिमा गरिने भएकाले यो नित्य पुजाअन्तर्गत पर्दछ ।

शिव हिन्दु धर्मको प्रमुख देवताहरू मध्यको एक ईश्वरको रूप हो । वेदमा यिनको नाम रुद्र भनिएको छ । शिव प्राणीहरुको चेतनाको अन्तर्यामी हुनुहुन्छ ।

ॐ नमः शिवाय भगवान शिवमा समर्पित मन्त्र हो । शैव धर्म मान्नेहरुको लागि यो अत्यन्त महत्वपूर्ण मन्त्र हो भने हिन्दू धर्म मान्ने सबैका लागि पनि यो मन्त्रले उत्तिकै महत्व राख्दछ । ॐ नमः शिवायको मन्त्र हजारौँ वर्षदेखि जपिँदै आएको मन्त्र हो । यर्जुवेदको श्री रुद्रम भजनमा ॐ नमः शिवायको मन्त्र उल्लेखित छ । यो मन्त्रको अर्थ “शिवको आराधना गर्दछु” वा “शिवको नमन गर्दछु” हो भन्दै शिवलाई अद्वितिय सत्य मान्ने गरिन्छ ।

भगवान् शिव चाडै प्रसन्न हुने देवता मानिन्छ, त्यसैले शिवजीलाई आशुतोषपनि भनिन्छ । भगवान् शिवजीलाई प्रिय ११ वस्तु जुन सामग्री अर्पण गर्नाले भोलेबाबाले हाम्रो सबै मनोकामना पुरा गरिदिनुहुन्छ ।

पौराणिक मान्यता अनुसार श्रावण महिना देवताहरूका पनि देवता महादेव शंकर अर्थात् शिव भगवानको महिनाको रुपमा लिइन्छ । सती देवीले दोस्रो जन्ममा हिमालय पर्वतमा रानी मेनकाको गर्भबाट पार्वतीका रुपमा जन्म लिनु भयो र देवी पार्वतीले बाल्य अवस्था देखि नै यसै पवित्र श्रावण महिनामा श्रद्धा एवं भक्तिले निराहार रही कठोर तपस्या गरेर आशुतोष भगवान् शिवजीलाई खुसीपारी विवाह गर्नु भयो र पुनर्मिलन हुनुभएको थियो यसै कारणले शिवजीलाई यो श्रावण महिना अविस्मरणीय भै अति प्रिय हुन गएको पौराणिक मान्यता छ ।

शिव को हुन? आफ्नो स्वरुपमा आउन अघि हरेक कुराको गर्भ नै शिव हुन् भने अन्त्यपछिको शुन्यता पनि शिव नै हुन् । शिव स्वरुप हैनन र शिव प्रकाश नभई अन्धकार हुन् । दुबै स्वरुप तत्व अनि शून्यतामा शिव बिधमान रहन्छन् । सम्पूर्ण ब्रह्माण्डको मानवीय स्वरुप नै शिव हुन्, शक्तिका श्रोत शिव स्वयम शक्ति पूर्ण अनि आशिंक रुपमा हुन् । शिव शुरु अनि अन्त्य हुन् ।

बिश्वभरिका हिन्दुजनको आँखा अहिले नेपालको आराध्यदेव पुशपतिको दर्शनका लागि लालाहित छन् । इतिहास भन्दा पुरानो अनि अध्यात्मिक शक्तिको पावन तपोभूमि, श्लेषमान्तक वनको कन्दरा अनि बिरुपाक्षको रक्षाथलो पुशपतिको चारैतर्फ जयजयकार छ । शिवको यस स्वरुपलाई पशुपति किन भनिन्छ भन्ने बिषयमा आज व्याख्या गर्न चाह्यौं ।

भगवान शिवजीको प्रिय महिना साउन र त्यसमा पनि सोमबार झनै विशेष दिन हो । प्राकृतिक, धार्मिक तथा सांस्कृतिक दृष्टिले साउन महिनाको निक्कै विशेष रहेको साउन महिना भक्त र भक्तिको लागि सर्वोत्तम महिना हो ।

विश्वका विभिन्न देशमा बसोवास गर्ने नेपाली मूलका नागरिकहरूका लागि यो वर्षको भाइटीकाको दिन उत्तम साइत निम्नानुसार निर्धारण गरिएको छ । यद्यपि भाइ टीकाको दिन दिनभरि नै राम्रो साइत भएकाले आफ्नो अनुकुल समयमा टीका लगाउन सकिन्छ । दिदीबहिनीहरूले टीका लगाई दाजुभाइलाई सुस्वास्थ्य र दीर्घायुको कामना गर्दै निधारमा सप्तरंगी टीका, गलामा दुबो र मखमलीको माला पहिराउने परम्परा रहेको छ ।

झिलिमिली, उज्यालो, पशुपक्षीको पूजा, भाइबहिनीको प्रेम, सेलरोटी र मिठाई, फूलमाला, देउसीभैलो, नेपाल संवत्को प्रारम्भ तथा महाकवि जयन्ती जस्ता विशेषता बोकेको यमपञ्चक आजबाट शुरु हुँदैछ ।

विश्वका विभिन्न देशमा बसोवास गर्ने नेपाली मूलका नागरिकहरू तथा सनातन धर्मावलम्बीहरूका लागि यो वर्षको बडादशैँ अन्तर्गत विजया दशमीको दिन माता दुर्गाभवानीको प्रसाद टिका र जमरा ग्रहण गर्ने उत्तम साइत निम्नानुसार निर्धारण गरिएको छ ।

भगवान शिवजीको प्रिय महिना साउन र त्यसमा पनि सोमबार झनै विशेष दिन हो । प्राकृतिक, धार्मिक तथा सांस्कृतिक दृष्टिले साउन महिनाको निक्कै विशेष रहेको साउन महिना भक्त र भक्तिको लागि सर्वोत्तम महिना हो ।

यदि एकादशीको अघिल्लो दिन दशमी तिथि ५५ घडी भन्दा अधिक छ भने त्यस्तो दशमी तिथिको भोलिपल्ट पर्ने एकादशीव्रत लिन अयोग्य मानिन्छ ।

दोलखामा अवस्थित सुप्रसिद्ध भीमेश्वर मन्दिरका देवता भीमसेनलाई १९औं पटक वैशाख २५ गते शनिबारका दिन पसिना आएको छ । दिनदिनै देशमा राजनैतिक अस्थिरता अनि महामारीका खबरहरू आइरहँदा दोलखा भीमेश्वरमा फेरि पनि पसिना देखिएको छ र देशमा ठूलो सङ्कट नआओस् भनेर मन्दिरका पूजारी तथा गुठियारहरूले क्षमा पूजा गरेका छन् ।

ज्योतिष शास्त्र अनुसार कुनै पनि ग्रह एक राशिबाट अर्को राशिमा जाने क्रमलाई नै संक्रान्ति भनिन्छ । तर यहाँ अन्य ग्रहहरूको बिम्ब सानो हुने भएकाले संक्रान्ति काल वा समय अत्यन्त थोरै रहन्छ । यसकारण अन्य ग्रहहरूको संक्रान्तिको प्रचलन नरहेर सूर्य संक्रान्ति महत्त्वपूर्ण एवं प्रसिद्ध छ । सूर्यको बाह्र संक्रान्ति मध्ये मेष संक्रान्ति (बैशाख संक्रान्तिबाट नै नेपालीहरूको नयाँ वर्षको आरम्भ हुने र सूर्य ग्रह मीन राशिबाट मेष राशिमा जाने भएकाले यसलाई मेष विषुवत् संक्रान्ति भनिन्छ ।

प्रणय दिवसलाई मायाँको पर्वको रूपमा पश्चिमा देशहरूमा बढी महत्त्वका साथ मनाउने गरिन्छ, तर आजकल यस दिनलाई सबैले प्रेमपूर्वक नै हेर्ने गर्दछन् । हेरौंनत यसपालिको १४ फरवरी प्रणय दिवसको दिन बाह्र राशिका प्रेमी जोडीहरूलाई नवग्रह र नक्षत्रले कस्तो प्रभाव परेकोछ त....

हाम्रो अध्ययन कक्ष वास्तुशास्त्र अनुसार मिलेको छ भने विद्यार्थी र शिक्षार्थीलाई पढ्न मन लाग्ने, स्मरणशक्ती बढ्ने र क्रिएटिविटीको पनि विकास हुने हुन्छ । के हाम्रो अध्ययन (Study) कक्षको वास्तु मिलेको छ त ? नमिलेको भए मिलाउनेपो होकी । जानौँ यी वास्तु शास्त्रको उपयोगी टिप्सहरू ।

हाम्रो वैदिक ज्योतिषमा नवग्रहहरूको गणना गरिन्छ- सूर्य, चन्द्रमा, मङ्गल, बुध, गुरु, शुक्र, शनि, राहु र केतु हो, जसमध्ये राहुले आफ्नो दुष्ट र राक्षसी स्वरूपको प्रभावको कारणले सूर्य या चन्द्रमालाई निलेर ग्रहण लागेको कथा शस्त्रमा उल्लेखै छ । यस्तो राहु जो आठवटा कालो घोडाले युक्त रथमा सवार हुन्छ, यस्तो राहुको समयलाई नै राहु काल भनिन्छ ।

हरिबोधिनी एकादशी वर्षभारिका एकादशी मध्ये सबैभन्दा ठूलो एवं महत्त्वपूर्ण एकादशी भएकाले यस एकादशीलाई ठूली एकादशी पनि भन्ने गरिन्छ । यसपालीको एकादशीको व्रत मंसिर १० गते लिने की ११ गते लिने भन्ने धेरै जानामा दुविधा उत्पन्न एकोले र धेरैजाना हाम्रो पात्रो प्रयोग कर्ताले जिज्ञासा राख्नुभएकोले सबैको जानकारीका लागि निम्न प्रमाण सहित स्पष्ट पार्दछु ।

सुख रात्रि अर्थात् कार्तिक कृष्ण औँसीका दिन धनधान्य र समृद्धिकी देवी लक्ष्मीजीको पूजा अर्चना गरी यमपञ्चकको तेश्रो दिन लक्ष्मी पूजा मनाइन्छ ।

झिलिमिली, उज्यालो, पशुपक्षीको पूजा, भाई बहिनीको प्रेम, सेलरोटी र मिठाइ, फूलमाला, देउसीभैलो तथा नेपाल संवत्को प्रारम्भ, महाकवि जयन्ती जस्ता विशेषता बोकेको यमपञ्चकको पहिलोदिन काग तिहार र धन्वन्तरि जयन्ती कात्तिक २८ गते शुक्रबार रहेको छ ।

माता दुर्गा भवानिको आराधना र वहाँको कृपा प्राप्त गर्नको लागि दुर्गा सप्तशतीको पाठ सर्वोत्तम उपाय हो । दुर्गाशक्तिको प्रादुर्भाव र वहाँको चरित्रहरूको वर्णन मार्कण्डेय पुराणा अन्तर्गत देवी माहात्म्यमा गरिएको पाईन्छ । भुवनेश्वरी संहितामा भनिएको छ की- जसरी ''वेद'' अनादि छ, त्यसैगरी ''सप्तशती'' पनि अनादि छ ।

विश्वका विभिन्न देशमा बसोवास गर्ने नेपाली मूलका नागरिकहरूका लागि यो वर्षको बडादशैं विजया दशमीकोदिन माता दुर्गाभवानीको प्रसाद टिका र जमरा ग्रहणगर्ने उत्तम साइत निम्नानुसार निर्धारण गरिएको छ ।

श्राद्ध शब्द श्रद्धा कै द्योतक हो अर्थात् हामी आफ्नो मृत पितृको निमित्त जुन दानपुण्य आदि सत्कर्म श्रद्धापूर्वक गरिन्छ त्यही श्राद्ध हो । आफ्नो पितृहरूको स्मरण या श्रद्धागर्ने परम्परा प्रत्येक धर्ममा विद्यमान छ, यद्यपि त्यसको रूप भिन्न भिन्न हुनसक्छ । श्राद्ध गर्नेले दक्षिणतिर फर्केर पिण्डदान गर्नु पर्दछ । श्राद्ध गराउने ब्रह्मणमा तोकिएका गुण हुनुपर्दछ । ब्राह्मण योग्य नभए श्राद्ध गर्नुको कुनै औचित्य हुन्न । विकल्प नभए स्त्रीले पनि श्राद्ध गर्न हुने शास्त्रीय विधान रहेको छ । श्राद्धका विधिहरुमा केही भिन्नता छ । शुक्ल यजुर्वेद अन्तर्गतका सबैले कात्यायनले वा पारस्कर गृह्यसूत्रले बताएको विधिको अनुशरण गर्नु भनिएको छ ।

“श्रद्धया दीयते यस्मात् श्राद्ध तेन निगद्य जुन” श्रद्धाले अर्पण गरिन्छ भने त्यही नै श्राद्ध होर “श्राद्ध वा पितृ यज्ञ: स्यात्” अत: श्राद्ध भनेकै पितृ यज्ञ हो । वैदिक ग्रन्थहरूमा मनुष्यको लागि तीन प्रकारको ऋण बताईएको देव ऋण, ऋषि ऋण र पितृ ऋण ।

कुश हामी वैदिक सनातनीहरूलाई मात्र नभई कुशको धार्मिक, आयुर्वेदिक र वैज्ञानिक महत्त्व भएको बहु उपयोगी वनस्पति हो । देवकार्य होस् या पितृकार्य जन्म देखि मृत्युसम्म कुशको प्रयोग अनिवार्य हुन्छ । कुशको वैदिक परम्परादेखि नै ठूलो महत्त्व रहेको छ र वर्तमान समयमापनि Eragrostis cynosuroides वैज्ञानिक नामले चिनीने कुशलाई वैज्ञानिक हरूले अनुसन्धान र निष्कर्ष निकली सकेकाछन् ।

श्रीकृष्ण जन्माष्टमी पर्व सनातन वैदिक धर्ममा भाद्र कृष्ण अष्टमीका दिन भगवान् श्रीकृष्णको जन्मोत्सवको रुपमा धुमधामले मनाउने गरिन्छ, यीनै भगवान् श्रीकृष्णले आफ्नो कालमा गरेको कृयाकलापलाई नियालेर हेर्दा हाम्रो जीवनको सम्पूर्ण पक्षलाई चित्रण गरेको पाईन्छ ।

सच्चिदानन्द स्वरूप भगवान् श्री कृष्णलाई हामी नमस्कार गर्दछौं, जो यस जगतको उत्पत्ति, स्थिति र विनाशको कारण तथा आध्यात्मिक, आधिदैविक र आधिभौतिक- यी तिनै प्रकारका तापलाई नाश गर्ने वाला हुनुहुन्छ, यस्ता भगवानको जन्मोत्सव अर्थात् जन्माष्टमीको दिन अत्यन्तै शुभ पर्व विशेष दिन हो । यस दिन भगवान् श्री कृष्णलाई प्रिय सामग्री अर्पण गर्नाले बालमुकुन्दक कृष्णकालेको विशेष आशीर्वाद मिल्ने शास्त्रीय कथन रहेको छ ।

यहि आषाढ कृष्ण औंशी तिथिका दिन अर्थात् आसार ७ गते आइतवार तदनुसार २१ जुनका दिन 'खण्डग्रास सूर्यग्रहण' लाग्ने भएको छ । यो खण्डग्रास सूर्यग्रहण नेपाल, भारत, चीन, थाईलैंड लगायत एशियाका सबै देश, दक्षिण/पूर्वी युरोप, सऊदी अरब, यूऐई, कांगो, इथियोपिया, अफ्रीकाको केही स्थानबाट देख्न सकिनेछ ।

चन्द्र ग्रहण सम्बन्धि पछिल्लो समय विभिन्न सामाजिक सञ्जालमा आएका खबरले सर्व साधारण जनतामा ग्रहणको विषयलाई लिएर आम चासो र दोधार र वास्तविकता वारे खुल्दुली बढेको पाईएको छ । ज्येष्ठ शुक्ल पूर्णिमा तिथि २३ गते मध्य रात्रिमा लाग्ने भनिएको उपछाँया चन्द्रग्रहण हो, वास्तविक चन्द्रग्रहण होईन ।

कुनैपनी ब्यक्ति पृथ्वीमा अवतरित हुँदा सौर्यमण्डलमा रहेका ग्रहको अवस्थाका आधारमा नै ब्यक्तीको सम्पूर्ण परिस्थिति र ग्रहको अवस्था निर्क्योल गर्ने, र जातकको परिस्थितिहरूको सटिक र वैज्ञानिक दृष्टिले योग तथा अन्य अवस्थाको विश्लेषण गर्ने शास्त्रलाई ज्योतिषशास्त्र भनिन्छ ।

ज्योतिष शास्त्र अनुसार कुनै पनि ग्रह एक राशिबाट अर्को राशिमा जाने क्रमलाई नै संक्रान्ति भनिन्छ । तर यहाँ अन्य ग्रह बिम्ब सानो हुने भएकाले संक्रान्ति काल वा समय अत्यन्त थोरै रहन्छ ।

ज्योतिषाचार्य पण्डित नारायणप्रसाद दुलालद्वारा तयार पारिएको यस वर्ष (वि. सं. २०७७)को वार्षिक राशिफल प्रस्तुत छ, तर आफ्नो जन्म कुण्डलीमा स्थित ग्रहहरूको अस्वस्थालाई सटिक विश्लेषण गर्दा केही फरक आउन सक्छ, तरपनि वार्षिक राशिफलमा विशेष गरी शनि, बृहस्पति र राहु लगायतका अन्य ग्रहहरूको गोचरका आधारममा वार्षिक राशिफल विश्लेषण गर्दा मूलतः ८ वटा क्षेत्र जस्तैः व्यापार/व्यवसाय, प्रेम/सम्बन्ध, शिक्षा, पेशा/रोजगार, स्वास्थ्य, शुभ रङ्ग, शुभ अङ्क, दर्शन/पूजा/उपायहरू समेटिएका छन् ।

विक्रम संवत २०७७ साल अर्थात् श्रीशालिवाहनीय शाके १९४२ ईस्वीय सन् २०२०-२०२१ र नेपाल संवत ११४०-११४१, प्रमादी नामको संवत्सर रहेको यस वर्षमा राजा बुध र मन्त्री चन्द्रमा रहेका छन् । नेपाल पञ्चाङ्ग निर्णायक समितिले ज्योतिषशास्त्र र धर्मशास्त्रका विद्वान तथा अन्य विज्ञजनहरूलाई आमन्त्रण गरी उहाँहरूको सल्लाह तथा सुझावअनुरुप तयार गरिएको पञ्चाङ्ग निर्णयक समितिद्वारा निर्णय गरिएको मुख्य तिथिमितिहरू जस्तै औँशी, पूर्णिमा, एकादशी तथा अन्य चाडपर्व, मेला, उत्सव आदिको निर्णयलाई आधार मान्दै २०७७ सालभित्र जम्मा १३ वटा औंसी, १२ वटा पूर्णिमा, २५ वटा एकादशी र एउटा खण्डग्राससूर्यग्रहण रहेको छ ।

बिहान ब्रह्ममुहूर्तमा उठेर आफ्नो कुलपरम्परा, जातीय संकृतिअनुसार जन्मदिन मनाउदा उत्तम मानिन्छ । जन्मदिन धार्मिकविधि अनुसार नै मनाउदा हाम्रो संस्कार अनि समाजको हित हुन्छ । जन्मतिथिको दिनमा आफ्नो शरीरको उर्जा र तिथिको उर्जा सर्वाधिक मिल्ने भएको कारणले शरीरमा सकारात्मक उर्जाहरूको विकास जन्म तिथिमा बढी हुन्छ ।

ज्योतिष शास्त्र भन्नाले ग्रहहरूको सुक्ष्म अध्ययन गर्ने विज्ञान सम्मत शास्त्र हो । जुन शास्त्रलाई गणित विज्ञान पनि भन्न सकिन्छ । ज्योतिष शास्त्रको गहीरो अध्ययन गर्न जातकको जन्म कुण्डलीको अध्ययन गर्नु पूर्व ग्रह एवं ग्रहदशाको अवस्थाको सुक्ष्म रुपमा अध्ययन गर्नु आवस्यक पर्दछ ।

हाम्रो नेपाली समाजमा नयाँ जोड़ीहरु बाधिने दिन भनेको शुभ विवाहको दिन हो, तर यो वर्ष त्यो विवाहको शुभ साईतहरु भने निक्कै काम रहेको छ । विशेषगरी विवाहको लग्न निकाल्दा तिथि बार नक्षत्र योग र करण आदी मिलाएर मात्र विवाहको साईत निस्कने हुन्छ । यसका अतीरिक्त देवगुरु वृहस्पति र दैत्य गुरु शुक्र ग्रहलाई विशेष ख्याल गरी उदय भएको बेलामा मात्र विवाहको साईत निस्कने हुन्छ । जून की यो वर्ष जेठ महिनामा र वर्षको उतरार्ध माघ र फाल्गुनमा अस्त भएको कारणले यो वर्ष विवाहका साईतहरु निक्कै कम हुन गएको हो ।

मांगलिकको अर्थ हुन्छ श्रेष्ठता वा शुभ, तर हाम्रो जन्मकुण्डलीमा मांगलिक योग छ भने वित्तिकै वैवाहिक सम्बन्ध बिग्रिन्छ नै भन्ने भ्रम भएको देखिन्छ । ज्योतिष शास्त्र अनुसार मांगलिक योग अशुभ योग होइन । सामान्य बुझाइ भनेको बहुबिबाह हो भन्ने बुझ्छौ तर सबै मांगलिक योगको नकारात्मक प्रभाव भने हुन्न मांगलिक योग छ भन्ने सुन्ने बित्तिकै हामी आत्तिनु र झस्किनु आवश्यक छैन । तर जन्म कुण्डलीमा मांगलिक दोष छ भने चैं विचार गर्नु नितान्त आवस्यक हुन्छ अतस् योग र दोष नितात्न्त भिन्न कुरा हो ।

वैवाहिक जीवनमा गुण मिलानको महत्त्वपूर्ण भूमिका रहन्छ । ज्योतिष शास्त्रीय मान्यता अनुसार विवाहमा अष्टकुट मिलान गरिन्छ । जस अन्तर्गत १ वर्ण, २ वश्य, ३ तारा, ४ योनि, ५ गण ग्रहमैत्री, ७ भकुट र ८ नाडी यी अष्टकुट मिलान गरेर गुण मिलान गरिन्छ ।

जसरी गरिबलाई धनको महत्त्व हुन्छ त्यसैगरी निःसन्तान दम्पतीलाई सन्तानको महत्त्व हुन्छ । मानवसभ्यतालाई अगाडी वढाउन सन्तानबिनाको जीवन परिकल्पना पनि गर्न सकिँदैन । सबैले ब्रह्मचर्य धर्मको धारण गरे संसार कसरी अगाडी बढ्न सक्छ रु त्यसैले गृहस्थ धर्म नै उच्च मानिएको छ ।

ज्योतिष शास्त्रले तेस्रो आँखाको कार्य गर्दछ । कुनै पनि जातकको जन्म कुण्डलीमा रहेका द्वादश भाव एवं नवग्रहको अवस्थाका आधारमा जातकको अवस्था निर्धारण गर्न र भविष्यको जानकारी गर्नको लागि ज्योतिषीय समाधान गर्ने गरिन्छ । कुनै पनि जातकको जन्म कुण्डलीमा ग्रह राम्रो भावमा अबस्थित हुदैमा राम्रो नहुन पनि सक्छ । ग्रह कुन भाव भन्दा पनि कुन ग्रहको घरमा कुन अवस्थामा अवस्थित छ भन्ने कुरा महत्त्वपुर्ण हुन्छ । ग्रहका विभिन्न अवस्था रहेका हुन्छन् ति अवस्थाको वारेमा जान्कारी प्राप्त गर्नु ज्योतिष जिज्ञासुका लागी अति आवस्यक रहन्छ ।

वास्तुशास्त्र हाम्रो प्राचीनतम विधा हरुमध्ये एक हो । “वास्तु”को अर्थ हुन्छ प्रकृति र हाम्रो वरपरको वातावारण तथा उर्जालाई समन्वय तथा सन्तुलित तरिकाले मिलाउँदै प्राकृतिक शक्तिहरुलाई व्यवस्थापन गर्न सक्ने विज्ञान नै वास्तु विज्ञान हो । कुनै पनि घर, कार्यालय, कलकारखाना, वासस्थान, व्यापारिक प्रतिष्ठान या अन्य भौतिक वस्तु एवं पर्यावरणमा पर्ने पञ्चतत्त्व अर्थात् पृथ्वी, जल, तेज, वायु र आकाशबीचको ऊर्जा तथा शक्तिहरुको अध्ययन वास्तुशास्त्रमा गरिन्छ यिनै पञ्चत्त्वको उचित व्यवस्थापन गर्न नसक्नाले हानी तथा नोक्सानी हुने वास्तुशास्त्रीय मत छ ।

मानवजीवनमा सफलता र भाग्यको महत्त्वपूर्ण भूमिका रहेको हुन्छ । भाग्यवान् योग भएको व्यक्ति सामान्य परिवारमा जन्मेको मानिस पनि आफ्नो कार्यकूशलता र कर्मको प्रभावले सबै प्रकारको सुख सुबिधाले युक्त भएर ज्ञानी, सुखीका रूपमा प्रख्यात हुन्छ ।

प्रेम एउटा स्वभाविक मानवीय गुण हो । जीवनको कुनै मोडमा विपरीत लिङ्गप्रति आकर्षण बढ्ने र आफ्नो मनमा अनेक तर्कहरू आउन सक्दछ । धेरै नै प्रयास र धेरै कर्म गर्दा पनि प्रेमजीवन असफल र निराश भएको देख्न सकिन्छ । प्रेममा जति सुकै त्याग गरे पनि, तपस्या गरे पनि मान्छेलाई प्रेम हातमा नपर्न सक्दछ । आफ्नो प्रेम किन अगाडि बढ्न सकेन भन्ने कुराको बारेमा पनि कुन्डलीमा ग्रहको आधारमा विश्लेषण गर्न सकिन्छ । आफ्नो जन्म कुण्डली र भाग्य अनुसार प्रेमको योगहररू अनुमान गर्न सकिन्छ ।

व्यक्तिको जन्म समयमा सौर्यमण्डलमा रहेका ग्रहहरूको प्रभावबाट त्यस व्यक्तिको जीवन के कस्तो रहने छ भन्ने कुराको निर्क्योल ज्योतिष शास्त्रबाट पत्ता लगाउन सकिन्छ । जन्म कुण्डलीबाट व्यक्तिका जीवनमा आउने विविध पक्षको विश्लेषण गर्न सकिन्छ, जसमध्ये सजाय योगपनि महत्त्वपूर्ण योग हो ।

ढिलो विवाह हुनाले परिणामस्वरूप हामीले उपयुक्क्त जीवन साथी भेटाउन गाह्रो हुन्छ । विवाहमा ढिलाई भएको तब महसुस हुन्छ, जब विवाहको कुरा चलेतापानी विवाहमा कुनैन कुनै कारणले वाधा आउँछ । पुरानो समयमा जब बाल विवाह हुन्थ्यो त्यस बेला बीस वर्षको उमेर धेरै मानिन्थ्यो, तर अहिले त्यस्तो परिस्थिति छैन । हाम्रो जन्म कुण्डलीको सातौं घरले भन्दछ कि तपाईंको विवाह कुन समयमा हुन्छ, प्रेम विवाह या मागी विवाह हुन्छ र विवाहको लागि कुन दिशा उपयुक्त हुन्छ र जहाँ कम प्रयास गर्नाले मात्र चाँडै विवाह हुन सक्छ ।

हाम्रो वैदिक सनातन धर्मको मूल आधार वेद हो । व्याकरण शास्त्रका अनुसार वेद शब्द विद् धातुबाट बन्दछ । विद् धातु सत्ता, विचारण, लाभ र ज्ञान अलग अलग अर्थमा रहेको छ । तथापि समग्रमा यी धातुको अर्थको अर्थलाई केलाएर हेर्दा धर्म, अर्थ, काम, मोक्ष चतुर्विध पुरुषार्थ प्राप्तिसँग सम्बन्ध देखिन्छ । यसरी हेर्दा वेद ज्ञान हो, ज्ञानको साधन हो, मानवमात्रलाई मानवीय कर्ममा लगाउने कानुनजस्तो पनि हो, जिउनका लागि आवश्यक शिक्षा हो, मर्न सिकाउने मास्टर पनि हो । मोक्षमार्गको सिँढी पनि वेद हो ।

वर्तमान समयमा सबैले महालक्ष्मीको कृपा आफूप्रति रहिरहोस् भन्ने चाहन्छन् किनभने जसलाई महालक्ष्मीजीको कृपा प्राप्त हुन्छ उसलाई सुख सुविधा सबै उपलब्ध हुन्छ l प्रत्येक व्यक्तिले लक्ष्मीजीलाई कसरी प्रसन्न पार्ने भने चाहना रहिरहेको हुन्छ l धार्मिक वा नैतिक मान्यता अनुसार हिन्दू धर्मग्रन्थमा लक्ष्मी प्रसन्न भएर धनवर्षा गराउने र लक्ष्मी रिसाएमा आर्थिक कारोवार बिग्रने वा महालक्ष्मी रिसाउने दुबै नियमहरु बताइएको पाइन्छ l

विवाह पश्चात् व्यक्ति, व्यक्ति नभएर परिवार हुन्छ, सामाजिक रूपमा जिम्मेवारी बढ्छ र समाजमा उसको प्रतिष्ठ पनि अगाडी बढ्दछ सामाजिक पृष्ठभूमिको आधारमा विवाहको अनेक विश्लेषण गर्न सकिन्छ, केवल पूर्वानुमान गरेर मात्रै व्यक्तिको वैवाहिक जीवन सफल अथवा असफल हुन्छ भनेर छुट्याउन सकिँदैन। ज्योतिष विज्ञसङ्ग उचित परामर्श लिएर विवाहलाई जन्म- कुण्डलीको आधारमा सही दिशानिर्देश गर्न सकिन्छ ।

जन्म कुण्डलीबाट व्यक्तिको जीवनमा आउने विविध पक्ष को पहेली पत्ता लगाउन सकिन्छ । जसमध्ये धनलक्ष्मी योग वा धनबर्षा योग हाम्रो जन्म कुण्डलीमा कसरी सृजना भएको हुन्छ भन्ने कुरा निकै रोचक हुन्छ । विशेषगरि हाम्रो जन्म कुण्डलीमा हुने पाँच प्रकारको धनलक्ष्मी योग नै धनबर्सा योग हो ।

शनि ग्रह (Saturn) सौर्यमण्डलमा सबै भन्दा सुस्त गतिमा हिड्ने 'शनै शनैश्चरति इति शनैश्चर' (slow-moving) ग्रह भनेकै शनि हो । सौर्यमण्डलमा सूर्यबाट छैटौं ग्रहको रूपमा अवस्थित एउटा ग्यासको पिण्ड gas giant हो, जसमा ग्यास नै ग्यास रहेको छ, यसमा ठोस सतह नै छैन । यसको वरिपरी तिन ठुला ठुला ग्रहीय चक्रहरू घुमिरहेको देख्न सकिन्छ, जुन बरफ र खनिज चट्टानले युक्त्त छ । शनि ध्रुव तिर चेप्टो र भुमध्यरेखातिर फैलेको छ किन भने यो एकदम तिब्र गतिले घुम्दछ ।

विधर्मीहरुको आक्रमणबाट जब बैदिक सनातन धर्ममा संकट आइपर्थ्यो तब तब भगवत गीता को आफ्नो बचन पूरा गर्न भगवान स्वयम सन्तको रुपमा पृथ्वी तलमा प्रकट भै बैदिक सनातन धर्मको व्याख्या र प्रचार प्रसार गरी धर्म बचाउने काम गर्नुभयो । जुन जुन सन्तको रुपमा भगवानले धर्मरक्षार्थ आफूलाई प्रस्तुत गर्नुभयो ती ती सन्तहरुनै जगद्गुरुको रूपमा प्रतिष्ठित हुनुभयो ।

दशैंको लगत्तै आउँने नेपालीहरुको अर्को महत्वपूर्ण चाड तिहार अब सबैको दैलोमा आइसकेको छ। यसपालिको लक्ष्मीपूजा सन्ध्या लग्न अर्थात् ४ बजेर ५० मिनेट देखि ६ बजेर २६ मिनेट सम्म उत्तम रहेको छ ।

विश्वकै सर्वप्राचीन धर्म हिन्दू धर्म हो । हिन्दू शब्दको अर्थनै हिंसा देखि रहित भन्ने हुन्छ । जसले मन, कर्म र वचनले कसैको हिंसा गर्दैन वा अपकार गर्दैन त्यो नै वास्तवमा हिन्दू हो । हाम्रो सनातन परम्परामा हामीले यिनै कुराहरुलाई आत्मसाथ गर्दै आएकोले नै हामी आफूलाई हिन्दू स्वीकार गर्दछौ ।

यसपालीको नेपालीहरूको महानचाड बडादशैँ अन्तर्गत् विजया दशमी आगामी असोज २१ मंगलबारका दिन बिहान ०८ बजेर ४५ मिनेटमा नवदुर्गा पूजा विर्सजन गरी माता दुर्गाभवानीको प्रसाद टिका, र जमरा ग्रहणगर्ने उत्तम साईत बिहान १० बजेर ३५ मिनेटमा रहेको छ ।

प्रकृति प्रदत्त एक अनमोल वस्तु रत्न हो । रत्न शब्दको शाब्दिक अर्थ हुन्छ श्रेष्ठता । पृथ्वीको सतहमा पाइने ठोस तथा प्राकृतिक खनिज पदार्थ नै रत्न हो, यस्तो रत्न दुई प्रकारको हुन्छ- खनिज र जैविक । चटान, भूगर्भ, समुन्द्र आदिमा प्राप्तहुने खनिज रत्न हो भने अर्कोचाँही जीवबाट निस्कने रत्न जसलाई जैविक वा वंशलोचन भनिन्छ ।

यहि २०७६ भाद्र ६ गते कागेश्वरी मनोहरा नगरपालिका गोठाटार वा.नं. ०८ मा अवस्थित श्रीकृष्ण प्रणामी मन्दिर श्री नवतनधाममा सदा बर्ष झैं यस बर्ष पनि श्रीकृष्ण प्राकट्य महामहोत्सव भव्य रुपमा मनाईने भएको छ ।

भगवान् शिव चाडै प्रसन्न हुने देवता मानिन्छ, त्यसैले शिवजीलाई आशुतोषपनि भनिन्छ । भगवान् शिवजीलाई प्रिय ११ वस्तु जुन सामग्री अर्पण गर्नाले भोलेबाबाले हाम्रो सबै मनोकामना पुरा गरिदिनुहुन्छ ।

तपाइहरुको ज्योतिष तथा वास्तु शास्त्र सम्बन्धि सबै जिज्ञासाहरु मेट्न हाम्रो पात्रो प्रस्तुत गर्दछ कार्यक्रम "हाम्रो ज्योतिष" । "हाम्रो पात्रो" एपमा प्रसारण हुने यस कार्यक्रममा हामि साप्ताहिक राशिफल, वास्तुका टिप्सको जानकारी दिनुका साथसाथै तपाइहरुको वास्तु, चिना एवं कुण्डली सम्बन्धि जिज्ञाशाहरु मेट्ने प्रयास गर्नेछौ। यदि यहाँहरुसँग आफ्नो घर वा कार्यस्थलको वास्तु, चिना एवं कुण्डली सम्बन्धि केहि जिज्ञाशाहरु भए तल रहेको हाम्रो कमेन्ट बक्समा आफ्नो जिज्ञाशा उल्लेख गर्न सक्नुहुनेछ।

हाम्रो जीवनमा कहिले काहीं मात्र गरिने महत्वपूर्ण विषेश कार्यहरु (जस्तै व्रतवन्ध, विवाह, यज्ञ ... आदि) को शुरुवात गर्दा संपूर्ण ग्रहहरुको स्थिति, पञ्चाङ्ग (तिथि, वार, नक्षत्र, योग तथा करण) तथा कार्य गर्ने व्यक्तिको जन्मकुण्डली समेत आदिको विषेश अध्ययन तथा विश्लेषण पश्चात अति नै शुभ वर्ष, महिना, दिन तथा समय निर्धारण गरेर मात्र उक्त विषेश कार्यको शुरुवात गरिन्छ ।

तपाइहरुको ज्योतिष तथा वास्तु शास्त्र सम्बन्धि सबै जिज्ञासाहरु मेट्न हाम्रो पात्रो प्रस्तुत गर्दछ कार्यक्रम "हाम्रो ज्योतिष" । "हाम्रो पात्रो" एपमा प्रसारण हुने यस कार्यक्रममा हामि साप्ताहिक राशिफल, वास्तुका टिप्सको जानकारी दिनुका साथसाथै तपाइहरुको वास्तु, चिना एवं कुण्डली सम्बन्धि जिज्ञाशाहरु मेट्ने प्रयास गर्नेछौ। यदि यहाँहरुसँग आफ्नो घर वा कार्यस्थलको वास्तु, चिना एवं कुण्डली सम्बन्धि केहि जिज्ञाशाहरु भए तल रहेको हाम्रो कमेन्ट बक्समा आफ्नो जिज्ञाशा उल्लेख गर्न सक्नुहुनेछ।

तपाइहरुको ज्योतिष तथा वास्तु शास्त्र सम्बन्धि सबै जिज्ञासाहरु मेट्न हाम्रो पात्रो प्रस्तुत गर्दछ कार्यक्रम "हाम्रो ज्योतिष" । "हाम्रो पात्रो" एपमा प्रसारण हुने यस कार्यक्रममा हामि साप्ताहिक राशिफल, वास्तुका टिप्सको जानकारी दिनुका साथसाथै तपाइहरुको वास्तु, चिना एवं कुण्डली सम्बन्धि जिज्ञाशाहरु मेट्ने प्रयास गर्नेछौ। यदि यहाँहरुसँग आफ्नो घर वा कार्यस्थलको वास्तु, चिना एवं कुण्डली सम्बन्धि केहि जिज्ञाशाहरु भए तल रहेको हाम्रो कमेन्ट बक्समा आफ्नो जिज्ञाशा उल्लेख गर्न सक्नुहुनेछ।

तपाइहरुको ज्योतिष तथा वास्तु शास्त्र सम्बन्धि सबै जिज्ञासाहरु मेट्न हाम्रो पात्रो प्रस्तुत गर्दछ कार्यक्रम "हाम्रो ज्योतिष" । "हाम्रो पात्रो" एपमा प्रसारण हुने यस कार्यक्रममा हामि साप्ताहिक राशिफल, वास्तुका टिप्सको जानकारी दिनुका साथसाथै तपाइहरुको वास्तु, चिना एवं कुण्डली सम्बन्धि जिज्ञाशाहरु मेट्ने प्रयास गर्नेछौ। यदि यहाँहरुसँग आफ्नो घर वा कार्यस्थलको वास्तु, चिना एवं कुण्डली सम्बन्धि केहि जिज्ञाशाहरु भए तल रहेको हाम्रो कमेन्ट बक्समा आफ्नो जिज्ञाशा उल्लेख गर्न सक्नुहुनेछ।

तपाइहरुको ज्योतिष तथा वास्तु शास्त्र सम्बन्धि सबै जिज्ञासाहरु मेट्न हाम्रो पात्रो प्रस्तुत गर्दछ कार्यक्रम "हाम्रो ज्योतिष" । "हाम्रो पात्रो" एपमा प्रसारण हुने यस कार्यक्रममा हामि साप्ताहिक राशिफल, वास्तुका टिप्सको जानकारी दिनुका साथसाथै तपाइहरुको वास्तु, चिना एवं कुण्डली सम्बन्धि जिज्ञाशाहरु मेट्ने प्रयास गर्नेछौ।

तपाइहरुको ज्योतिष तथा वास्तु शास्त्र सम्बन्धि सबै जिज्ञासाहरु मेट्न हाम्रो पात्रो प्रस्तुत गर्दछ कार्यक्रम "हाम्रो ज्योतिष" । "हाम्रो पात्रो" एपमा प्रसारण हुने यस कार्यक्रममा हामि साप्ताहिक राशिफल, वास्तुका टिप्सको जानकारी दिनुका साथसाथै तपाइहरुको वास्तु, चिना एवं कुण्डली सम्बन्धि जिज्ञाशाहरु मेट्ने प्रयास गर्नेछौ। यदि यहाँहरुसँग आफ्नो घर वा कार्यस्थलको वास्तु, चिना एवं कुण्डली सम्बन्धि केहि जिज्ञाशाहरु भए तल रहेको हाम्रो कमेन्ट बक्समा आफ्नो जिज्ञाशा उल्लेख गर्न सक्नुहुनेछ।

तपाइहरुको ज्योतिष तथा वास्तु शास्त्र सम्बन्धि सबै जिज्ञासाहरु मेट्न हाम्रो पात्रो प्रस्तुत गर्दछ कार्यक्रम "हाम्रो ज्योतिष" । "हाम्रो पात्रो" एपमा प्रसारण हुने यस कार्यक्रममा हामि साप्ताहिक राशिफल, वास्तुका टिप्सको जानकारी दिनुका साथसाथै तपाइहरुको वास्तु, चिना एवं कुण्डली सम्बन्धि जिज्ञाशाहरु मेट्ने प्रयास गर्नेछौ। यदि यहाँहरुसँग आफ्नो घर वा कार्यस्थलको वास्तु, चिना एवं कुण्डली सम्बन्धि केहि जिज्ञाशाहरु भए तल रहेको हाम्रो कमेन्ट बक्समा आफ्नो जिज्ञाशा उल्लेख गर्न सक्नुहुनेछ।

तपाइहरुको ज्योतिष तथा वास्तु शास्त्र सम्बन्धि सबै जिज्ञासाहरु मेट्न हाम्रो पात्रो प्रस्तुत गर्दछ कार्यक्रम "हाम्रो ज्योतिष" । "हाम्रो पात्रो" एपमा प्रसारण हुने यस कार्यक्रममा हामि साप्ताहिक राशिफल, वास्तुका टिप्सको जानकारी दिनुका साथसाथै तपाइहरुको वास्तु, चिना एवं कुण्डली सम्बन्धि जिज्ञाशाहरु मेट्ने प्रयास गर्नेछौ। यदि यहाँहरुसँग आफ्नो घर वा कार्यस्थलको वास्तु, चिना एवं कुण्डली सम्बन्धि केहि जिज्ञाशाहरु भए तल रहेको हाम्रो कमेन्ट बक्समा आफ्नो जिज्ञाशा उल्लेख गर्न सक्नुहुनेछ।

तपाइहरुको ज्योतिष तथा वास्तु शास्त्र सम्बन्धि सबै जिज्ञासाहरु मेट्न हाम्रो पात्रो प्रस्तुत गर्दछ कार्यक्रम "हाम्रो ज्योतिष" । "हाम्रो पात्रो" एपमा प्रसारण हुने यस कार्यक्रममा हामि साप्ताहिक राशिफल, वास्तुका टिप्सको जानकारी दिनुका साथसाथै तपाइहरुको वास्तु, चिना एवं कुण्डली सम्बन्धि जिज्ञाशाहरु मेट्ने प्रयास गर्नेछौ। यदि यहाँहरुसँग आफ्नो घर वा कार्यस्थलको वास्तु, चिना एवं कुण्डली सम्बन्धि केहि जिज्ञाशाहरु भए तल रहेको हाम्रो कमेन्ट बक्समा आफ्नो जिज्ञाशा उल्लेख गर्न सक्नुहुनेछ।

तपाइहरुको ज्योतिष तथा वास्तु शास्त्र सम्बन्धि सबै जिज्ञासाहरु मेट्न हाम्रो पात्रो प्रस्तुत गर्दछ कार्यक्रम "हाम्रो ज्योतिष" । "हाम्रो पात्रो" एपमा प्रसारण हुने यस कार्यक्रममा हामि साप्ताहिक राशिफल, वास्तुका टिप्सको जानकारी दिनुका साथसाथै तपाइहरुको वास्तु, चिना एवं कुण्डली सम्बन्धि जिज्ञाशाहरु मेट्ने प्रयास गर्नेछौ। यदि यहाँहरुसँग आफ्नो घर वा कार्यस्थलको वास्तु, चिना एवं कुण्डली सम्बन्धि केहि जिज्ञाशाहरु भए तल रहेको हाम्रो कमेन्ट बक्समा आफ्नो जिज्ञाशा उल्लेख गर्न सक्नुहुनेछ।

तपाइहरुको ज्योतिष तथा वास्तु शास्त्र सम्बन्धि सबै जिज्ञासाहरु मेट्न हाम्रो पात्रो प्रस्तुत गर्दछ कार्यक्रम "हाम्रो ज्योतिष" । "हाम्रो पात्रो" एपमा प्रसारण हुने यस कार्यक्रममा हामि साप्ताहिक राशिफल, वास्तुका टिप्सको जानकारी दिनुका साथसाथै तपाइहरुको वास्तु, चिना एवं कुण्डली सम्बन्धि जिज्ञाशाहरु मेट्ने प्रयास गर्नेछौ। यदि यहाँहरुसँग आफ्नो घर वा कार्यस्थलको वास्तु, चिना एवं कुण्डली सम्बन्धि केहि जिज्ञाशाहरु भए तल रहेको हाम्रो कमेन्ट बक्समा आफ्नो जिज्ञाशा उल्लेख गर्न सक्नुहुनेछ।

वि. सं. २०७६ सालमा विरोधकृत् नामको संवत्सरको समाप्तिसँगै परिधावी नामक संवत्सरको प्रवेश हुने भएको छ । हाम्रो नेपाललाई पर्ने प्रभाव र यस बर्षको ग्रहगोचर लाई विचार गर्दा परिधावी नामको संवत्सरमा परस्पर विरोधी भावले युक्त, शाशकवर्गमा कलह, शासकहरु सानातिना कुरामासमेत झै झगडाकोलागि तत्पर हुनेछन् र राजनेताहरूको आन्तरिक द्वन्दको कारणले जनताले दु:ख पाउनेछन् । मध्ये पश्चिम नेपालमा प्राकृतिक विपत आउन सक्छ ।

तपाइहरुको ज्योतिष तथा वास्तु शास्त्र सम्बन्धि सबै जिज्ञासाहरु मेट्न हाम्रो पात्रो प्रस्तुत गर्दछ कार्यक्रम "हाम्रो ज्योतिष" । "हाम्रो पात्रो" एपमा प्रसारण हुने यस कार्यक्रममा हामि साप्ताहिक राशिफल, वास्तुका टिप्सको जानकारी दिनुका साथसाथै तपाइहरुको वास्तु, चिना एवं कुण्डली सम्बन्धि जिज्ञाशाहरु मेट्ने प्रयास गर्नेछौ।

तपाइहरुको ज्योतिष तथा वास्तु शास्त्र सम्बन्धि सबै जिज्ञासाहरु मेट्न हाम्रो पात्रो प्रस्तुत गर्दछ कार्यक्रम "हाम्रो ज्योतिष" । "हाम्रो पात्रो" एपमा प्रसारण हुने यस कार्यक्रममा हामि साप्ताहिक राशिफल, वास्तुका टिप्सको जानकारी दिनुका साथसाथै तपाइहरुको वास्तु, चिना एवं कुण्डली सम्बन्धि जिज्ञाशाहरु मेट्ने प्रयास गर्नेछौ।

तपाइहरुको ज्योतिष तथा वास्तु शास्त्र सम्बन्धि सबै जिज्ञासाहरु मेट्न हाम्रो पात्रो प्रस्तुत गर्दछ कार्यक्रम "हाम्रो ज्योतिष" । "हाम्रो पात्रो" एपमा प्रसारण हुने यस कार्यक्रममा हामि साप्ताहिक राशिफल, वास्तुका टिप्सको जानकारी दिनुका साथसाथै तपाइहरुको वास्तु, चिना एवं कुण्डली सम्बन्धि जिज्ञाशाहरु मेट्ने प्रयास गर्नेछौ।

तपाइहरुको ज्योतिष तथा वास्तु शास्त्र सम्बन्धि सबै जिज्ञासाहरु मेट्न हाम्रो पात्रो प्रस्तुत गर्दछ कार्यक्रम "हाम्रो ज्योतिष" । हरेक शनिबार बिहान ८ बजे"हाम्रो पात्रो" एपमा प्रसारण हुने यस कार्यक्रममा हामि साप्ताहिक राशिफल, वास्तुका टिप्सको जानकारी दिनुका साथसाथै तपाइहरुको वास्तु, चिना एवं कुण्डली सम्बन्धि जिज्ञाशाहरु मेट्ने प्रयास गर्नेछौ।

नवरात्रको नवौं दिन सिद्धिदात्री स्वरूप नवदुर्गा भवानीको आराधना गरिन्छ । देवी दुर्गा, आफ्नो नवौं स्वरूपमा सिद्धिदात्रीको नामले प्रसिद्ध हुनुहुन्छ । नाम अनुसार देवी यस विग्रहमा आफ्नो साधकलाई सबै प्रकारको सिद्धि प्रदान गर्नुहुन्छ ।

नवरात्रको आठौँ दिन महागौरी स्वरूप नवदुर्गा भवानीको आराधना गरिन्छ । देवी दु¬र्गा, आफ्नो आठौँ स्वरूपमा महागौरीको नामले प्रसिद्ध हुनुहुन्छ । पौराणिक कथा अनुसार वहाँको आयु आठ वर्षकी बालिकाको जस्तै छ, वहाँको स्वरूप अत्यन्त मनोहर, सुन्दर तथा दिव्य छ, देवी महागौरी शंख, चन्द्र इत्यादि जस्तै पूर्णतः गौर वर्णकी हुनुहुन्छ ।

नवरात्रको सातौं दिन कालरात्रि स्वरूप नवदुर्गा भवानीको आराधना गरिन्छ । देवी दु¬र्गा, आफ्नो सातौं स्वरूपमा कालरात्रिको नामले विख्यात हुनुहुन्छ । देवी कालरात्रि घोर अन्धकार जस्तै कालो रङ्ग युक्त शारीरिक वर्ण भएको हुनुहुन्छ, यसै कारण देवी १ कालरात्रि नामले विख्यात हुनुहुन्छ ।

नवरात्रको छैटौं दिन कात्यायनी स्वरूप नवदुर्गा भवानीको आराधना गरिन्छ । देवी दु¬र्गा, आफ्नो छैटौं स्वरूपमा चन्द्रघण्टाको नामले प्रसिद्ध हुनुहुन्छ । पौराणिक कथा अनुसार कत नामको एक प्रशिद्ध महर्षि हुनुहुन्थ्यो, वहाँको पुत्र कात्य भए र त्यहि कात्यको गोत्रमा प्रसिद्ध ऋषि कात्यायन उत्पन्न हुनुभयो ।

नवरात्रको पाँचौं दिन स्कन्दमाता स्वरूप नवदुर्गा भवानीको आराधना गरिन्छ । देवी दुर्गा, आफ्नो पाँचौं स्वरूपमा स्कन्दमाता नामले प्रसिद्ध हुनुहुन्छ । शिव तथा पार्वतीका पुत्र कुमार या कार्तिकेयको अर्को नाम स्कन्द हो । पौराणिक कथा अनुसार देवासुर संग्राममा देवताहरूको सेनापति स्कन्द हुनुहुन्थ्यो र स्कन्दले नै दैत्य(पति तारकासुरको वध गर्नुभएको थियो ।

नवरात्रको चौथो दिन कुष्माण्डा स्वरूप नवदुर्गा भवानीको आराधना गरिन्छ । देवी दुर्गा, आफ्नो चौथो स्वरूपमा कुष्माण्डा नामले प्रसिद्ध हुनुहुन्छ । ब्रह्म या अण्डलाई उत्पन्न गरेको कारण वहाँलाई कुष्माण्डा नामले चिनिन्छ । तीन नेत्रले युक्त देवी आफ्नो मस्तकमा अर्ध चन्द्र धारण गर्नेवाली, अष्ट भुजाहरूले युक्त, एवं आफ्नो भुजाहरूले नाना प्रकारको आभूषण धारण गर्ने, देवी कुष्माण्डा आफ्नो भुजाहरूमा चक्र, गदा, कलश, जप माला, कमण्डलु, धनुष, बाण तथा कमल पुष्प धारण गर्नुहुन्छ ।

नवरात्रको तेस्रो दिन चन्द्रघण्टा स्वरूप नवदुर्गा भवानीको आराधना गरिन्छ । देवी दु­र्गा, आफ्नो तृतीय स्वरूपमा चन्द्रघण्टा नामले विख्यात हुनुहुन्छ । वहाँको मस्तकमा घण्टीको आकर जस्तै अर्धचन्द्र धारण गरेकी हुनाले चन्द्रघण्टा नाम रहन गएको हो । वहाँको शारीरिक वर्ण स्वर्णको जस्तै छ, दस बाहुले युक्त देवी चन्द्रघण्टा त्रिशूल, गदा, तरवार, कमण्डलु, धनुष, बाण, कमल पुष्प, अक्षर माला धारण गरेकी साथै वरद तथा अभय मुद्रा प्रदर्शित गरेकी देवीको चन्द्रघण्टाको वाहन बाघ हो ।

नवरात्रको दोस्रो दिन ब्रह्मचारिणी स्वरूप नवदुर्गा भवानीको आराधना गरिन्छ । दुर्गादेवी, आफ्नो द्वितीय स्वरूपमा ब्रह्मचारिणीको नामले प्रसिद्ध हुनुहुन्छ । यस स्वरूपमा देवी कठोर तप गर्ने, ब्रह्मको आचरण अर्थात् कठोर ताप सहन सक्ने हुनुहुन्छ । ब्रह्मचारिणी देवीले शिरमा अर्ध चन्द्र र नाना प्रकारको आभूषण धारण गर्नुहुन्छ । आफ्नो दाहिने हातमा जपमाला एवं बायाँ हातमा कमंडलु धारण गर्नुहुन्छ । ब्रह्मचारिणी देवीको स्वरूप पूर्ण ज्योतिर्मय एवं अत्यन्त भव्य छ । परब्रह्म परमात्मासँग साक्षात् गराउने ब्रह्मचारिणी देवी तीन नेत्रले युक्त हुनुहुन्छ ।

नवरात्रको पहिलो दिन शैलपुत्री स्वरूप नवदुर्गा भवानीको आराधना गरिन्छ । देवी दुर्गा, आफ्नो प्रथम स्वरूपमा शैलपुत्री नामले विख्यात हुनुहुन्छ । पर्वत(राज हिमालयको घरमा पुत्रीको स्वरूपमा जन्म लिएको कारण शैलपुत्री नाम रहन गएको मानिन्छ । शैलपुत्री शब्द दुईवटा शब्दबाट बनेको छ, पहिलो शैल र दोस्रो पुत्री मिलेर शैलपुत्रीशब्द निर्माण भएको हो । हिमालय राजा शैलकी पुत्री शैलपुत्री मस्तकमा अर्ध चन्द्र, नाना आभूषण, मुकुट इत्यादि धारण गरेकी एवं अत्यन्त मनोहर स्वरूपमा सजिएकी देवीको वाहन वृष अर्थात् साँढे हो ।

महिला शक्तिको ९ स्वरुप, महिला आस्थाका ९ महत्व तथा महिला शक्तिकाे ९ फरक विश्वासको साधनाको विशेष चाड बडादशैंको रौनक प्रारम्भ हुँदैछ । शक्तिस्वरुपा ९ देवीको साधना गर्नाले परीवार, समाज, तथा व्यक्ति विशेषमा खुशीयाली प्राप्त हुनुका साथै चिताएका कुरा पुरा हुने विश्वास छ ।

'कलौ चण्डी विनायकौ' उक्ति अनुसार कलियुगमा चण्डी-दुर्गा र विनायक-गणेशजी प्रधान एवं प्रथम पुज्य छन् अत: जगत् जननी माता दुर्गाभवानी धर्म, अर्थ, काम र मोक्ष यी चार पुरुषार्थ प्रदान गर्ने देवीको रूपमा विद्यमान हुनुहुन्छ । अखिल ब्रह्माण्डनायिका मातेश्वरी श्रीदुर्गा भवानी परमेश्वरको प्रधान शक्तिहरू मध्येको एक हो ।

२१औं शताब्दीको सबैभन्दा लामो यो खग्रास चन्द्रगहण नेपाल, भारत, एशिया, अस्ट्रेलिया, रुस, युरोप लगायत केहि अफ्रिका र उत्तरी अमेरिका सहित विश्वका अधिकांश ठाउँबाट देखिनेछ । यो चन्द्रग्रहणलाई ब्लडमून पनि भनिएकोछ, केहि समय तामा जस्तै रातो र केहि समय पुरै रातो देखिने भएकाले यस खग्रास चन्द्रग्रहणलाई ब्लडमून भनिएको हो, यस्तो संयोग १०० वर्षभन्दा पछि आएको हो ।

२१औं शताब्दीको सबैभन्दा लामो यो खग्रास चन्द्रगहण नेपाल, भारत, एशिया, अस्ट्रेलिया, रुस, युरोप लगायत केहि अफ्रिका र उत्तरी अमेरिका सहित विश्वका अधिकांश ठाउँबाट देखिनेछ । यो चन्द्रग्रहणलाई ब्लडमून पनि भनिएकोछ, केहि समय तामा जस्तै रातो र केहि समय पुरै रातो देखिने भएकाले यस खग्रास चन्द्रग्रहणलाई ब्लडमूनू भनिएको हो, यस्तो संयोग १०० वर्षभन्दा पछि आएको हो ।

सती देवीले दोस्रो जन्ममा हिमालय पर्वतमा रानी मेनकाको गर्भबाट पार्वतीका रुपमा जन्म लिनु भयो र देवी पार्वतीले बाल्य अवस्था देखि नै यसै पवित्र श्रावण महिनामा श्रद्धा एवं भक्तिले निराहार रही कठोर तपस्या गरेर आशुतोष भगवान् शिवजीलाई खुसीपारी विवाह गर्नु भयो र पुनर्मिलन हुनुभएको थियो यसै कारणले शिवजीलाई यो श्रावण महिना अविस्मरणीय भै अति प्रिय हुन गएको पौराणिक मान्यता छ ।

हाम्रो संस्कार अनुसार बालवालिकाको जन्म भएको एघार दिनभित्र न्वारान गरेर नामाकरण गर्नुपर्ने हुन्छ । नवजात शिशुको नामकरणको अक्षर निकाल्न तथा जन्म कुण्डली तयार पार्न चाहिने अत्यावस्यक पुर्वाधारहरू :

मलमास भनिएक कारणले आफ्नो स्वामित्वको खोजी गर्दै अधिकमासले बिलौना गरेपछि अधिकमासको स्वामित्व भगवान बिष्णु स्वयले लिएको रोचक कथा छ । श्रीकृष्ण स्वयमले मलमासलाई आफ्नो हरेक गुणले भरिपूर्ण गरिदिने वचन दिएका कारणले मलमास बिशेष मानिन्छ

जीवनको बास्तविक मुल्य, उदेश्य अनि मृत्युलाई एउटा अर्थपूर्ण समापनको स्वरुप दिनका लागि जीवनमा चेतना अनि सत्कर्मको महत्वमा भागवत गीता केन्दित देखिन्छ ।

जन्म कुण्डली भनेको जातकको जन्मस्थान, जन्ममिति र जन्मसमय सहित खगोलीय एवं भूगोलीय अवस्थितिहरूको अभिलेख राखिने वैज्ञानिक दस्तावेज अर्थात् चिनारी नै जन्म कुण्डली या चिना हो, जुन पारीवारीक पण्डित, ज्योतिषशास्त्रीहरूको सहयोगमा बनाउन सकिन्छ ।

थाइहरुको रामायणको संस्करण इन्डोनेसियालीकाभन्दा फरक छन् र वाल्मिकीको कथाभन्दा फरक छन् । कुनैमा रावण सत्पात्रका रुपमा प्रस्तुत भएका छन्, न कि राम । कुनैमा सीता रामकी बहिनी मानिएका छन् । लाओसको रामायणको संस्करणमा लक्ष्मणलाई मुख्य पात्र र रामलाई सहयोगी पात्रका रुपमा देखाइएको छ ।

मनुस्मृतिमा समाजमा मानिसहरुले गर्नुपर्ने आचरणको संग्रहण तथा संगठन गरिएको छ । यसको अस्तित्व करिब १८ सय वर्षअघि भएको मानिन्छ जुन समयमा यग्नमा आधारित वेदिक हिन्दू धर्म मन्दिरमा आधारित पौराणिक हिन्दू धर्ममा परिणत हुँदै गइरहेको थियो ।

कबीरका लेखहरुमा विविधता पाइन्छ । उनी चिन्तनशील लेख जति लेख्थे, त्यति नै अस्तित्ववादसम्बन्धि पनि लेख्थे । उनको अनुवादित कृति “सङस् अफ कबीर”ले कविका यी भिन्नभिन्न लयलाई नौ वटा अध्यायमा विभाजित गर्दै विश्व पाठकसामु प्रस्तुत गरिएको छ ।

ज्येष्ठकृष्ण औंशीको दिन शनि जयन्तीको रुपमा मनाउने गरिन्छ । मानिन्छ कि यसदिन शनिदेवको पूजा एवम् आराधना गर्नाले सम्पूर्ण शनिको ग्रहजन्य दुश्प्रभाव र अशुभफल नासभई मनोवाञ्छित शुभफल मिल्ने शास्त्रीय कथन छ । जो जातक शनिको दुष्प्रभावले अनेकौं समस्या झेलिरहेकाछन् उनीहरुकोलागि शनि जयन्ती कल्याणकारीअनि रामबाण सिद्ध हुनसक्दछ ।

भागवत गीतामा पनि उल्लेख छ कि दिमागले नियन्त्रण गरेको सोचले भौतिकतामा वहुवस्तुहरु देख्दछ तर आत्माले नियन्त्रण गरेको सोचले एकात्मकता अनि सहजता देख्दछ । रासलीला मै फर्कने हो भनें रासको अर्थ हुन्छ प्रेमको सर्वसुन्दर स्वरुप ।

ज्योतिष विज्ञानका अनुसार सूर्यको गतिलाई आधार मानि गणना गरिने वर्षलाई सौर्यवर्ष भनिन्छ र यो सौर्यवर्षको मान ३६५ दिन १५ घडी २२ पला र ५७ विपला हुन्छ । जबकि चन्द्रमाको गतिको आधारमा गणना गरिने वर्षलाई चान्द्रवर्ष भनिन्छ । चाद्रवर्ष ३५४ दिन २२ घडी १ पला र २३ विपलाको हुन्छ ।

द्रौपदीले उनका पाँचै श्रीमान रुलाई बराबर माया दिने वाचा गरेकी थिइन् तर उनले कहिल्यै त्यसो गर्न सकिनन् । उनले सधैँ अर्जुनलाई मात्र माया गरिन् र उनको मात्र पत्नी बन्ने लालसा राखिन् ।

शान्तिको रहर आज सबैलाई छ, चन्द्रमामा पुगेको मान्छे आँफैभित्र चाँही रुमलिएको देखिन्छ । विल्कुलै एउटा कस्तुरि मृग जस्तो, आँफैभित्र भएको शान्तिलाई पहिल्याउन नसक्दा आज मान्छेहरु अन्य बिभिन्न भौतिक कुरा र दुव्र्यसनमा शान्तिको खोजी गर्न थालेका छन् ।

राम र सीतलाई दुई फरक व्यक्तित्व मानिँदैन । सीतालाई रामको नारी प्रतिबिम्ब मानिन्छ भने राम सीताको कार्यशक्ति हो । उनीहरुको मानवीय अस्तित्व उनीहरुबीचको गहिरो एकताको बिम्ब हो ।

पुरातन र अप्रचलित भन्दै हामीले यस्ता धार्मिक ग्रन्थको अध्ययन गर्न छोडिसकेका छौँ । पश्चिमा मुलुकहरु भागवद गीता लगायतको सार बुझ्न अघि सर्दा हामी शाब्दिक अर्थमै अड्किएर पुरातन भन्दै यस्ता ग्रन्थहरु थन्क्याउने गर्दछौँ ।

श्री गणेशलाई बाधाअवरोधका मुक्तिदाता भनेर पनि चिनिन्छ । श्री गणेशको मन्त्रोच्चारणले नव वर्षमा प्रवेश गर्दा हामी हाम्रो लक्ष्यतर्पm उन्मुख हुन्छौँ भने बाधाहरुबाट मुक्ति पाउँछौँ । नव वर्षमा श्री गणेशको मूल मन्त्र ॐ गं गंपतये नमः को मन्त्रोच्चारण गरी नव वर्षतर्पm लम्किदाँ बाधाअड्चनबाट मुक्ति प्राप्त गर्न सक्छौँ ।

ज्योतिष पण्डित नारायण प्रसाद दुलालद्वारा तयार पारिएको यस वार्षिक राशिफल (विक्रम सम्वत् २०७५) मा मूलतः ८ वटा क्षेत्र जस्तैः व्यापार/व्यवसाय, प्रेम/सम्बन्ध, शिक्षा, पेशा/रोजगार, स्वास्थ्य, शुभ रङ्ग, शुभ अङ्क, दर्शन/पूजा/उपायहरू समेटिएका छन् ।

ॐ– यस ब्रह्माण्डको उत्पति अघि, यहाँ शुद्ध अस्तित्व वा शुन्यता रहेको थियो । यही शुन्यताबाट कम्पनको सिर्जना भयो, जसलाई ॐ भनिन्छ । बिस्तारै ब्रह्माण्डको सुरुवात हुन पुगेको थियो ।

सिंगापुर हिन्दू धर्मको वास्तुको आधारमा निर्माण भएको सहर हो । यसलाई संसारभरका आधुनिक वास्तुनिर्माताले प्रशंसा गर्ने गर्दछन् भने यही रेखाचित्रको अनुसरण गर्ने मानिसहरु पनि छन् ।

नेपाल धर्मनिरपेक्ष राष्ट्र हो । हिन्दू धर्मको बाहुल्यता भएपनि सबै धर्मलाई उत्तिकै महत्व दिनुपर्ने देखेर नेपालले धर्मनिरपेक्षको बाटो रोजेको हो । हामीमध्ये धेरै हिन्दू त छौँ तर हिन्द्र धर्मको संस्कारलाई बिस्तारै त्याग्दै गइरहेका छौँ । सानो छँदा मन्दिरमा घण्टी किन बजाउनुपर्छ भनेर आमालाई सोध्दा, आमासँग यसको जवाफ थिएन । बुवाले हामी हिन्दू हो, मन्दिरमा हिन्दूहरुले घण्टी बजाउनुपर्छ त भनिदिनुभयो तर चित्त बुझ्दो जवाफ पाइएन । मन्दिर जाँदा घण्टी बजाउने गरेपनि म आपैmँ अनुत्तरित छु, म घण्टी किन बजाउँछु भन्नेबारे ।

एकपटक सोच्नुस् त ! यदि मूर्ख नै नभए यो संसार कस्तो हुन्थ्यो होला ! हामी भन्ने गर्दछौं जो संग बुद्धि र विवेक छैन त्यो मूर्ख हो | जनावरहरू विद्वान् हुँदैनन् त्यसैले उनिहरू मूर्ख पनि हुँदैनन् | विश्वमा मनुष्यमात्रै विद्वान र मूर्ख हुन्छन् । यो संसारमा मुर्खहरू नभए विद्वान हरूको अस्तित्व हुँदैन थियो होला |

भारतवर्ष अहिलेको इरान अर्थात पर्सिया संग अत्यन्त निकट रहेको छ । पर्सीयन राजा द्वारा साइकोसले सन् १६६७ मा वेद, उपनिषद् लगायतको पर्सीयन अनुवाद गरेको इतिहास छ । पश्चिमाहरुले पूर्वीय सभ्यता अनि रहनसहन बुझ्न पर्सीयन भाषा र सम्बन्ध प्रयोग गरेको भने प्रशस्तै उदहारण छ । युरोप र पर्सिया उ बेला देखि अत्यन्त निकट थिए । द्वारा साइकोसको पर्सीयन अनुवादलाई एकजना फ्रेन्च अनुवादकले ल्याटीन भाषामा अनुवाद गरेको इतिहास डाक्टर नेरिया हेब्बरले आफ्नो शोधमा उल्लेख गरेको हामीले पायौं ।

जनकपुरधामको बगैंचामा अयोध्या वाट घुम्न पुगेका राम अनि मिथिला राज्य कि राजकुमारी सीता को बिवाहका प्रसंग र कारणहरु लाई धर्नुबिधा अनि केवल संयोगका रुपमा सनातन धर्म अनुयायीहरुले लिनु भ्रम या अर्धसत्य मात्र हो । राम र सीता बिचमा प्रथम देखादेख बगैंचामा भएको बताइन्छ अनि आजभोलीका चलचित्रमा झैं लभ एट फस्र्ट साइट झैं यि दुई सुकुमार प्रेमीहरु प्रेमसमबन्धमा परिसकेको भनक बाल्मीकि रामायण दिन्छ ।

समस्त आपत्ति, विपत्ति, दुःख, पीडा, कष्ट आदिलाई जरैदेखि नाश गर्ने, सम्पूर्ण सम्पत् अर्थात् सम्पूर्ण अणिमा, महिमा, गरिमा आदि गरिएका आठ प्रकारका सिद्धिलाई प्रदान गर्ने, भूलोक, भूवर्लोक, स्वर्लोक, अतल, वितल, सुतल आदि चौध लोक तथा अखिलकोटि ब्रह्माण्डमा विद्यमान समस्त जीवजन्तुलाई भयरहित आनन्द प्रदान गर्ने यस्ता मर्यादा पुरुषोत्तम भगवान् श्रीरामलाई बारम्बार प्रणाम गर्दछु ।

वहाँलाई रुढिवादीको बिरोध गर्दै आधुनिकतामा हिन्दुत्वलाई लैजाने एक महान ब्यक्तिका रुपमा पनि लिइन्छ । प्रधानमन्त्री मोदीले आफ्नो ट्वीटमा समवेदना र सराहना प्रस्तुत गरेका छन् । भारतका प्रसिद्ध पत्रकार गुरुमुर्तीले पनि स्वामीले मठलाई केवल अध्यात्ममा मात्र नराखि समाजसेवा र समाज परिवर्तनको धारमा पनि लगेको बताएका छन् ।

स्वामी महाराज हाम्री परमप्रिय माता हेमानन्द गिरीसँग आज हामी नइको टेलिफोन वार्ता भयो । हामीलाई उहाँको वाणीले मोहित बनायो, खुसी बनायो र गौरवी पनि बनायो । किनभने रूद्राभिषेक गरिसकेपछि उहाँ ज्योतिर्मठ या उत्तराखण्ड (हिमालय)को शङ्कराचार्य बन्नु हुनेछ । अनि रूद्राभिषेक पनि पशुपतिनाथ परिसरमा नै हुन सकोस् भनेर हामीले कामना गरेका छौं ।

शिव भन्ने बित्तिकै जटा पालेको डमरु त्रिशुल धारण गरेको बाघको छाला लगाएको यस प्रकारको स्वरूप हामीले सम्झिन्छौँ । के यही स्वरूप शिव हो वा के हो त शिव भनेको ?

यस ब्रह्माण्ड एउटा बिशालकाय शुन्यता र महाघटना अनि त्यसको परिघटनाका रुपमा घटिरहेको छ । बाँकी त केवल शुन्यता मात्र त हो, त्यस शुन्यता नै शिव हुन् । शिव एउटा शक्ति हो, उर्जा हो जसले शुन्यतालाई सम्बोधन गरेको छ । शुन्यता बाटै उत्पन्न यस ब्रह्माण्डका हरेक कुराको गर्भ शुन्यता नै हो अनि अन्त पनि, यस अर्थमा शिव नै आदि अनि अन्त हुन् । सम्पूर्ण कुरा शिव बाटै आएर शिव मै सकिने हो ।

आफूमा नियन्त्रण अनि सन्तुलनको सर्वश्रृष्ठ दृष्टान्त नै भगवान शिव हुन् । शिव तसर्थ ति मात्र हैनन् जो केवल नशामा लीन भनेर बुझिन्छ, शिव त ति हुन् जसले बिष पिएर निलकण्ठ बनेर गोसाँईकुण्डमा पीडा सहन गरेर बसिदिए । शिवको यो नियन्त्रण र सन्तुलनको एउटा मात्र पक्षलाई अवलम्बन गरेर शिवमार्ग लाई नशासंग जोडिनु चाँही लज्जास्पद हो ।

वैदिक सनातन हिन्दु धर्मको सर्वोच्च गुरुको इतिहास शंकराचार्यसंग जोडिएको छ। यस वर्ष भने शंकराचार्यको पदमा नेपाली चेली हेमानन्द गिरीलाई पनि भारत धर्म महामण्डल एवं काशी विद्वत परिषद्ले भारत उत्तराखण्डको बद्रीकाश्रम ज्योतिर्पीठको शंकराचार्य छनौट प्रक्रियाको अन्तिम चरणसम्म लिएर गएको छ ।

एकफर पावर्तीले शिवलाई संसारको सबैभन्दा ठूला पाप र धर्म के हो भनि प्रश्न गर्नुभएका थियो । शिवले यस प्रश्नको उत्तर एउटा सस्कृतका श्लोकले दिएका थिए, नास्ति सत्यात् परो नानृतात् पातकं परम्। जसको अर्थ हुन्छ सदैव सत्यका पक्षमा रहनु अनि निष्ठा गर्नुनैै मानव जिवनको मुख्य धर्म हो । तर यसरी सत्यको साथ नदिनु अनि सत्य तर्फ नरहनु नै सबैभन्दा ठूला पाप हो । सत्यको पक्षमा रहनु र अरुलाई हानी नगर्नु र असत्यको पक्षमा नरहनुलाई शिवले जोड दिएका छन् । सत्य मार्गलाई शिवले धेरै प्रार्थमिक्ता दिँदै भक्ति भन्दा पनि कर्मलाई धेरै जोड दिएको पाइन्छ ।

पृथ्वीमा यस ग्रहणको समयमा धेरै कुराहरु हुन्छन्, धेरै कुरा नदेखिने जस्ता भएकाले प्रभाव शुन्य मानिन्छ जून गलत हो । आफ्नो प्राकृतिक अवस्था गुमाएका बस्तु या जिवहरु द्रुत गतीमा स्वरुप त्याग गर्दछन् । त्यसैकारणले काँचो तरकारीहरुमा खासै परिवर्तन नभएपनि पकाएका तिनै तरकारीहरुको स्वरुपमा अनि अवस्थितीमा परिवर्तन हुन्छ । खानेकुराका प्राकृतिक पोषण अवयवहरु ग्रहण पश्चात बिषमा परिवर्तन पनि हुन सक्दछन । हानीकारक बिषका रुपमा तत्कालै असर नदेखाएपनि ग्रहणपश्चातका समयमा पकाएका भोजनको प्राकृतिक गुणहरुमा ह्रास आँउछ ।

अाजको खग्रास चन्द्रगहण विश्वका अधिकांश ठाउँबाट देखिनेछ । हाम्रो देश नेपालमा भने साँझ ०५/५५ मिनेटमा चन्द्रोदय हुने भएकाले साँझ ५ बजेर ५५ मिनेटबाट केहि अंश ग्रहण लागिसकेको अवस्थामा देखिनेछ । नेपाली समय अनुसार साँझ ५ बजेर ३२ मिनेटमा स्पर्श हुनेछ र साँझ ६ बजेर ३६ मिनेटदेखि सम्मिलन अर्थात् पूर्ण खग्रास प्रारम्भ भर्इ साँझ ७ बजेर १६ मिनेटमा खग्रासको अन्त्य हुँदै रात्री ८ बजेर ५७ मिनेटमा मोक्ष हुनेछ ।

भागवत गीताको ९: २६ श्लोक जहाँ भगवान श्री कृष्णले स्वयम आफ्ना भक्तहरु ले श्रद्धाका साथ फुल, फल, पात या जल जे चढाएपनि हर्षका साथ स्वीकार्ने भन्नुभएको छ । बैदिक कालमा दियो या बत्ति भन्दा पनि यज्ञ, होम इत्यादिमा बढि चलन रहेको पुष्टि हुन्छ । भागवत को यस श्लोकले पनि श्री कृष्ण स्वयमले फुल, पात, जल या फल संगै बत्ति या दियो को उल्लेख नगरेकाले दियो चलन पछि आएको भान हुन्छ । क्रमश बैदिक कालवाट पौराणिक काल सम्म आँउदा दियो अनि बत्ति बाल्ने चलन बढ्दै गएको पाइन्छ ।

भारतसंग जोडेको झिनो स्पष्टिकरण पनि दिए । भारतबर्ष लाई भारतीय परिचय संग मात्र जोड्ने दुख्खदायी कार्य यि महान अनि ज्ञानी गुरुले किन गरे ?

बाल्मीकि रामायणको अध्ययन पश्चात म निष्कर्षमा पुगें, यो हो नि त प्रो भनेंको । सीतारामको कथालाई बिवाह संग हैन प्रेम संग बढि जोडेर हेरिन जरुरी छ । रामायणको तुल्सीदास अनि बाल्मीकि दुबैको पुस्तकहरु पाइन्छ, तुल्सीदासको रामायणलाई धेरै सम्म बिचारप्रधान लेखनका रुपमा लिइन्छ भनें बाल्मीकिको रामायण लेखनलाई यर्थाथ चित्रणका रुपमा लिइएको छ । हजारौं बर्षअघिका यि प्रसंगलाई यिनै पुस्तकहरु ले नै त हामीमाझ जिवीत राखेका छन नि हैन त ?

परापूर्व काल देखिनै समान बिधी र परम्परा अनुरुप छठ पर्व गरिंदै आएको इतिहास छ । रिग्वेद को सूर्य अनुष्ठान बिधी अनुरुप नै यस पर्वको अनुसरण हुँदै आएको पनि बताइन्छ । महाभारतमा द्रोपती ले छठ पूजा गर्दा गाएको सस्कृतको कविता पनि सूर्य अनुष्ठान गर्ने जाप भएको बताइन्छ ।

फेस्टीवल अफ लाईटस् अर्थात उज्यालोको चाड तिहार बिश्वभरिनै हरेक समुदाय र सम्प्रदायका मान्छेले मनाउने चलन छ । बिश्वमा झिलीमीली को कमी त कहाँ होला र ? तथापी दिपावली को झिलीमीली अनि रौनकमा भएको त्यो उज्यालो मा बर्षभरिका अध्याँराहरु बगेर जाने गर्दछन् ।

घर आँगन या व्यापारीक केन्द्रको मुख्य द्वारमा लक्ष्मीजीको प्रिय वस्तुहरू राख्नाले लक्ष्मीजीको कृपा प्राप्त हुनेछ । मुख्य द्वारमा राखिने वस्तुहरू वास्तुशास्त्रानुसार निम्न प्रकारका छन्ः

सम्पूर्ण अाह्वान गरीएका देवीदेवताहरूलार्इ, इष्टदेवहरूः कूलदेव, पितृदेवहरूलार्इ चढाइसकेपछि घरको मूल ब्यक्ति, जेठोबाठोको हातबाट शुभ साइतपारी टिकासंगै जमरा ग्रहण गरी बिजयादशमी उत्सव मनाइने गरीन्छ । यस पटकको टिका जमरा ग्रहणको शुभ साइत बिहान ११ः५५ बजे परेको तर माता माता दूर्गाको प्रसाद ग्रहणकालागि कुनै विशेष समय कुर्नु नपर्ने यस शुभदिनको धेरै धेरै शुभकामना छ !

बाल्मिकी रामायणले खलनायक का रुपमा रावणलाई प्रदर्शन गरेको छ, जसरी अध्याँरो बिना उज्यालो संभव छैन त्यसै गरि खलनायकको भुमिका बिना नायक पनि संभव छैन । रामलाई मर्यादा पुरुषोत्तम बनाउन रावणको भूमिका पनि चर्चा योग्य छ । कहिलेकाँही रामायणले रावणलाई अन्याय गरेको जस्तो पनि भान हुन्छ ।

गाईको महीमा हिन्दु धर्म र सनातन संस्कारमा अत्यन्त महत्पवूर्ण र मातृसम्मान रुपमा गरीन्छ । गौदान अर्थात गाईको दानलाई सबैभन्दा पूण्य दिने दानहरुसँग तुलना गरिन्छ भनें गौहत्या भनें सनातन धर्ममा एउटा घृणीत अनि निकृष्ट दानवीय पाप हो । आखिर किन छ त पूर्विय दर्शन अनि सनातन सस्कारमा गाईको यो स्थान आउनुहोस् आज उत्खनन गरौं शदियौं देखि चलिआएको यो अनन्त समबन्धको कारक कुराहरु ।

सबैका प्यारा भगवान श्री कृष्ण आजैको दिन मामा कंशको कैदमा रहेका पिता वासुदेव र माता देवकीको गर्भबाट जन्मनु भएको थियो । आज संसारभरका हिन्दु धर्मावलम्वी अनि श्री कृष्णका भक्तहरुले आफ्नो प्रिय भगवान कृष्णको जन्मदिवस मनाउँदैछन् ।

राधा र कृष्णको प्रेमकथाको बिषय बास्तवमै संसार अनि सनातन दर्शन अबलम्बन गर्नेहरुकालागि एउटा रसिक अनि उत्प्रेरक कुरा हो । पहिले राधा अनि कृष्णको नाम लिइन्छ, नारीभावको यो प्रधानता सनातन दर्शनमा सदैव थियो भन्ने पनि पुष्टि हुन्छ ।

तर, यस पटकको रक्षावन्धन तथा यज्ञोपवितधारण ऋषितर्पणी पूर्णीमाका दिन नगरी नागपञ्चमीका दिन गर्ने भन्ने कुराले आम जनमानसमा यो कसरी हुनगयो भनी जिज्ञासा उत्पन्न हुनु स्वभाविक हो । कतिले त पूर्णीमा र पञ्चमी विलकुलै फरक फरक तिथिहरु एकै दिन कसरी पर्न सक्छन् ? यो असम्भव कुरा हो भन्ने तर्क समेत राख्नु भएको छ ।

रमादानको महिना चलिरहेको छ, श्रद्धाकासाथ ब्रत बस्नेहरु संसारभरि रमादानको महिमाको लाभ उठाइरहेका छन् । हाम्रो पात्रो मार्फत आउनुहोस केही पवित्र कुरानका कुराहरु रमादान विशेष यस महिनामा उक्काउन चाह्यौ, यि कुरा अनि वाणीहरुले सबै मुसलमान दाजुभाई दिदीबहिनीहरुमा सकारात्मक कुराहरुको सञ्चार गरोस् र शान्ति कायम होस्, सबैको जीवनमा ।

एकफेर बुद्ध आफ्ना अनुयायीहरु सँगै एउटा शहरवाट अर्को शहरमा जाँदै गर्दा एउटा ठूलो ताल पार गरेर जानुपर्ने भयो । तालको छेउमा एउटा ठूलो वृक्षमुनी सुस्ताँउदै बुद्धले एकजना अनुयायीलाई आफूलाई तिर्खा लागेकाले गएर तालवाट पानी ल्याउन आग्रह गर्नुभयो ।

लेखक विश्वराज अधिकारीको श्रीमद भागवत् गीताको आधुनिक व्याख्या "विश्वगीता"को अठारौं तथा अन्तिम अध्याय आज यहाँहरुमाझ प्रस्तुत गर्दैछौ । श्रीमद भागवत् गीताको १८ अध्यायको लगभग ७०० श्लोकहरुमा मानव जीवनको सबै समस्याको समाधान भेटिन्छ । विश्वगीताको अठारौं अध्यायका ७८ श्लोकहरु यसप्रकार छन् ।

लेखक विश्वराज अधिकारीको श्रीमद भागवत् गीताको आधुनिक व्याख्या "विश्वगीता"को सत्रौं अध्याय आज यहाँहरुमाझ प्रस्तुत गर्दैछौ । श्रीमद भागवत् गीताको १८ अध्यायको लगभग ७०० श्लोकहरुमा मानव जीवनको सबै समस्याको समाधान भेटिन्छ । विश्वगीताको सत्रौं अध्यायका २८ श्लोकहरु यसप्रकार छन् ।

लेखक विश्वराज अधिकारीको श्रीमद भागवत् गीताको आधुनिक व्याख्या "विश्वगीता"को सोह्रौं अध्याय आज यहाँहरुमाझ प्रस्तुत गर्दैछौ । श्रीमद भागवत् गीताको १८ अध्यायको लगभग ७०० श्लोकहरुमा मानव जीवनको सबै समस्याको समाधान भेटिन्छ । विश्वगीताको सोह्रौं अध्यायका २४ श्लोकहरु यसप्रकार छन् ।

शृष्टीको आदीकाल देखिनै पृथ्वीमा भगवानको अवतार हुन्छ । द्वापर युगमा रघुकुलका राजा दशरथलाई सन्तान भएन । उनले पुजेष्ठी यज्ञ गरे , यज्ञ अग्निकुण्डबाट प्रसाद प्राप्त भयो र राजा दशरथले पत्नीहरुलाई त्यो प्रसाद खुवाए । त्यसपछि राजाका तीन रानी, जेठी कौशल्याबाट राम, माहिली शुमित्राबाट शत्रुघ्न र लक्षमण र कान्छी कैकैयीका कोखबाट भरतको जन्म भयो ।

लेखक विश्वराज अधिकारीको श्रीमद भागवत् गीताको आधुनिक व्याख्या "विश्वगीता"को पन्ध्रौं अध्याय आज यहाँहरुमाझ प्रस्तुत गर्दैछौ । श्रीमद भागवत् गीताको १८ अध्याय को लगभग ७०० श्लोकहरुमा मानव जीवनको सबै समस्याको समाधान भेटिन्छ । विश्वगीताको पन्ध्रौं अध्यायका २० श्लोकहरु यसप्रकार छन् ।

लेखक विश्वराज अधिकारीको श्रीमद भागवत् गीताको आधुनिक व्याख्या "विश्वगीता"को चौधौं अध्याय आज यहाँहरुमाझ प्रस्तुत गर्दैछौ । श्रीमद भागवत् गीताको १८ अध्याय को लगभग ७०० श्लोकहरुमा मानव जीवनको सबै समस्याको समाधान भेटिन्छ । विश्वगीताको चौधौं अध्यायका २७ श्लोकहरु यसप्रकार छन् ।

लेखक विश्वराज अधिकारीको श्रीमद भागवत् गीताको आधुनिक व्याख्या "विश्वगीता"को तेह्रौं अध्याय आज यहाँहरुमाझ प्रस्तुत गर्दैछौ । श्रीमद भागवत् गीताको १८ अध्याय को लगभग ७०० श्लोकहरुमा मानव जीवनको सबै समस्याको समाधान भेटिन्छ । विश्वगीताको तेह्रौं अध्यायका ३५ श्लोकहरु यसप्रकार छन् ।

लेखक विश्वराज अधिकारीको श्रीमद भागवत् गीताको आधुनिक व्याख्या "विश्वगीता"को बाह्रौं अध्याय आज यहाँहरुमाझ प्रस्तुत गर्दैछौ । श्रीमद भागवत् गीताको १८ अध्याय को लगभग ७०० श्लोकहरुमा मानव जीवनको सबै समस्याको समाधान भेटिन्छ । विश्वगीताको बाह्रौं अध्यायका २० श्लोकहरु यसप्रकार छन् ।

लेखक विश्वराज अधिकारीको श्रीमद भागवत् गीताको आधुनिक व्याख्या "विश्वगीता"को एघारौं अध्याय आज यहाँहरुमाझ प्रस्तुत गर्दैछौ । श्रीमद भागवत् गीताको १८ अध्याय को लगभग ७०० श्लोकहरुमा मानव जीवनको सबै समस्याको समाधान भेटिन्छ । विश्वगीताको एघारौं अध्यायका ५५ श्लोकहरु यसप्रकार छन् ।

आजको दिन विशेष दिन्, शिवरात्रीको दिन । आराध्य देव शिव शम्भो अाशिन पूण्यभूमी पशुपतिनाथमा आज लाखौं स्वदेशी तथा विदेशी श्रद्धालु भक्तजनको विशेष घुँईचो छ । फरक रुप फरक पहिरन अनि फरक बोली भए तापनि सबैको एउटै बोल छ, हरेक पाईलाहरुको एउटै गन्तब्य छ अनि हरेक मनको एउटै तिर्सना, जय शम्भो !

लेखक विश्वराज अधिकारीको श्रीमद भागवत् गीता को आधुनिक व्याख्या "विश्वगीता"को दशौं अध्याय आज यहाँहरुमाझ प्रस्तुत गर्दैछौ । श्रीमद भागवत् गीताको १८ अध्याय को लगभग ७०० श्लोकहरुमा मानव जीवनको सबै समस्याको समाधान भेटिन्छ । विश्वगीताको दशौं अध्यायका ४२ श्लोकहरु यसप्रकार छन् ।

लेखक विश्वराज अधिकारीको श्रीमद भागवत् गीता को आधुनिक व्याख्या "विश्वगीता"को नवौं अध्याय आज यहाँहरुमाझ प्रस्तुत गर्दैछौ । श्रीमद भागवत् गीताको १८ अध्याय को लगभग ७०० श्लोकहरुमा मानव जीवनको सबै समस्याको समाधान भेटिन्छ । विश्वगीताको नवौं अध्यायका ३४ श्लोकहरु यसप्रकार छन् ।

लेखक विश्वराज अधिकारीको श्रीमद भागवत् गीता को आधुनिक व्याख्या "विश्वगीता"को आठौं अध्याय आज यहाँहरुमाझ प्रस्तुत गर्दैछौ । श्रीमद भागवत् गीताको १८ अध्याय को लगभग ७०० श्लोकहरुमा मानव जीवनको सबै समस्याको समाधान भेटिन्छ । विश्वगीताको आठौं अध्यायका २८ श्लोकहरु यसप्रकार छन् ।

लेखक विश्वराज अधिकारीको श्रीमद भागवत् गीता को आधुनिक व्याख्या "विश्वगीता"को छैठौं अध्याय आज यहाँहरुमाझ प्रस्तुत गर्दैछौ । श्रीमद भागवत् गीताको १८ अध्याय को लगभग ७०० श्लोकहरुमा मानव जीवनको सबै समस्याको समाधान भेटिन्छ । विश्वगीताको सातौं अध्यायका ३० श्लोकहरु यसप्रकार छन् ।

लेखक विश्वराज अधिकारीको श्रीमद भागवत् गीता को आधुनिक व्याख्या "विश्वगीता"को छैठौं अध्याय आज यहाँहरुमाझ प्रस्तुत गर्दैछौ । श्रीमद भागवत् गीताको १८ अध्याय को लगभग ७०० श्लोकहरुमा मानव जीवनको सबै समस्याको समाधान भेटिन्छ । विश्वगीताको पाचौं अध्यायका २९ श्लोकहरु यसप्रकार छन् ।

कुमारजी आज्ञा गर्नुहुन्छ-हे अगस्त्य मुनि ! त्यसपछि चन्द्रावती पुत्र- बधुले आफ्नो कष्ट र त्यसबाट उद्धार भएको सारा वृतान्त बर्णन गरेको सुनी मनमनै अत्यनत प्रशन्न भएकी गोमा महारानीले हे स्वस्थानी जगदिस्वोरी भन्दै ....

लेखक विश्वराज अधिकारीको श्रीमद भागवत् गीता को आधुनिक व्याख्या "विश्वगीता"को पाचौं अध्याय आज यहाँहरुमाझ प्रस्तुत गर्दैछौ । श्रीमद भागवत् गीताको १८ अध्याय को लगभग ७०० श्लोकहरुमा मानव जीवनको सबै समस्याको समाधान भेटिन्छ । विश्वगीताको पाचौं अध्यायका २९ श्लोकहरु यसप्रकार छन् ।

अध्याय ४ , श्लोक ०१ भगवान् श्रीकृष्णले आज्ञा गर्नु भयो ( यो अविनाशी योग विज्ञान पहिले मैले सूर्यलाई भनेको थिएँ, सूर्यले मनु, मनुले इक्ष्वाकुलाई सुनाएका थिए। ) श्रीभगवानुवाच इमं विवस्वते योगं प्रोक्तवानहमव्ययम्। विवस्वान्मनवे प्राह मनुरिक्ष्वाकवेSब्रवीत्।।१।।

अध्याय ३ , श्लोक ०१ अर्जुनले बिन्ती गरे (हे केशव, हजुरको विचारमा यदि आध्यात्म ज्ञान लालसायुक्त व्यवहार भन्दा उत्तम हो भने मलाई किन यो घोर डरलाग्दो युद्ध गर्न भन्दै हुनुहुन्छ, हे जनार्दन।) अर्जनु उवाज ज्यायसी चेत् कर्मणस्ते मता बुद्धिर्जनार्दन। तत् किं कर्मणि घोरे मां नियोजयसि केशव।।१।।

अध्याय 2, श्लोक 01 सञ्जयले भने (अर्जुनका आँखाहरू दयाले अभिभूत हुँदै आंशुले भरिए। उनी दु:खमा डुबे। अर्जुनको यस्तो अवस्थामा मधुसूदनले यी शब्दहरु भन्नु भयो।) सञ्जय उवाच तथा कृपयाविष्टमश्रुपूर्णाकुलेक्षणम्। विषीदन्तमिदं वाक्यमुवाच मधुसूदन:।।१।।

अध्याय १, श्लोक 01 धृतराष्टले भने (हे सञ्जय, युद्धका इच्छाद्वारा धर्मभूमि कुरुक्षेत्रमा जम्मा भएका मेरा र पाण्डु पुत्रहरूले के गरे?) धृतराष्ट्र उवाच धर्मक्षेत्रे कुरुक्षेत्रे समवेता युयुत्सव:। मामका: पाण्डवाश्चैव किमकुर्वत सञ्जय।। १।।