आउँदा दिनहरु
-
१५चैत
-
१६चैत
-
१७चैतविश्व नेवाः दिवस २ दिन पछि
-
१८चैतSEE २०८०-अनिवार्य गणित ३ दिन पछि
-
१९चैतविश्व मूर्ख दिवस ४ दिन पछि
-
२०चैत
-
२१चैतSEE २०८०-अनिवार्य सामाजिक अध्ययन ६ दिन पछि
-
२२चैतSEE २०८०-ऐच्छिक प्रथम ७ दिन पछि
-
२३चैत
-
२४चैत
-
२५चैतविश्व स्वास्थ्य दिवस १० दिन पछि
-
२६चैत
-
२७चैततेल लगाउने र नीमको पात खाने दिन १२ दिन पछि
-
२९चैत
-
३०चैतअन्तर्राष्ट्रिय मानव अन्तरिक्ष विमान दिवस १५ दिन पछि
-
१वैशाखनयाँ वर्ष / मेष संक्रान्ति / बिस्का: जात्रा १६ दिन पछि
-
३वैशाखविश्व कला दिवस १८ दिन पछि
-
४वैशाखचैते दशैँ/भाैमाष्टमी व्रत/गोरखकाली पूजा १९ दिन पछि
-
५वैशाखश्री राम नवमी व्रत २० दिन पछि
-
६वैशाखविश्व सम्पदा दिवस २१ दिन पछि
-
७वैशाखकामदा एकादशी व्रत २२ दिन पछि
-
८वैशाखछन्द दिवस २३ दिन पछि
-
९वैशाखमहावीर जयन्ती/प्रदोष व्रत २४ दिन पछि
-
१०वैशाखविश्व पृथ्वी दिवस २५ दिन पछि
-
११वैशाख
-
१२वैशाख
-
१३वैशाखविश्व औंलो दिवस २८ दिन पछि
-
१४वैशाखविश्व बौद्धिक सम्पत्ति दिवस २९ दिन पछि
-
१५वैशाखस्वामी शशिधर जन्मजयन्ती ३० दिन पछि
-
१६वैशाखकाममा सुरक्षा र स्वास्थ्यको लागि विश्व दिवस ३१ दिन पछि
-
१७वैशाखअन्तर्राष्ट्रिय नृत्य दिवस ३२ दिन पछि
-
१९वैशाख
-
२१वैशाखविश्व प्रेस स्वतन्त्रता दिवस ३६ दिन पछि
-
२२वैशाखबरुथिनी एकादशी व्रत ३७ दिन पछि
-
२३वैशाखप्रदोष व्रत/विश्व हाँसाे दिवस ३८ दिन पछि
-
२४वैशाखकिराँत समाज सुधार दिवस ३९ दिन पछि
-
२६वैशाख
-
२७वैशाखललितपुर मत्स्यन्द्रनाथ रथारोहण ४२ दिन पछि
-
२८वैशाख
-
२९वैशाखललितपुर मच्छिन्द्रनाथ रथ यात्रा ४४ दिन पछि
ज्योतिषहरू
-
Acharya Choodamani Pathakसम्पूर्णानन्दसंस्कृत विश्वव�...
-
Jyotish hamropatrojyotish of nepal
-
Jyotish Deepak Prasad Kafleसम्पूर्णानन्द संस्कृत विश्वव...
-
Jyotish Narayan Prasad Dulalसम्पूर्णानन्द संस्कृत विश्वव...
-
Jyotish Dipendra Khatiwadaसम्पुर्णानन्द संस्कृत बिश्वब...
-
Jyotish Damodar Kaushikज्योतिष र व्याकरण विषयमा आचार�...
-
Jyotish Narayan Prasad Gautamगुरुकुल शिक्षा प्रणालीबाट ज्�...
-
Jyotish Vaman Sapkotaशिक्षा - व्याकरणाचार्य, पौरोही...
-
Jyotish Smarika Acharyaबाल्मीकि बिद्यापिठ बाट ज्योत�...
-
Jyotish Dr. Janak Bhattaविगत ३५ वर्षदेखि कुण्डली निर्�...
-
Jyotish Mukunda Sharmaस्वाध्याय, सत्सङ्ग र सदाचारजस�...
-
Jyotish Mohan Ghimireसम्पुर्णानन्द संस्कृत विश्वव...
-
Jyotish Khagendra Subediसम्पूर्णानंद संस्कृत विश्ववि...
-
Jyotish Ghanashyam Pokharelनेपाल संस्कृत विश्वविद्यालयब...
-
Jyotish Khageshwor Subediगुरुकुल पद्दति बाट ज्योतिषीय �...
-
Jyotish Purushottam Ghimireनेपाल संस्कृत विश्वविद्यालय, �...
-
Jyotish Damodar Poudelनेपाल संस्कृत विश्व बिद्यालय�...
-
Hamro Patro JyotishI am test jyotish please donot call.
साहित्य / ब्लग
- SEE २०८०- ऐच्छिक प्रथम
- सपनाको कुरो
- SEE Exam – Optional first subject
- प्रिय
- भौमाष्टमी व्रत । शीतलाष्टमी व्रत । विश्व अटिजम जागरुकता दिवस । SEE २०८०-अनिवार्य विज्ञान तथा प्रविधि
- Bhaumashtami Vrata । Shitalashtami Vrata । World Autism Awareness Day । SEE 2080-Compulsory Science and Technology
- होली
- प्रेमको कोसेली
- SEE 2080- Compulsory Social Studies
- SEE २०८०- अनिवार्य सामाजिक अध्ययन
- A Review on ‘Malala’
- SEE २०८०-अनिवार्य गणित
- SEE 2080-Compulsory Mathematics
- April Fool Day
- विश्व मूर्ख दिवस
- Tel Lagaune Ra Nimko Pat Khane Din
- पैसा पैसा
- बाच्न सक्दिन
- साथी
- The Power of Listening: Strengthening the Parent-Child Bond through Open Communication
- देखाउँ म कसरी
- समान पाईन
- नित्या रञ्जना: युनिकोड फन्ट विमोचन तथा लिपि विशेषज्ञहरूसँग छलफल कार्यक्रम
- उपहार रहस्य
- झ्याउकिरी
- उपहार
- गाउँ शून्य बन्दैछ
- मान्छेजस्तै भएछौ
- गुलाफ
- रुन्छन
- A Review of Children’s Favorite:20,000 LEAGUES UNDER THE SEA
- मन रुन्छ
- सडक गर्जिरहेकाे छ
- दाजुभाइ
- साहारा बनिदिनु
- हजारौं सपना
- DWIT JOB FAIR 2024
- काले भालु
- मेराे समाज
- मेरि आमा
- खरानी
- मेरो देश
- बोल्नु के भनि
- A Book Review on: ‘Who is Michelle Obama’
- आउनु
- नवजात शिशुमा देखिने छाला सम्बन्धी समस्या
- भेटिन्छु
- Unleash Your Inner Tiger: Dive into the world of Baghchal Game at Baghchal.net
- बढ्दैछ नेपालमा टेलिहेल्थकाे आकर्षण
- साथ
- वीर बलभद्र
- गुइँठे र गुलेली
- Review on ‘City A of Dreams’
- २०८१ सालमा कहिले कहिले सार्वजनिक बिदा परेका छन् त ?
- फुलमाया
- मुटु जलोस भन्दिन
- के तपाईंको साथी वा आफन्त मानसिक समस्यामा त हुनुहुन्न?
- चोट लगाएर गयौ
- न्वारनको नाम किन र कस्तो अवस्थामा फरक पर्न सक्छ?
- A Book Review on ‘A Widow’s Gift’
- नरुनु है तिमी
विश्व शौचालय दिवस
के ट्वाइलेट फोहोरी ठाउँ नै हो त ?
ट्वाइलेट, चर्पी, शौचालय, रेस्टरुम लगायत थुप्रै नाम छन् । हरेक मानवलाई अपरिहार्य कुरा हो तथापि हामीकहाँ भनेँ अत्यन्त फोहोर या दुरवस्था जनाउने ठाउँ जनाउनु पर्दा ट्वाइलेट जस्तो छ्या भन्ने चलन छ ।
बच्चाले राम्रो नपढेमा ट्वाइलेट मा थुनिदिन्छु भन्ने धम्कीहरू त हामी मध्य धेरैले भोगेका अनि खपेका छौँ । जीवनका लागि अपरिहार्य अनि सरसफाइ को पर्याय शौचालयलाई किन यति सारो घृणा अनि वितृष्णाका रूपमा हेरिएको हो भन्ने तर्कना कहिलेकाहीँ लाग्ने गर्दछ ।
दुखद कुरा त के भनेँ नेपालका अधिकांश सहर या गाँउहरुमा व्यवस्थित शौचालयको सुविधा छैन । बाहिर निस्कन पर्दा एकफेर घरको शौचालयमा शौच अनि मूत्र खाली गरेर निस्कने हामी मध्य धेरैको बानी छ , यसो गर्नाले बाटोमा अफ्ठेरो पर्दैन हैन र ?
शौचालयहरू दुर्गन्धित छन् , तर किन ?
अस्पताल देखि सिनेमा घर सम्मा अधिकांश शौचालयहरू दुर्गन्ध हुने गरेको हामीले पाएका छौँ भनेँ अहिले आएर शपीगं मल लगायतका ठाँउहरुमा भनेँ सुस्तरी शौचालय सभ्यता अनि सरसफाइ बढोत्तरी भएकै हो । विश्वले यसै शौचालय अनि यसको महत्त्वलाई सबैसामु उजागर गर्दे हरेक वर्ष नोभेम्बर १९ तारिखमा विश्व शौचालय दिवस मनाउँदछ।सन् २०३० सम्मको दीर्घकालीन विकास लक्ष्यमा संसारका हरेक बासिन्दालाई सर सफाइका श्रोत र सुविधा का साथ फालिने पानी लाई पूर्नपयोग गर्ने श्रोत र संरचना पनि सुलभ बनाउने लक्ष्य रहेको छ ।
यस वर्षको विश्व शौचालय दिवसको नारा चाहिँ "Making the invisible visible"
अर्थात् अदृश्य रूपमा रहेको शौचालयको महत्त्वलाई प्रकाशमा पारौँ भन्ने लाग्दछ ।
आउनुहोस् यसै शौचालयको परिवृत्त अनि बिकासक्रमका कुरा गरौं ।
"सानैदेखि लगाऊँ बानी, चर्पी जाउन् हाम्रा नानी"
यो एउटा छन्दगत थेगो हो जुन नेपालमा झाडापखाला, हैजा अनि अन्य मलमूत्रबाट फैलन सक्ने रोगहरू अनि सङ्क्रमणहरू रोक्नका लागि यस्ता उदाहरणीय कुराहरू प्रयोगमा ल्याइएको थियो । विकासको इतिहास त्यति पुरानो छैन तर विकासका धेरै मापदण्डहरू परिवर्तन भएको देख्ने पुस्ताहरू अझै जीवितै छन् ।
मान्छेहरूले सभ्यताका क्रमसँगै आफ्ना रहनसहन अनि सर सफाइका मापदण्ड दुरुस्त राख्न धेरै परिवर्तन र विकास गरेका छन् । ढुङ्गे युगबाट आजसम्म आई पुग्दा हाम्रो दिनचर्यासँग विभिन्न आनिवानी, चालचलन र अभ्यासहरू थपिँदै आएका छन् । शौचालय पनि तिनीमध्येको एक हो । सुरुसुरुमा खोलाका किनार, खेतबारी या पोखरीका डिलहरूमा शौच गर्ने मान्छेहरूले बिस्तारै एउटा छुट्टै सानो कोठा शौचालयको रूपमा प्रयोग गर्न थालेका हुन् । विश्व प्रसिद्ध यात्री मार्कोपोलोले आफ्ना साथी रस्टीसेलोलाई लेखेको आत्मवृत्तान्त या यात्रा संस्मरणमा त्यस बखतको चिनिया सभ्यतामा चर्पी र कागजी पैसाको प्रयोगका बारेमा व्याख्या गरेको पाइन्छ । आज हामीहरू विभिन्न प्रकारका शौचालयहरू प्रयोग गर्दछौ, कुनै कुर्सीजस्तो बसेर शौच गर्न मिल्ने, कुनै पुरानै खालको पैताला टेकेर गरिने । गाउँघरमा सेप्टी ट्याङ्क या रिँग हालेर बनाइएको शौचालयहरूको प्रचलन अझै छ । शौचालयलाई फोहोर ठाउँका रूपमा हेरिने गरिए पनि सर सफाइमा वर्तमान सभ्यता र विकाशमा भएका प्रयोगहरूका कारण अब फोहर शौचालय हैन आफू बस्ने कोठाभित्रै सङ्क्रमण रहित सफा र आकर्षक शौचालय हामी घर घरमा हेर्न सक्छौँ । हरेक बिहान सामान्यतया हामी सबै शौचालय जान्छौँ । दिनभरिमा एउटा मानव सबैभन्दा धेरै जाने एक मात्र ठाउँ नै शौचालय हो ।
शौचालयको प्रयोगपछि गर्नुपर्ने पहिलो काम भनेको साबुन पानीले हात धुने र साबुन नभएमा खरानी पानीले धुनुपर्ने कुराहरू पनि विभिन्न सञ्चार श्रोतहरूमार्फत जस्तै: टिभी, रेडियोबाट प्रचार प्रसार गर्ने गरिएको छ । अझै पनि शौचालय प्रयोग गरिसकेपछि पानी हाल्नुहोला, सफा गर्नुहोला भन्नेजस्ता सन्देशहरू सार्वजनिक शौचालयहरूमा लेखिएको पाइन्छ, यस अर्थमा शौचालय प्रयोग पनि एउटा सभ्यता हो जुन हामीले अवलम्बन गर्न जरुरी छ ।
शौचालय प्रयोगको विश्वव्यापी तथ्याकं
अझै पनि संसारभरि लगभग अढाई करोड मान्छेहरूले शौचालय प्रयोग नगरेको तथ्याङ्क छ, करिब १०जना मध्य एक जना संसारको मान्छेले अझै पनि शौचालयमा शौच गर्ने विकल्प नपाएको विश्व स्वास्थ्य सङ्गठनको सन् २०१५ को सर्वेक्षणले देखाएको छ ।
नेपालमा बिस्तारै घरघरमा शौचालयको दैनिक प्रयोगमा वृद्धि हुन थालेको भए पनि बढ्दो सहरीकरणको नमुना जिल्लाहरूमा नगर विस्तारका सोचहरूमा सार्वजनिक शौचालय किन प्राथमिकतामा पर्दैन, भएको किन उचित सरसफाइ तथा व्यवस्थापन छैन ?
नेपालमा शौचालयका स्वरूपहरू
सुरुसुरुमा बनाइएको शौचालयमा भने धान या काठ राखेर शौच भने बाहिर गर्न जाने चलनलार्इ अब नयाँपुस्ताले चिर्दै गएको त छ तथापि सार्वजनिक शौचालयको अवस्था दर्दनाक छ । शौचालयको प्रयोग कालागि शौचालय नभएको घरमा छोरी नदिने देखि सामाजिक बहिस्कारसम्म गर्ने ह्वीम सृजना गरेर विभिन्न सरकारी र गैर सरकारी संस्थाहरूले व्यापक भूमिका खेलेका छन् । तर नेपालका विकसित सहरहरूमै पनि सहज सार्वजनिक शौचालयको व्यवस्था छैन जसका कारण धेरै अप्ठेरो पर्ने गर्दछ । कतिपय ठाउँमा त सार्वजनिक शौचालयको सुल्क यति महँगो छ कि शायद संसारभरमै सबै भन्दा धेरै पैसा तिरेर मलमूत्र त्याग गर्ने हामी नेपाली नै हौँ कि भन्ने भान हुन्छ । घरघरमा शौचालयको सही उपयोगका कुराहरू जानकारी दिन जरुरी छ ।
विदेशीहरूले ट्वाइलेट पेपरले शौच सफा गर्दछन् अनि फ्लश गरेर बगाउँदछन् भने हामी अधिकांश नेपालीहरू पानीले धुने र बगाउने शौचालय प्रयोग गर्दछौँ, दुवै तरिका सही हो । प्रयोग गर्ने आआफ्नै तरिकाहरू हुन्छन् तर सरसफाइ महत्त्वपूर्ण कुरा हो ।
मुख्य कुरा आउने पुस्ताहरूलाई शौचालय फोहोर ठाउँ हो भन्ने भावना विकास हुन नदिऊँ, शौचालय सफा गरेर कोही सानो हुँदैन र यसलाई सफा गरेर सङ्क्रमणरहित बनाउनुको विकल्प छैन भन्ने जानकारी र सन्देशहरू हरेक वर्ग, लिङ्ग, जात जाति, समुदायसम्म पुर्याउनु जरुरी छ । याद राखौँ सफा शौचालयको सही प्रयोग पनि सभ्य समाजको एउटा अभिन्न अङ्ग हो ।
हाम्रो पात्रोका लागी सुयोग ढकाल
आउँदा दिनहरु
-
१५चैत
-
१६चैत
-
१७चैतविश्व नेवाः दिवस २ दिन पछि
-
१८चैतSEE २०८०-अनिवार्य गणित ३ दिन पछि
-
१९चैतविश्व मूर्ख दिवस ४ दिन पछि
-
२०चैत
-
२१चैतSEE २०८०-अनिवार्य सामाजिक अध्ययन ६ दिन पछि
-
२२चैतSEE २०८०-ऐच्छिक प्रथम ७ दिन पछि
-
२३चैत
-
२४चैत
-
२५चैतविश्व स्वास्थ्य दिवस १० दिन पछि
-
२६चैत
-
२७चैततेल लगाउने र नीमको पात खाने दिन १२ दिन पछि
-
२९चैत
-
३०चैतअन्तर्राष्ट्रिय मानव अन्तरिक्ष विमान दिवस १५ दिन पछि
-
१वैशाखनयाँ वर्ष / मेष संक्रान्ति / बिस्का: जात्रा १६ दिन पछि
-
३वैशाखविश्व कला दिवस १८ दिन पछि
-
४वैशाखचैते दशैँ/भाैमाष्टमी व्रत/गोरखकाली पूजा १९ दिन पछि
-
५वैशाखश्री राम नवमी व्रत २० दिन पछि
-
६वैशाखविश्व सम्पदा दिवस २१ दिन पछि
-
७वैशाखकामदा एकादशी व्रत २२ दिन पछि
-
८वैशाखछन्द दिवस २३ दिन पछि
-
९वैशाखमहावीर जयन्ती/प्रदोष व्रत २४ दिन पछि
-
१०वैशाखविश्व पृथ्वी दिवस २५ दिन पछि
-
११वैशाख
-
१२वैशाख
-
१३वैशाखविश्व औंलो दिवस २८ दिन पछि
-
१४वैशाखविश्व बौद्धिक सम्पत्ति दिवस २९ दिन पछि
-
१५वैशाखस्वामी शशिधर जन्मजयन्ती ३० दिन पछि
-
१६वैशाखकाममा सुरक्षा र स्वास्थ्यको लागि विश्व दिवस ३१ दिन पछि
-
१७वैशाखअन्तर्राष्ट्रिय नृत्य दिवस ३२ दिन पछि
-
१९वैशाख
-
२१वैशाखविश्व प्रेस स्वतन्त्रता दिवस ३६ दिन पछि
-
२२वैशाखबरुथिनी एकादशी व्रत ३७ दिन पछि
-
२३वैशाखप्रदोष व्रत/विश्व हाँसाे दिवस ३८ दिन पछि
-
२४वैशाखकिराँत समाज सुधार दिवस ३९ दिन पछि
-
२६वैशाख
-
२७वैशाखललितपुर मत्स्यन्द्रनाथ रथारोहण ४२ दिन पछि
-
२८वैशाख
-
२९वैशाखललितपुर मच्छिन्द्रनाथ रथ यात्रा ४४ दिन पछि
ज्योतिषहरू
-
Acharya Choodamani Pathakसम्पूर्णानन्दसंस्कृत विश्वव�...
-
Jyotish hamropatrojyotish of nepal
-
Jyotish Deepak Prasad Kafleसम्पूर्णानन्द संस्कृत विश्वव...
-
Jyotish Narayan Prasad Dulalसम्पूर्णानन्द संस्कृत विश्वव...
-
Jyotish Dipendra Khatiwadaसम्पुर्णानन्द संस्कृत बिश्वब...
-
Jyotish Damodar Kaushikज्योतिष र व्याकरण विषयमा आचार�...
-
Jyotish Narayan Prasad Gautamगुरुकुल शिक्षा प्रणालीबाट ज्�...
-
Jyotish Vaman Sapkotaशिक्षा - व्याकरणाचार्य, पौरोही...
-
Jyotish Smarika Acharyaबाल्मीकि बिद्यापिठ बाट ज्योत�...
-
Jyotish Dr. Janak Bhattaविगत ३५ वर्षदेखि कुण्डली निर्�...
-
Jyotish Mukunda Sharmaस्वाध्याय, सत्सङ्ग र सदाचारजस�...
-
Jyotish Mohan Ghimireसम्पुर्णानन्द संस्कृत विश्वव...
-
Jyotish Khagendra Subediसम्पूर्णानंद संस्कृत विश्ववि...
-
Jyotish Ghanashyam Pokharelनेपाल संस्कृत विश्वविद्यालयब...
-
Jyotish Khageshwor Subediगुरुकुल पद्दति बाट ज्योतिषीय �...
-
Jyotish Purushottam Ghimireनेपाल संस्कृत विश्वविद्यालय, �...
-
Jyotish Damodar Poudelनेपाल संस्कृत विश्व बिद्यालय�...
-
Hamro Patro JyotishI am test jyotish please donot call.
साहित्य / ब्लग
- SEE २०८०- ऐच्छिक प्रथम
- सपनाको कुरो
- SEE Exam – Optional first subject
- प्रिय
- भौमाष्टमी व्रत । शीतलाष्टमी व्रत । विश्व अटिजम जागरुकता दिवस । SEE २०८०-अनिवार्य विज्ञान तथा प्रविधि
- Bhaumashtami Vrata । Shitalashtami Vrata । World Autism Awareness Day । SEE 2080-Compulsory Science and Technology
- होली
- प्रेमको कोसेली
- SEE 2080- Compulsory Social Studies
- SEE २०८०- अनिवार्य सामाजिक अध्ययन
- A Review on ‘Malala’
- SEE २०८०-अनिवार्य गणित
- SEE 2080-Compulsory Mathematics
- April Fool Day
- विश्व मूर्ख दिवस
- Tel Lagaune Ra Nimko Pat Khane Din
- पैसा पैसा
- बाच्न सक्दिन
- साथी
- The Power of Listening: Strengthening the Parent-Child Bond through Open Communication
- देखाउँ म कसरी
- समान पाईन
- नित्या रञ्जना: युनिकोड फन्ट विमोचन तथा लिपि विशेषज्ञहरूसँग छलफल कार्यक्रम
- उपहार रहस्य
- झ्याउकिरी
- उपहार
- गाउँ शून्य बन्दैछ
- मान्छेजस्तै भएछौ
- गुलाफ
- रुन्छन
- A Review of Children’s Favorite:20,000 LEAGUES UNDER THE SEA
- मन रुन्छ
- सडक गर्जिरहेकाे छ
- दाजुभाइ
- साहारा बनिदिनु
- हजारौं सपना
- DWIT JOB FAIR 2024
- काले भालु
- मेराे समाज
- मेरि आमा
- खरानी
- मेरो देश
- बोल्नु के भनि
- A Book Review on: ‘Who is Michelle Obama’
- आउनु
- नवजात शिशुमा देखिने छाला सम्बन्धी समस्या
- भेटिन्छु
- Unleash Your Inner Tiger: Dive into the world of Baghchal Game at Baghchal.net
- बढ्दैछ नेपालमा टेलिहेल्थकाे आकर्षण
- साथ
- वीर बलभद्र
- गुइँठे र गुलेली
- Review on ‘City A of Dreams’
- २०८१ सालमा कहिले कहिले सार्वजनिक बिदा परेका छन् त ?
- फुलमाया
- मुटु जलोस भन्दिन
- के तपाईंको साथी वा आफन्त मानसिक समस्यामा त हुनुहुन्न?
- चोट लगाएर गयौ
- न्वारनको नाम किन र कस्तो अवस्थामा फरक पर्न सक्छ?
- A Book Review on ‘A Widow’s Gift’
- नरुनु है तिमी
Liked by: