आउँदा दिनहरु
-
३०माघ
-
१फागुन
-
२फागुनप्रणय दिवस २ दिन पछि
-
७फागुनप्रजातन्त्र दिवस/निर्वाचन दिवस ७ दिन पछि
-
८फागुनगोरखकाली पूजा/सामाजिक न्याय दिवस ८ दिन पछि
-
९फागुनअन्तर्राष्ट्रिय मातृभाषा दिवस ९ दिन पछि
-
१२फागुनविजया एकादशी व्रत १२ दिन पछि
-
१३फागुनप्रदोष व्रत १३ दिन पछि
-
१४फागुनमहाशिवरात्रि व्रत/सिलाचःह्रे पूजा/सेना दिवस १४ दिन पछि
-
१५फागुनविश्व गैरसरकारी संस्था दिवस १५ दिन पछि
-
१६फागुनग्याल्पो ल्होछार १६ दिन पछि
-
१७फागुनशून्य भेदभाव दिवस १७ दिन पछि
-
१९फागुनविश्व वन्यजन्तु दिवस १९ दिन पछि
-
२०फागुनमाझी समुदायको लदीपूजा २० दिन पछि
-
२३फागुनगोरखकाली पूजा २३ दिन पछि
-
२४फागुनअन्तर्राष्ट्रिय नारी दिवस २४ दिन पछि
-
२६फागुनआमलकी एकादशी व्रत २६ दिन पछि
-
२७फागुनप्रदोष व्रत २७ दिन पछि
-
२९फागुनफागु पुर्णिमा (पहाडी जिल्ला)/पूर्णिमा व्रत २९ दिन पछि
-
१चैत
-
२चैत
-
४चैतसामाजिक कार्य दिवस ३३ दिन पछि
-
५चैतमंगलचौथी व्रत ३४ दिन पछि
-
६चैत
-
७चैतSEE २०८१ प्रारम्भ-अनिवार्य अङ्ग्रेजी ३६ दिन पछि
-
८चैतSEE २०८१ -अनिवार्य नेपाली/विश्व कविता दिवस ३७ दिन पछि
-
९चैतविश्व जल दिवस/गोरखकाली पूजा/शीतलाष्टमी व्रत ३८ दिन पछि
-
१०चैत
-
११चैतविश्व क्षयरोग दिवस ४० दिन पछि
-
१२चैत
-
१३चैत
-
१४चैतSEE २०८१-ऐच्छिक प्रथम/प्रदोष व्रत ४३ दिन पछि
-
१५चैतSEE २०८१ - ऐच्छिक द्वितिय ४४ दिन पछि
-
१६चैतघोडे जात्रा (उपत्यका बिदा) ४५ दिन पछि
-
१७चैततेल लगाउने र नीमको पात खाने दिन/ज्योतिष दिवस ४६ दिन पछि
-
१८चैत
-
१९चैतगौरी व्रत ४८ दिन पछि
-
२३चैत
-
२४चैतरामनवमी व्रत/विश्व स्वास्थ्य दिवस ५३ दिन पछि
-
२६चैतकामदा एकादशी व्रत ५५ दिन पछि
ज्योतिषहरू
-
Jyotish Mukunda Sharmaस्वाध्याय, सत्सङ्ग र सदाचारजस�...
-
Jyotish Pandit Mukunda Nepalज्योतिष पण्डित मुकुन्द नेपाल�...
-
Jyotish Khagendra Subediसम्पूर्णानंद संस्कृत विश्ववि...
-
Jyotish Damodar Kaushikज्योतिष र व्याकरण विषयमा आचार�...
-
Jyotish Smarika Acharyaबाल्मीकि बिद्यापिठ बाट ज्योत�...
-
Jyotish Mohan Ghimireसम्पुर्णानन्द संस्कृत विश्वव...
-
Jyotish Narayan Prasad Bhandariउप-प्राध्यापक (lecturer of Astrology), 'कुलपत...
-
Acharya Choodamani Pathakसम्पूर्णानन्दसंस्कृत विश्वव�...
-
Jyotish Khageshwor Subediगुरुकुल पद्दति बाट ज्योतिषीय �...
-
Jyotish Narayan Prasad Gautamगुरुकुल शिक्षा प्रणालीबाट ज्�...
-
Jyotish Krishna Prasad Bhandariउपप्राध्यापक (Asst. professor of Sanskrit) नेपा�...
-
Jyotish Dipendra Khatiwadaसम्पुर्णानन्द संस्कृत बिश्वब...
-
Jyotish Hamro patroनेपाल संस्कृत विश्वविद्यालय �...
-
Jyotish Amrit Paudelवाराणसीकै सम्पूर्णानन्द संस्...
-
Jyotish Purushottam Ghimireनेपाल संस्कृत विश्वविद्यालय, �...
-
Jyotish Damodar Poudelनेपाल संस्कृत विश्व बिद्यालय�...
-
Jyotish Deepak Prasad Kafleसम्पूर्णानन्द संस्कृत विश्वव...
-
Jyotish Dr. Janak Bhattaविगत ३५ वर्षदेखि कुण्डली निर्�...
-
Jyotish Ghanashyam Pokharelनेपाल संस्कृत विश्वविद्यालयब...
-
Jyotish Vaman Sapkotaशिक्षा - व्याकरणाचार्य, पौरोही...
साहित्य / ब्लग
- भर हुन्न
- २०८२ का शुभ साइतहरू
- २०८२ मा दशैं अनि तिहार
- दोहोरिने छैन
- मौसम
- हराएको सपना
- Bhisma Dwadashi
- ‘कस्तो राम्रो चङ्गा
- समय लाग्छ
- हाम्रा प्रेम
- कोमल हृदय
- Valentine's Day
- प्रणय दिवस
- मेरो देश, मेरो अभिमान
- बुवा आमा बिना
- कुम्भ संक्रान्ति | विश्व रेडियो दिवस
- समय
- Kumva Sakranti | World Radio Day
- Shree Swasthani Vrata Samapti | Magh Snan Samapti | Poornima Vrata
- श्री स्वस्थानी व्रत कथा' समाप्ति | माघ स्नान समाप्ति | पूर्णिमा व्रत
- Pashupatinath Chhaya Darshan | International Day of Women and Girls in Science | Safer Internet Day
- पशुपतिनाथको छाया दर्शन | विज्ञानमा महिला पहुँचको अन्तर्राष्ट्रिय दिवस | सुरक्षित इन्टरनेट दिवस
- Som Pradosh Vrata
- सोम प्रदोष व्रत
- यात्रा संगै गरौँ
- मलाई महल हैन झुपडी मन पर्छ
- Valentine’s Day Gifting Ideas – Express your love without saying it
- War Horse
- भब्य छ
- सकिएन
- अल्झिन मन छ
- तिम्रो यो पत्र
- भन्न सकिन्न
- मेरी ऊनि
- कहिले बन्छ ?
- हाम्रो पात्रोबाट सामान कसरी किन्ने ?
- Hult Prize at Kathmandu University Hosts the First On-Campus Finale of 2025 in Nepal
- नरुनु है आमा
- Igniting Minds, Inspiring Change: Talk Series I by Hult Prize at IOE, Pulchowk Campus
- अन्डुम्यान
- देख्न थालेको छु
- किन चाहियो ?
- देखेका सपना
- My Father’s Dragon
- तिमी नदी म किनारा
- साथमा उ छैन
- नजाउ तिमी प्रदेश
- प्रिय
- साथी
- लिएर जान्छन्
- कता कता जिन्दगी
- प्रिय
- Hamro Mart मा Smart Shopping गर्ने होइन त?
- Want to Shop Smart? Try Hamro Mart
- सुरुङको बाटाे
- फर्केर हेर्दा सन् २०२४
- Looking Back at 2024
- Radha
- Lighting the Flame of Innovation: Hult Prize at IOE, Pulchowk Campus Inspires Changemakers
- फिदा भए छु
- Visionary Leaders Panel Discussion: An Initiative to Innovate for a Sustainable Future at Hult Prize at IOE Pulchowk Campus
कामिका एकादशी व्रत

पवित्र महिना श्रावणको कृष्णपक्षको एकादशीमा स्वागत छ । आज ब्रह्मा बिवर्त पुराणका पानाहरू पल्टाउन चाहन्छौँ, यस वर्षको श्रावण कृष्ण एकादशी अर्थात् कामिका एकादशीको पावन अवसरमा । जस–जसले यो एकादशीको व्रतकथा भक्तिका साथ श्रवण गर्छन्, उसले बैकुण्ठ प्राप्त गर्छ भनी एकादशी महापुराणमा लेखिएको छ ।
युधिष्ठिरले कृष्णसँग प्रश्न गर्दै भनेको प्रसंग यहाँ छ, ‘हे, गोविन्ददेव कृपया गरेर मलाई कामिका एकादशीको व्रतामृत कथा बताईदिन आग्रह गर्दछु ।’
कृष्णको उत्तर यसप्रकार छ, ‘ओ हो, राजा युधिष्ठिर, सत्यवक्ता अनि महान साधु, अवश्य पनि म तपाईँलाई यस एकादशीबारे सविस्तार सुनाउनेछु । यसका व्रतबारे जसले सम्पूर्ण पापमोचन गरी मुक्ति पनि दिन्छ, आउनुहोस् म बताउँछु ।’
थोरै अर्को एउटा प्रसंग जोड्न चाहन्छौँ । यसै एकादशीबारे एकफेर नारद मुनीले श्रृष्टिकर्ता ब्रह्मालाई पनि सोधेको प्रसंग छ । हरेक एकादशीका आ–आफ्नै महत्व भएपनि शिवको महिना अनि कृषि कार्यको उत्सर्ग श्रावण कृष्णपक्षको एकादशी कामिकाको महत्व अलिक पृथक पनि छ । यस एकादशीमा व्रत लिनुको फल भने अश्वदान गरेझैँ हुने विश्वास गरिन्छ । अश्व अर्थात् घोडा जसको दान गरिने यज्ञ अश्वमेघ यज्ञ सबैभन्दा महान यज्ञका रुपमा मानिएको पाइन्छ । काशीको गंगामा प्रातकालीन डुबुल्की मारे भन्दा धेरै, नैमिश्रयण या पुस्करको जंगलमा तपस्या गरेभन्दा धेरै यस एकादशीको व्रतको फल रहने गर्छ । मानव हित अनि मोक्षका लागि यस एकादशीको महत्व वास्तवमै धेरै ठाउँमा वर्णन गरिएको पाइन्छ ।
सौर्य ग्रहणका दिन कुरुक्षेत्रमा स्नान गरेभन्दा धेरै, शालिग्रामको निवास रहेको काली–गण्डकी नदीमा स्नान गरेभन्दा धेरै, गोदावरी स्नान भन्दा धेरै, दुहुनो गाई र बाच्छी दान गरेभन्दा धेरै फल आजको एकादशीको व्रत लिँदा हुने धार्मिक मान्यता छ ।
जीवनमा सबैभन्दा ठूलो रोग र बिजाई त्यतिबेला हुन्छ, जब हामीले आफूले गरेको गल्ती स्वीकार गर्दैनौँ । आफूभित्रै आफैसँग लडाईँ गर्दछौँ । अनि पाखण्डी स्वाभिमानको हाँसो हाँस्छौँ । यस एकादशीले बडो चित्ताकर्षक रूपमा आफ्नो पाप या गल्ती स्वीकार गरेर भक्ति–मार्गका निम्ति कामिका एकादशीको व्रत लिन आव्हान गरिएको छ ।
सम्पूर्ण वेद, गीता र पुराणहरूको अध्ययन भन्दा पनि धेरै फल यस एकादशीमा आफ्नो गल्ती स्वीकार गरी व्रत लिनेले पाउँछ । भगवान विष्णु अर्थात् जगतका पालनहार अनि हरि, यिनै भगवानको भक्तिमा तुलसी पातको भोग लगाईँ अर्चना गर्नाले यस एकादशीमा पुण्य मिल्ने बताइन्छ । भगवान हरिलाई अर्चना गर्दा सुन, चाँदी या हिराकै बरावर तुलसीको पत्र अनि मन्जरीलाई स्थान दिइन्छ । यस एकादशीमा पनि तुलसीको पात र मन्जरीको उत्तिकै महत्व रहन्छ ।
तुलसीलाई भक्तिपूर्वक पानी चढाउने भक्तको मृत्युको हिसाब यमराजले पनि गर्न नसक्ने र उसको आत्मिक चेतना पनि अत्यन्त धेरै रहने जनश्रुति पनि छ । यस एकादशीमा नदी–नाला या तलाऊमा जान उति प्रेरित गरिएको पाइन्न । सायद बर्खाको मध्य–समयमा पर्ने एकादशीमा पानीको बहाव र शुद्धताका कारणले पनि हुन सक्छ ।
प्रातकालमा उठेर स्नान गरी तुलसाको मठमा भगवानलाई अर्चना गर्ने, अगरबत्ती, धूप आदि चढाउने अनि सूर्योदयपछि व्रतकथा श्रवण गर्ने चलन छ । आजको एकादशीको साँझमा तुलसाको मोठमा शुद्ध घिऊमा दियो बाल्ने चलन पनि छ । अनि भगवानलाई पञ्चामृत भोग लगाउने चलन पनि रहेको पाइन्छ ।
तुलसीको पात या मठ नभएमा मन्जरी या तुलसीको डाँठ या केही नभएमा जुनसुकै बस्तुलाई विष्णुको प्रतिमा मानेर स्थापना गरी अर्चना गर्न सकिन्छ । अन्न र नुनको प्रयोग यो एकादशीमा वर्जित छ । एकादशीको महत्व यति धेरै भएपनि अन्य एकादशीको झैँ यस एकादशी व्रतकथा चाहिँ विशेष पाइन्न । अमुक गाउँका एकजना धनी व्यक्तिले भगडाको क्रममा झुक्किएर एकजना ब्राहमणको हत्या हुन पुग्छ । ब्रह्महत्या अझ भनौँ मानव हत्याको आरोप अनि पाप प्रायश्चित गर्न साधुहरूले बताए अनुरुप कामिका एकादशीको व्रत लिएर उनले मुक्ति पाउँछन् ।
यस एकादशीलाई एउटा अद्भूत एकादशी मानिन्छ । अनि स्वच्छ मन, स्वस्थ तन अनि शान्त पृथ्वीको कामना ।
हाम्रो पात्रोका लागि सुयोग ढकाल
आउँदा दिनहरु
-
३०माघ
-
१फागुन
-
२फागुनप्रणय दिवस २ दिन पछि
-
७फागुनप्रजातन्त्र दिवस/निर्वाचन दिवस ७ दिन पछि
-
८फागुनगोरखकाली पूजा/सामाजिक न्याय दिवस ८ दिन पछि
-
९फागुनअन्तर्राष्ट्रिय मातृभाषा दिवस ९ दिन पछि
-
१२फागुनविजया एकादशी व्रत १२ दिन पछि
-
१३फागुनप्रदोष व्रत १३ दिन पछि
-
१४फागुनमहाशिवरात्रि व्रत/सिलाचःह्रे पूजा/सेना दिवस १४ दिन पछि
-
१५फागुनविश्व गैरसरकारी संस्था दिवस १५ दिन पछि
-
१६फागुनग्याल्पो ल्होछार १६ दिन पछि
-
१७फागुनशून्य भेदभाव दिवस १७ दिन पछि
-
१९फागुनविश्व वन्यजन्तु दिवस १९ दिन पछि
-
२०फागुनमाझी समुदायको लदीपूजा २० दिन पछि
-
२३फागुनगोरखकाली पूजा २३ दिन पछि
-
२४फागुनअन्तर्राष्ट्रिय नारी दिवस २४ दिन पछि
-
२६फागुनआमलकी एकादशी व्रत २६ दिन पछि
-
२७फागुनप्रदोष व्रत २७ दिन पछि
-
२९फागुनफागु पुर्णिमा (पहाडी जिल्ला)/पूर्णिमा व्रत २९ दिन पछि
-
१चैत
-
२चैत
-
४चैतसामाजिक कार्य दिवस ३३ दिन पछि
-
५चैतमंगलचौथी व्रत ३४ दिन पछि
-
६चैत
-
७चैतSEE २०८१ प्रारम्भ-अनिवार्य अङ्ग्रेजी ३६ दिन पछि
-
८चैतSEE २०८१ -अनिवार्य नेपाली/विश्व कविता दिवस ३७ दिन पछि
-
९चैतविश्व जल दिवस/गोरखकाली पूजा/शीतलाष्टमी व्रत ३८ दिन पछि
-
१०चैत
-
११चैतविश्व क्षयरोग दिवस ४० दिन पछि
-
१२चैत
-
१३चैत
-
१४चैतSEE २०८१-ऐच्छिक प्रथम/प्रदोष व्रत ४३ दिन पछि
-
१५चैतSEE २०८१ - ऐच्छिक द्वितिय ४४ दिन पछि
-
१६चैतघोडे जात्रा (उपत्यका बिदा) ४५ दिन पछि
-
१७चैततेल लगाउने र नीमको पात खाने दिन/ज्योतिष दिवस ४६ दिन पछि
-
१८चैत
-
१९चैतगौरी व्रत ४८ दिन पछि
-
२३चैत
-
२४चैतरामनवमी व्रत/विश्व स्वास्थ्य दिवस ५३ दिन पछि
-
२६चैतकामदा एकादशी व्रत ५५ दिन पछि
ज्योतिषहरू
-
Jyotish Mukunda Sharmaस्वाध्याय, सत्सङ्ग र सदाचारजस�...
-
Jyotish Pandit Mukunda Nepalज्योतिष पण्डित मुकुन्द नेपाल�...
-
Jyotish Khagendra Subediसम्पूर्णानंद संस्कृत विश्ववि...
-
Jyotish Damodar Kaushikज्योतिष र व्याकरण विषयमा आचार�...
-
Jyotish Smarika Acharyaबाल्मीकि बिद्यापिठ बाट ज्योत�...
-
Jyotish Mohan Ghimireसम्पुर्णानन्द संस्कृत विश्वव...
-
Jyotish Narayan Prasad Bhandariउप-प्राध्यापक (lecturer of Astrology), 'कुलपत...
-
Acharya Choodamani Pathakसम्पूर्णानन्दसंस्कृत विश्वव�...
-
Jyotish Khageshwor Subediगुरुकुल पद्दति बाट ज्योतिषीय �...
-
Jyotish Narayan Prasad Gautamगुरुकुल शिक्षा प्रणालीबाट ज्�...
-
Jyotish Krishna Prasad Bhandariउपप्राध्यापक (Asst. professor of Sanskrit) नेपा�...
-
Jyotish Dipendra Khatiwadaसम्पुर्णानन्द संस्कृत बिश्वब...
-
Jyotish Hamro patroनेपाल संस्कृत विश्वविद्यालय �...
-
Jyotish Amrit Paudelवाराणसीकै सम्पूर्णानन्द संस्...
-
Jyotish Purushottam Ghimireनेपाल संस्कृत विश्वविद्यालय, �...
-
Jyotish Damodar Poudelनेपाल संस्कृत विश्व बिद्यालय�...
-
Jyotish Deepak Prasad Kafleसम्पूर्णानन्द संस्कृत विश्वव...
-
Jyotish Dr. Janak Bhattaविगत ३५ वर्षदेखि कुण्डली निर्�...
-
Jyotish Ghanashyam Pokharelनेपाल संस्कृत विश्वविद्यालयब...
-
Jyotish Vaman Sapkotaशिक्षा - व्याकरणाचार्य, पौरोही...
साहित्य / ब्लग
- भर हुन्न
- २०८२ का शुभ साइतहरू
- २०८२ मा दशैं अनि तिहार
- दोहोरिने छैन
- मौसम
- हराएको सपना
- Bhisma Dwadashi
- ‘कस्तो राम्रो चङ्गा
- समय लाग्छ
- हाम्रा प्रेम
- कोमल हृदय
- Valentine's Day
- प्रणय दिवस
- मेरो देश, मेरो अभिमान
- बुवा आमा बिना
- कुम्भ संक्रान्ति | विश्व रेडियो दिवस
- समय
- Kumva Sakranti | World Radio Day
- Shree Swasthani Vrata Samapti | Magh Snan Samapti | Poornima Vrata
- श्री स्वस्थानी व्रत कथा' समाप्ति | माघ स्नान समाप्ति | पूर्णिमा व्रत
- Pashupatinath Chhaya Darshan | International Day of Women and Girls in Science | Safer Internet Day
- पशुपतिनाथको छाया दर्शन | विज्ञानमा महिला पहुँचको अन्तर्राष्ट्रिय दिवस | सुरक्षित इन्टरनेट दिवस
- Som Pradosh Vrata
- सोम प्रदोष व्रत
- यात्रा संगै गरौँ
- मलाई महल हैन झुपडी मन पर्छ
- Valentine’s Day Gifting Ideas – Express your love without saying it
- War Horse
- भब्य छ
- सकिएन
- अल्झिन मन छ
- तिम्रो यो पत्र
- भन्न सकिन्न
- मेरी ऊनि
- कहिले बन्छ ?
- हाम्रो पात्रोबाट सामान कसरी किन्ने ?
- Hult Prize at Kathmandu University Hosts the First On-Campus Finale of 2025 in Nepal
- नरुनु है आमा
- Igniting Minds, Inspiring Change: Talk Series I by Hult Prize at IOE, Pulchowk Campus
- अन्डुम्यान
- देख्न थालेको छु
- किन चाहियो ?
- देखेका सपना
- My Father’s Dragon
- तिमी नदी म किनारा
- साथमा उ छैन
- नजाउ तिमी प्रदेश
- प्रिय
- साथी
- लिएर जान्छन्
- कता कता जिन्दगी
- प्रिय
- Hamro Mart मा Smart Shopping गर्ने होइन त?
- Want to Shop Smart? Try Hamro Mart
- सुरुङको बाटाे
- फर्केर हेर्दा सन् २०२४
- Looking Back at 2024
- Radha
- Lighting the Flame of Innovation: Hult Prize at IOE, Pulchowk Campus Inspires Changemakers
- फिदा भए छु
- Visionary Leaders Panel Discussion: An Initiative to Innovate for a Sustainable Future at Hult Prize at IOE Pulchowk Campus

Liked by: