आउँदा दिनहरु
-
२०वैशाख
-
२१वैशाख
-
२२वैशाखगोरखकाली पूजा २ दिन पछि
-
२३वैशाखसीता जयन्ती व्रत ३ दिन पछि
-
२४वैशाख
-
२५वैशाखमोहिनी एकादशी व्रत/विश्व रेडक्रस दिवस ५ दिन पछि
-
२६वैशाखकानून दिवस/प्रदोष व्रत ६ दिन पछि
-
२८वैशाख
-
२९वैशाख
-
१जेठवृष संक्रान्ति/अन्तर्राष्ट्रिय परिवार दिवस १२ दिन पछि
-
३जेठविश्व दूरसञ्चार दिवस/विश्व उच्च रक्तचाप दिवस १४ दिन पछि
-
६जेठभौमाष्टमी व्रत/गोरखकाली पूजा १७ दिन पछि
-
८जेठअन्तर्राष्ट्रिय जैविक विविधता दिवस १९ दिन पछि
-
९जेठअपरा एकादशी व्रत २० दिन पछि
-
१०जेठशनि प्रदोष व्रत २१ दिन पछि
-
११जेठसिथि चःह्रे २२ दिन पछि
-
१२जेठबटसावित्री व्रत/शनि जयन्ती २३ दिन पछि
-
१४जेठगोसाइकुण्ड स्नान आरम्भ २५ दिन पछि
-
१५जेठगणतन्त्र दिवस २६ दिन पछि
-
१७जेठविश्व धुम्रपान रहित दिवस २८ दिन पछि
-
१८जेठसिथि नख:/विश्व बुवाआमा दिवस २९ दिन पछि
-
२०जेठभौमाष्टमी व्रत/गोरखकाली पूजा ३१ दिन पछि
-
२१जेठ
-
२२जेठ
-
२४जेठनिर्जला एकादशी व्रत (तुलसीको दल राख्ने) ३५ दिन पछि
-
२५जेठप्रदोष व्रत ३६ दिन पछि
-
२७जेठपूर्णिमा व्रत ३८ दिन पछि
-
२८जेठज्यापुन्ही/कवीर जयन्ती ३९ दिन पछि
-
२९जेठविश्व बालश्रम विरुद्ध दिवस ४० दिन पछि
-
३१जेठविश्व रक्तदाता दिवस ४२ दिन पछि
-
१असार
-
२असारअन्तर्राष्ट्रिय परिवार रेमिटेयान्स दिवस ४४ दिन पछि
-
३असारविश्व खडेरी विरुद्ध संघर्ष दिवस ४५ दिन पछि
-
४असारगोरखकाली पूजा ४६ दिन पछि
-
५असार
-
६असारविश्व शरणार्थी दिवस ४८ दिन पछि
-
७असार
-
८असारयोगिनी एकादशी व्रत (वैष्णवहरूको) ५० दिन पछि
-
९असार
-
११असारभूमी पूजा ५३ दिन पछि
ज्योतिषहरू
-
Jyotish Pandit Mukunda Nepalज्योतिष पण्डित मुकुन्द नेपाल�...
-
Jyotish Amrit Paudelवाराणसीकै सम्पूर्णानन्द संस्...
-
Jyotish Mukunda Sharmaस्वाध्याय, सत्सङ्ग र सदाचारजस�...
-
Jyotish Mohan Ghimireसम्पुर्णानन्द संस्कृत विश्वव...
-
Jyotish Vaman Sapkotaशिक्षा - व्याकरणाचार्य, पौरोही...
-
Jyotish Narayan Prasad Bhandariउप-प्राध्यापक (lecturer of Astrology), 'कुलपत...
-
Jyotish Purushottam Ghimireनेपाल संस्कृत विश्वविद्यालय, �...
-
Jyotish Smarika Acharyaबाल्मीकि बिद्यापिठ बाट ज्योत�...
-
Jyotish Hamro patroनेपाल संस्कृत विश्वविद्यालय �...
-
Jyotish Narayan Prasad Gautamगुरुकुल शिक्षा प्रणालीबाट ज्�...
-
Jyotish Damodar Kaushikज्योतिष र व्याकरण विषयमा आचार�...
-
Jyotish Krishna Prasad Bhandariउपप्राध्यापक (Asst. professor of Sanskrit) नेपा�...
-
HamroPatroनेपाल संस्कृत विश्वविद्यालय �...
-
Jyotish Dharmendra Krishna Paudelशास्त्री धर्मेन्द्र कृष्ण पौ�...
-
Jyotish Dipendra Khatiwadaसम्पुर्णानन्द संस्कृत बिश्वब...
-
Jyotish Deepak Prasad Kafleसम्पूर्णानन्द संस्कृत विश्वव...
-
Jyotish Khageshwor Subediगुरुकुल पद्दति बाट ज्योतिषीय �...
-
Jyotish Damodar Poudelनेपाल संस्कृत विश्व बिद्यालय�...
-
Jyotish Ghanashyam Pokharelनेपाल संस्कृत विश्वविद्यालयब...
-
Acharya Choodamani Pathakसम्पूर्णानन्दसंस्कृत विश्वव�...
-
Jyotish Khagendra Subediसम्पूर्णानंद संस्कृत विश्ववि...
-
Jyotish Dr. Janak Bhattaविगत ३५ वर्षदेखि कुण्डली निर्�...
-
Hamro Patro Jyotish III am certified jyotish of Hamro Patro
-
Hamro Patro Jyotish IIII am certified jyotish of Hamro Patro
साहित्य / ब्लग
- सीता जयन्ती
- Sita Jayanti Vrata
- विश्व हाँसाे दिवस | गङ्गा सप्तमी व्रत | रविसप्तमी व्रत
- Gorakhkali Puja
- गोरखकाली पूजा
- World Laughter Day | Ganga Saptami Vrata | Ravi Saptami Vrata
- International Labour Day
- International Labour Day
- विश्व प्रेस स्वतन्त्रता दिवस
- Ramanujacharya Jayanti । Aadhyaguru Shankarachaarya Jayanti
- आद्यगुरु शंकराचार्य जयन्ती | रामानुजाचार्य जयन्ती
- नयाँ वर्ष | मेष संक्रान्ति | बिस्का: जात्रा
- Nepali New Year | Mesh Sankranti | Biska Jatra
- स्वामी शशिधर जन्मजयन्ती
- World Art day
- विश्व कला दिवस
- Hanuman Jayanti | Baisakh Snan Praarambha | Poornima Vrata | Balaju Bais Dhara Mela | International Day of Human Space Flight
- हनुमान जयन्ती | बैसाख स्नान प्रारम्भ | पूर्णिमा व्रत | बालाजु बाइस धारा मेला |अन्तर्राष्ट्रिय मानव अन्तरिक्ष उडान दिवस
- Mahavir Jayanti | Pradosh Vrata
- महावीर जयन्ती | प्रदोष व्रत
- Kamada Ekadashi
- कामदा एकादशी
- तिमी कठोर भैदिएर
- हरियाली मन पर्छ
- कलेजको बिदाइ
- आँखाको गहिराइमा हराएर
- तिमिले चीनेको म
- रमाइलाेअनि ज्ञानले भरिएकाे पुस्तक सुरुङको बाटो
- Stay Cool & Protected: Must-Have Summer Essentials from Hamro Mart
- The Best Summer Essentials to Gift Your Loved Ones in Nepal
- तिमी थियौ म थिएँ
- हुन्छ त
- गल्ली-गल्ली
- मनको वेदना
- कहाँ जादैछौ
- माटोको कथा
- The Boxcar Children
- Rang Ramailo & Savings – This Holi, Shop Smart with Hamro Mart!
- एक्लो
- भुइँ भेट्यो भुमाले
- यो प्रेम
- के हो कालसर्प योग? जीवनमा कस्तो प्रभाव पार्छ?
- आध्यात्मिक गुरु श्री स्वामी चिदानन्द गिरिज्यूको आध्यात्मिक प्रवचन
- Spiritual Discourse led by Guru Sri Swami Chidananda Giri
- Charlie and the Great Glass Elevator
- मन छ
- प्रेमदिवस
- गल्ती गरेछु
- Ending the Session with a Blast: The Subtle Art of Pitching at Hult Prize at IOE’s Sixth and Final Talk Series Session
- भर हुन्न
- २०८२ का शुभ साइतहरू
- २०८२ मा दशैं अनि तिहार
- दोहोरिने छैन
- मौसम
- हराएको सपना
- ‘कस्तो राम्रो चङ्गा
- समय लाग्छ
- हाम्रा प्रेम
- कोमल हृदय
- समय
- यात्रा संगै गरौँ
साउन कृष्ण अष्टमी
विश्व स्तनपान सप्ताह प्रारम्भ

लाजको समाज, स्तनपानका लागि पनि लजाउनु पर्ने कहिलेसम्म ?
न्यूनतम आधारमा जीवन व्यतित गरिरहेको नेपाली समाजमा धेरै प्रकारका लाज र धकका विषयहरु पाइलैपिच्छे भेटिन्छन् । यस्ता लाज र धकका लागि एक तमासले एउटा शब्दकोष नै पनि बनेको छ । जस्तो कि शारीरिक लाज, सामाजिक लाज, लैङ्गिक छनोटको लाज, जात वा धर्मको लाज, बाँझोपनाको लाज र अहिले त परिवर्तित परिप्रेक्ष्यमा अनलाइन लाज पनि ।
आज म चर्चा गर्न चाहन्छु एउटा यस्तो लाजबारे जुन नेपालमा मात्र होइन, संसारका सबै स्थान र सहर, गाउँ र कुनाकाप्चामा पनि लजाइने गरिन्छ । त्यो हो– बालबच्चालाई स्तनपान गराउँदा लाग्ने लाज ! कुनै जित नभएको लाज हो यो । अझ महिलाहरुले बालबच्चा पाएनन् भने पुरुषको तुलनामा उनीहरुमाथि धेरै खिसीट्युरी गरिन्छ । अनि बालबच्चा पाएर घर बाहिर स्याहारसुसार गरियो भने अझ बढी खिसी गरिन्छ । झन् सार्वजनिक स्थानमा महिलाले आफ्ना बालबच्चालाई स्तनपान गराउँदै छन् भने त्यो निकै ठूलो खिसीको विषय बन्छ, ठूलो लाजको विषय बन्छ ।
अझ दुखद कुरा त त्यतिबेला हुन्छ जब कुनै महिलाले विभिन्न कारणले आफ्ना बालबच्चालाई स्तनपान गराउन पाउँदिनन् । स्तनबाट दुध नआएर वा कार्यालय समयको व्यस्तताका कारण वा अन्य कुनै कारणले एउटी महिलाले आफ्नो शिशुलाई स्तनपान गराउन नपाएर अन्य स्रोतको दुध वा पौष्टिकपुरक वा फर्मूला दुध खुवाउनु पर्दा झन् बढी खिसी गरिन्छ । यस्तो अवस्थामा झन् आमाहरुलाई समाजमा ज्यादै लज्जित गराउने सँस्कार हाम्रो समाजमा व्याप्त छ ।
सार्वजनिक बाटोको छेउमा मूत्र त्याग गर्दा सामान्य मान्ने हाम्रो समाजले महिलाहरुलाई आफ्नै तवर वा परिस्थितिअनुसार शिशुको स्याहार गर्दा भने खिसी गरिन्छ, लाजको विषय बनाउने गरिन्छ । आमाहरुले खुलारुपमा र निर्धक्का साथ शिशुलाई स्तनपान गराउन पाउनु कुनै रकेट साइन्स होइन, हाम्रो जीवन र अझ भावी पुस्ताका लागि एउटा स्वागतयोग्य कदम हो ।
उदाहरणको लागि तपाईं आफूलाई एउटा शिशुको रुपमा परिकल्पना गर्नुहोस्, आमाको छातीमा टासेर सारीको सप्को वा अन्य कपडाले छोपेर खाना खानु के त्यति सहज र सरल, खुला र सामाजिक हुन्छ जति खुलारुपमा खाना खाँदा हुन्छ < यो समाजले हामीलाई सदियौँदेखि स्तनपानलाई एउटा नितान्त प्राइभेट र गोप्य विषयका रुपमा चित्रण गरिदिएको छ । वास्तवमा यो कुनै गोप्य कुरा होइन किनकि शिशु हुर्काउनु कुनै अपराध होइन । बरु आमा बनेर शिशुको स्याहारसुसार गर्नु सम्पूर्ण मानव जातिकै लागि शानको विषय हो । तर, यहाँ व्याप्त विभिन्न सोच र कुप्रथाका कारण मातृत्वको समय अप्ठ्यारो र आमा बन्नका लागि एउटी महिलालाई असहज हुँदै गएको छ । मातृत्वको समयमा आमाहरुलाई सामान्य जीवनयापन गर्न सजिलो बनाइदिनु हाम्रो कर्तव्य होइन र ?
यसो भन्नुको अर्थ आमाहरुले सार्वजनिक स्थानमा स्तन देखाउँदै हिँड्नुपर्छ भन्ने हाम्रो आशय होइन । तर, धेरै सार्वजनिक स्थलहरु जस्तै एयरपोर्ट, बसस्ट्यान्ड, अनि नाम चलेका अन्तर्राष्ट्रिय स्तरका रेष्टुरेन्टहरुमा पनि विशेषतः स्तनपानका लागि सुरक्षित, शान्त र सफा ठाउँहरुको व्यवस्था हुँदैन । अनि आमाहरुले आफ्ना शिशुलाई सार्वजनिक स्थलमा स्तनपान गराउन अप्ठ्यारो मानेर वा ठाउँ नपाएर आफ्ना बालबालिकालाई फर्मूला दुध खुवाएमा वा स्तनपान नगराउँदा शिशुमा पर्ने असर र चुकाउनु परेको असरको मूल्यको लेखाजोखा कसले गर्ने ? स्वास्थ्य, विज्ञान र पोषणविदहरुले कम्तिमा सुरुका दुई वर्ष सम्पूर्णरुपमा शिशुलाई स्तनपान गराउन पर्ने कुरा गरिरहँदा हाम्रो समाज यो विषयमा कत्तिको संवेदनशील छ त ? फेरि अर्कोतिर स्तनपान गराउनाले आमाको सौन्दर्यमा असर पर्छ भन्ने गलत धारणाका कारण आमाहरुले शिशुलाई स्तनपान नगराएको विषय पनि आफ्नै ठाउँमा छ ।
स्तनपान सामान्य तर अति महत्वपूर्ण हो भन्ने स्थापित गराउन र यसको महत्व समाजमा सहजै स्वीकार्य बनाउन धेरै कसरत गर्नु पर्ने देखिन्छ । १ अगस्टदेखि ७ अगस्टसम्म विश्व स्तनपान दिवस सप्ताह मनाइँदै छ, यी कुराहरुको पनि सम्बोधन होस् । शुभकामना !
राजन शाह
जनस्वास्थ विज्ञ
ग्रुप फर टेक्निकल असिस्टेन्ट
धोवीघाट, ललितपुर
आउँदा दिनहरु
-
२०वैशाख
-
२१वैशाख
-
२२वैशाखगोरखकाली पूजा २ दिन पछि
-
२३वैशाखसीता जयन्ती व्रत ३ दिन पछि
-
२४वैशाख
-
२५वैशाखमोहिनी एकादशी व्रत/विश्व रेडक्रस दिवस ५ दिन पछि
-
२६वैशाखकानून दिवस/प्रदोष व्रत ६ दिन पछि
-
२८वैशाख
-
२९वैशाख
-
१जेठवृष संक्रान्ति/अन्तर्राष्ट्रिय परिवार दिवस १२ दिन पछि
-
३जेठविश्व दूरसञ्चार दिवस/विश्व उच्च रक्तचाप दिवस १४ दिन पछि
-
६जेठभौमाष्टमी व्रत/गोरखकाली पूजा १७ दिन पछि
-
८जेठअन्तर्राष्ट्रिय जैविक विविधता दिवस १९ दिन पछि
-
९जेठअपरा एकादशी व्रत २० दिन पछि
-
१०जेठशनि प्रदोष व्रत २१ दिन पछि
-
११जेठसिथि चःह्रे २२ दिन पछि
-
१२जेठबटसावित्री व्रत/शनि जयन्ती २३ दिन पछि
-
१४जेठगोसाइकुण्ड स्नान आरम्भ २५ दिन पछि
-
१५जेठगणतन्त्र दिवस २६ दिन पछि
-
१७जेठविश्व धुम्रपान रहित दिवस २८ दिन पछि
-
१८जेठसिथि नख:/विश्व बुवाआमा दिवस २९ दिन पछि
-
२०जेठभौमाष्टमी व्रत/गोरखकाली पूजा ३१ दिन पछि
-
२१जेठ
-
२२जेठ
-
२४जेठनिर्जला एकादशी व्रत (तुलसीको दल राख्ने) ३५ दिन पछि
-
२५जेठप्रदोष व्रत ३६ दिन पछि
-
२७जेठपूर्णिमा व्रत ३८ दिन पछि
-
२८जेठज्यापुन्ही/कवीर जयन्ती ३९ दिन पछि
-
२९जेठविश्व बालश्रम विरुद्ध दिवस ४० दिन पछि
-
३१जेठविश्व रक्तदाता दिवस ४२ दिन पछि
-
१असार
-
२असारअन्तर्राष्ट्रिय परिवार रेमिटेयान्स दिवस ४४ दिन पछि
-
३असारविश्व खडेरी विरुद्ध संघर्ष दिवस ४५ दिन पछि
-
४असारगोरखकाली पूजा ४६ दिन पछि
-
५असार
-
६असारविश्व शरणार्थी दिवस ४८ दिन पछि
-
७असार
-
८असारयोगिनी एकादशी व्रत (वैष्णवहरूको) ५० दिन पछि
-
९असार
-
११असारभूमी पूजा ५३ दिन पछि
ज्योतिषहरू
-
Jyotish Pandit Mukunda Nepalज्योतिष पण्डित मुकुन्द नेपाल�...
-
Jyotish Amrit Paudelवाराणसीकै सम्पूर्णानन्द संस्...
-
Jyotish Mukunda Sharmaस्वाध्याय, सत्सङ्ग र सदाचारजस�...
-
Jyotish Mohan Ghimireसम्पुर्णानन्द संस्कृत विश्वव...
-
Jyotish Vaman Sapkotaशिक्षा - व्याकरणाचार्य, पौरोही...
-
Jyotish Narayan Prasad Bhandariउप-प्राध्यापक (lecturer of Astrology), 'कुलपत...
-
Jyotish Purushottam Ghimireनेपाल संस्कृत विश्वविद्यालय, �...
-
Jyotish Smarika Acharyaबाल्मीकि बिद्यापिठ बाट ज्योत�...
-
Jyotish Hamro patroनेपाल संस्कृत विश्वविद्यालय �...
-
Jyotish Narayan Prasad Gautamगुरुकुल शिक्षा प्रणालीबाट ज्�...
-
Jyotish Damodar Kaushikज्योतिष र व्याकरण विषयमा आचार�...
-
Jyotish Krishna Prasad Bhandariउपप्राध्यापक (Asst. professor of Sanskrit) नेपा�...
-
HamroPatroनेपाल संस्कृत विश्वविद्यालय �...
-
Jyotish Dharmendra Krishna Paudelशास्त्री धर्मेन्द्र कृष्ण पौ�...
-
Jyotish Dipendra Khatiwadaसम्पुर्णानन्द संस्कृत बिश्वब...
-
Jyotish Deepak Prasad Kafleसम्पूर्णानन्द संस्कृत विश्वव...
-
Jyotish Khageshwor Subediगुरुकुल पद्दति बाट ज्योतिषीय �...
-
Jyotish Damodar Poudelनेपाल संस्कृत विश्व बिद्यालय�...
-
Jyotish Ghanashyam Pokharelनेपाल संस्कृत विश्वविद्यालयब...
-
Acharya Choodamani Pathakसम्पूर्णानन्दसंस्कृत विश्वव�...
-
Jyotish Khagendra Subediसम्पूर्णानंद संस्कृत विश्ववि...
-
Jyotish Dr. Janak Bhattaविगत ३५ वर्षदेखि कुण्डली निर्�...
-
Hamro Patro Jyotish III am certified jyotish of Hamro Patro
-
Hamro Patro Jyotish IIII am certified jyotish of Hamro Patro
साहित्य / ब्लग
- सीता जयन्ती
- Sita Jayanti Vrata
- विश्व हाँसाे दिवस | गङ्गा सप्तमी व्रत | रविसप्तमी व्रत
- Gorakhkali Puja
- गोरखकाली पूजा
- World Laughter Day | Ganga Saptami Vrata | Ravi Saptami Vrata
- International Labour Day
- International Labour Day
- विश्व प्रेस स्वतन्त्रता दिवस
- Ramanujacharya Jayanti । Aadhyaguru Shankarachaarya Jayanti
- आद्यगुरु शंकराचार्य जयन्ती | रामानुजाचार्य जयन्ती
- नयाँ वर्ष | मेष संक्रान्ति | बिस्का: जात्रा
- Nepali New Year | Mesh Sankranti | Biska Jatra
- स्वामी शशिधर जन्मजयन्ती
- World Art day
- विश्व कला दिवस
- Hanuman Jayanti | Baisakh Snan Praarambha | Poornima Vrata | Balaju Bais Dhara Mela | International Day of Human Space Flight
- हनुमान जयन्ती | बैसाख स्नान प्रारम्भ | पूर्णिमा व्रत | बालाजु बाइस धारा मेला |अन्तर्राष्ट्रिय मानव अन्तरिक्ष उडान दिवस
- Mahavir Jayanti | Pradosh Vrata
- महावीर जयन्ती | प्रदोष व्रत
- Kamada Ekadashi
- कामदा एकादशी
- तिमी कठोर भैदिएर
- हरियाली मन पर्छ
- कलेजको बिदाइ
- आँखाको गहिराइमा हराएर
- तिमिले चीनेको म
- रमाइलाेअनि ज्ञानले भरिएकाे पुस्तक सुरुङको बाटो
- Stay Cool & Protected: Must-Have Summer Essentials from Hamro Mart
- The Best Summer Essentials to Gift Your Loved Ones in Nepal
- तिमी थियौ म थिएँ
- हुन्छ त
- गल्ली-गल्ली
- मनको वेदना
- कहाँ जादैछौ
- माटोको कथा
- The Boxcar Children
- Rang Ramailo & Savings – This Holi, Shop Smart with Hamro Mart!
- एक्लो
- भुइँ भेट्यो भुमाले
- यो प्रेम
- के हो कालसर्प योग? जीवनमा कस्तो प्रभाव पार्छ?
- आध्यात्मिक गुरु श्री स्वामी चिदानन्द गिरिज्यूको आध्यात्मिक प्रवचन
- Spiritual Discourse led by Guru Sri Swami Chidananda Giri
- Charlie and the Great Glass Elevator
- मन छ
- प्रेमदिवस
- गल्ती गरेछु
- Ending the Session with a Blast: The Subtle Art of Pitching at Hult Prize at IOE’s Sixth and Final Talk Series Session
- भर हुन्न
- २०८२ का शुभ साइतहरू
- २०८२ मा दशैं अनि तिहार
- दोहोरिने छैन
- मौसम
- हराएको सपना
- ‘कस्तो राम्रो चङ्गा
- समय लाग्छ
- हाम्रा प्रेम
- कोमल हृदय
- समय
- यात्रा संगै गरौँ

Liked by: