आउँदा दिनहरु
-
१४चैत
-
१५चैत
-
१६चैत
-
१७चैत
-
१८चैत
-
१९चैतविश्व मूर्ख दिवस/गौरी व्रत ५ दिन पछि
-
२३चैत
-
२४चैतरामनवमी व्रत/विश्व स्वास्थ्य दिवस १० दिन पछि
-
२६चैतकामदा एकादशी व्रत १२ दिन पछि
-
२८चैतमहावीर जयन्ती/प्रदोष व्रत १४ दिन पछि
-
२९चैतअन्तर्राष्ट्रिय मानव अन्तरिक्ष उडान दिवस १५ दिन पछि
-
३०चैत
-
१वैशाखनयाँ वर्ष/मेष संक्रान्ति/बिस्का: जात्रा १८ दिन पछि
-
२वैशाखविश्व कला दिवस १९ दिन पछि
-
३वैशाखस्वामी शशिधर जन्मजयन्ती २० दिन पछि
-
५वैशाखविश्व सम्पदा दिवस २२ दिन पछि
-
७वैशाखरविसप्तमी व्रत २४ दिन पछि
-
८वैशाखगोरखकाली पूजा/छन्द दिवस २५ दिन पछि
-
९वैशाखविश्व पृथ्वी दिवस २६ दिन पछि
-
१०वैशाखविश्व पुस्तक तथा प्रतिलिपि अधिकार दिवस २७ दिन पछि
-
११वैशाख
-
१२वैशाख
-
१३वैशाखविश्व बौद्धिक सम्पत्ति दिवस ३० दिन पछि
-
१४वैशाखमातातीर्थ औंसी ३१ दिन पछि
-
१५वैशाखकाममा सुरक्षा र स्वास्थ्यको लागि विश्व दिवस ३२ दिन पछि
-
१६वैशाखपरशुराम जयन्ती/अन्तर्राष्ट्रिय नृत्य दिवस ३३ दिन पछि
-
१७वैशाखअक्षय तृतीया/शिव पार्वती विवाह महोत्सव ३४ दिन पछि
-
१८वैशाखअन्तर्राष्ट्रिय श्रमिक दिवस ३५ दिन पछि
-
१९वैशाख
-
२०वैशाखविश्व प्रेस स्वतन्त्रता दिवस ३७ दिन पछि
-
२१वैशाख
-
२२वैशाखगोरखकाली पूजा ३९ दिन पछि
-
२३वैशाखसीता जयन्ती व्रत ४० दिन पछि
-
२४वैशाखकिराँत समाज सुधार दिवस ४१ दिन पछि
-
२५वैशाखमोहिनी एकादशी व्रत/विश्व रेडक्रस दिवस ४२ दिन पछि
-
२६वैशाखकानून दिवस/प्रदोष व्रत ४३ दिन पछि
-
२८वैशाखनृसिंह जयन्ती/महिला ज्योतिष संघ स्थापना दिवस ४५ दिन पछि
-
२९वैशाख
-
१जेठवृष संक्रान्ति/अन्तर्राष्ट्रिय परिवार दिवस ४९ दिन पछि
-
३जेठविश्व दूरसञ्चार दिवस/विश्व उच्च रक्तचाप दिवस ५१ दिन पछि
ज्योतिषहरू
-
Jyotish Purushottam Ghimireनेपाल संस्कृत विश्वविद्यालय, �...
-
Jyotish Vaman Sapkotaशिक्षा - व्याकरणाचार्य, पौरोही...
-
Jyotish Damodar Kaushikज्योतिष र व्याकरण विषयमा आचार�...
-
Jyotish Dr. Janak Bhattaविगत ३५ वर्षदेखि कुण्डली निर्�...
-
Jyotish Dipendra Khatiwadaसम्पुर्णानन्द संस्कृत बिश्वब...
-
Jyotish Pandit Mukunda Nepalज्योतिष पण्डित मुकुन्द नेपाल�...
-
Jyotish Narayan Prasad Gautamगुरुकुल शिक्षा प्रणालीबाट ज्�...
-
Jyotish Krishna Prasad Bhandariउपप्राध्यापक (Asst. professor of Sanskrit) नेपा�...
-
Jyotish Mohan Ghimireसम्पुर्णानन्द संस्कृत विश्वव...
-
Jyotish Khagendra Subediसम्पूर्णानंद संस्कृत विश्ववि...
-
Jyotish Amrit Paudelवाराणसीकै सम्पूर्णानन्द संस्...
-
Jyotish Khageshwor Subediगुरुकुल पद्दति बाट ज्योतिषीय �...
-
Jyotish Mukunda Sharmaस्वाध्याय, सत्सङ्ग र सदाचारजस�...
-
Jyotish Deepak Prasad Kafleसम्पूर्णानन्द संस्कृत विश्वव...
-
Jyotish Damodar Poudelनेपाल संस्कृत विश्व बिद्यालय�...
-
Jyotish Hamro patroनेपाल संस्कृत विश्वविद्यालय �...
-
Jyotish Narayan Prasad Bhandariउप-प्राध्यापक (lecturer of Astrology), 'कुलपत...
-
Jyotish Ghanashyam Pokharelनेपाल संस्कृत विश्वविद्यालयब...
-
Jyotish Smarika Acharyaबाल्मीकि बिद्यापिठ बाट ज्योत�...
-
Acharya Choodamani Pathakसम्पूर्णानन्दसंस्कृत विश्वव�...
राशीफल
साहित्य / ब्लग
- हरियाली मन पर्छ
- घोडे जात्रा | विश्व नेवा: दिवस
- Ghode Jaatra | World Newah Day
- कलेजको बिदाइ
- Matsya Jayanti Vrata | Matsyanarayan Mela | World Autism Awareness Day
- मत्स्य जयन्ती व्रत | मत्स्यनारायण मेला | विश्व अटिजम जागरुकता दिवस
- विश्व रङ्गमञ्च दिवस | SEE २०८१-ऐच्छिक प्रथम | प्रदोष व्रत
- World theatre day | SEE 2081-Optional First | Pradosh Vrata
- SEE 2081-Compulsory Social Studies
- Tel Lagaune Ra Nimko Pat Khane Din | Astrologer Day
- आँखाको गहिराइमा हराएर
- तेल लगाउने र नीमको पात खाने दिन | ज्योतिष दिवस
- SEE 2081 – Optional Second Subject
- SEE २०८१ - ऐच्छिक द्वितिय
- तिमिले चीनेको म
- रमाइलाेअनि ज्ञानले भरिएकाे पुस्तक सुरुङको बाटो
- Stay Cool & Protected: Must-Have Summer Essentials from Hamro Mart
- The Best Summer Essentials to Gift Your Loved Ones in Nepal
- तिमी थियौ म थिएँ
- हुन्छ त
- गल्ली-गल्ली
- मनको वेदना
- कहाँ जादैछौ
- माटोको कथा
- The Boxcar Children
- Rang Ramailo & Savings – This Holi, Shop Smart with Hamro Mart!
- एक्लो
- भुइँ भेट्यो भुमाले
- यो प्रेम
- के हो कालसर्प योग? जीवनमा कस्तो प्रभाव पार्छ?
- आध्यात्मिक गुरु श्री स्वामी चिदानन्द गिरिज्यूको आध्यात्मिक प्रवचन
- Spiritual Discourse led by Guru Sri Swami Chidananda Giri
- Charlie and the Great Glass Elevator
- मन छ
- प्रेमदिवस
- गल्ती गरेछु
- Ending the Session with a Blast: The Subtle Art of Pitching at Hult Prize at IOE’s Sixth and Final Talk Series Session
- भर हुन्न
- २०८२ का शुभ साइतहरू
- २०८२ मा दशैं अनि तिहार
- दोहोरिने छैन
- मौसम
- हराएको सपना
- ‘कस्तो राम्रो चङ्गा
- समय लाग्छ
- हाम्रा प्रेम
- कोमल हृदय
- समय
- यात्रा संगै गरौँ
- Valentine’s Day Gifting Ideas – Express your love without saying it
- War Horse
- भब्य छ
- सकिएन
- अल्झिन मन छ
- तिम्रो यो पत्र
- भन्न सकिन्न
- मेरी ऊनि
- कहिले बन्छ ?
- हाम्रो पात्रोबाट सामान कसरी किन्ने ?
- Hult Prize at Kathmandu University Hosts the First On-Campus Finale of 2025 in Nepal
- नरुनु है आमा
विश्व जनसंख्या दिवस

सन् १९८९ बाट हरेक वर्ष विश्वभरिका जनसंख्याका मुद्दाहरूलाई सम्बोधन गर्ने हेतूले विश्व जनसंख्या दिवस मनाइन्छ । यो हरेक वर्ष जुलाई महिनाको ११ तारिखका दिन मनाइन्छ । रोचक कुरा त के छ भने सन् १९८७ को जुलाई ११ तारिखका दिन विश्वको जनसंख्या करिब ५ अरब पुगेको अवसरमा आयोजित ‘पपुलेशन समिट’ले यो दिवस मनाउने घोषणा गरेको हो ।
यस वर्ष सन् २०२१ मा ऋइख्क्ष्म् बलम द्यभथयलम भन्ने नाराका साथ जनसंख्या दिवस मनाइँदैछ । कोभिड जित्न समग्र विश्वलाई आह्वान गर्दै सन् २०२१ को यस दिवसमा अनेक कार्यक्रमहरू गरेर मनाँइदैछ । विश्वभरिको जनसंख्यालाई कसरी कोभिड विरुद्धको खोप लगाउने भन्ने चुनौति सबैका सामु छ । त्यो पृष्ठभूमिमा यो वर्ष २०२१ को जनसंख्या दिवसको सबैलाई अर्थपूर्ण छ ।
कोभिड–१९ विरुद्ध खोप लगाउँदै रोगसँग प्रतिरोध गर्ने क्षमता बढोस्, सबैमा शुभकामना ।
जनसंख्या वृद्धि वास्तवमा अवसर हो या चुनौति भन्ने विषयमा विवाद शुरु हुन थालेको छ । विक्रम सम्वत् २०५६ सालमा तत्कालीन नेपाल सरकारले विद्यालयमा ल्याएको नयाँ पाठ्यक्रम अनुसार जनसंख्या वृद्धि नराम्रो र यसको नियन्त्रण गर्नुपर्छ भनी हामीमध्ये धेरैलाई पढाइएको पनि छ ।
तर सधैं जनसंख्या वृद्धि नकारात्मक पनि हुँदैन । विश्वका विकसित भन्दा विकसित मुलुकहरूमा खस्कँदो जनसंख्याका कारण देशको भविष्य नकारात्मक बिन्दुमा पुगेका घटनाहरूले डरलाग्दो अवस्थाको सृजना गरेको छ । मान्छेहरू बच्चा जन्माउन भन्दा पनि काम, विकास र नवप्रर्वतनमा लागेका कारण यसो भएको हो ।
जनसंख्या थोरै भएमा थोरै श्रोतले पनि गुणस्तरयुक्त जीवन धान्न मिल्ने तथ्य आफ्नो ठाउँमा छ । तथापि विकास अनि समृद्धिका लागि चाहिने जनशक्तिको पूर्णता पनि जनसंख्याले नै गर्ने त हो । अनि सन्तुलित जनसंख्या बेगर कुनै पनि देशको सुरक्षा, विकास दीगो भविष्यको कल्पना पनि गर्न सकिन्न ।
विश्वको शक्तिकेन्द्र तथा विश्वको जनसंख्यामा आफ्नो अधिकतम स्थान राख्ने चीनले बढ्दो जनसंख्याको भय बुझेर ‘एक सन्तान प्रणाली’ लागू गरेको थियो । तर पछिल्लो समय जनसंख्याको निश्चित स्तर हासिल गर्न लामो समयको अध्ययनपश्चात् सन् २०१५ मा दुई सन्तान जन्माउन अनुमति मात्र होइन कि आफ्ना नागरिकलाई आह्वान नै गरेको छ ।
यस्तै संसारमै सबैभन्दा व्यस्त जीवनशैली अपनाएका जापानीहरूलाई व्यक्तिगत तथा पारिवारिक समय निकाल्न तथा बढ्दो वृद्ध–वृद्धाहरूको जनसंख्यासंग तालमेल मिलाउन योजनासहितका सन्तान प्राप्ति अर्थात् बच्चा जन्माउन प्रेरित गरिन्छ । अन्य थुप्रै देशहरूमा जनसंख्याको एउटा निश्चित स्तर तथा सन्तान उत्पादनको निराशाजनक उदाहरणहरू बढ्न थालेका छन् ।
नेपाल, भारत र बङ्गलादेशमा भने ‘पपुलेशन बोनस’ भएको मानिन्छ । यसको अर्थ क्रियाशील जनंसख्या अर्थात् १६ देखि ४९ सम्मका जनसंख्या कूल जनसंख्याको ६० प्रतिशत भन्दा बढी हुनु हो । यी जनस्रोतलाई राम्ररी प्रयोग गर्न सके विकास पर छैन, तर दुर्भाग्य नेपाली जनशक्तिहरूको पसिना स्वदेश भन्दा विदेशमा चुहिरहेको छ । यसमा दोष प्रवासमा रोजगारी खोज्दै जानेहरूको भन्दा पनि जानैपर्ने वाध्यता सिर्जना गर्नेहरूको हो ।
उत्पादनमुखी उद्योग, कलकारखानाहरू विगतका राजनीतिक गतिविधिका कारण बन्द हुनु तथा यसको वृद्धि र विकासमा उद्योगी तथा व्यवसायीहरूसँग तालमेल गरेर रोजगारीका नयाँ सम्भावनामा काम गर्न नसक्नुमा, अनि पटके र यस अघिका अस्थायी सरकारहरू दोषी हुन् भन्नु यसमा दुईमत नहोला । यस्तो अवस्थामा व्यवसायीहरू पनि उत्पादनतर्फ ढुक्क हुन सकेका छैनन्, जसका कारण आयातमुखी कारोवार फस्टाउँदै गएको छ ।
खाडीको मरुभूमिमा हरियाली बनाउन सक्ने नेपाली पसिनाले आफ्नै हरियो देशलाई कहाँबाट कहाँ पुर्याउन सक्छन् होला । तर सम्भावनाका खोजीका शब्दमा मसी चोपिएको कहाँ छ र ?
हाल पनि २ करोड भन्दा धेरै महिलाहरूले गर्भनिरोधक साधनको सुरक्षित प्रयोग नगरेको तथ्यांक पनि छ । यस्ता विषयमा हामी सबै अनि सरोकारवालाहरूको ध्यान आज जाओस् । मानव बस्तीमा थोरै बच्चाहरूको संख्याले समृद्धि जनाउन सक्दैनन् । तर भएका बच्चाहरूको उचित स्याहार, सुसार, आहार अनि स्वास्थ दिन सक्नेगरी परिवारको योजना गर्नु बुद्धिमत्ता हो ।
सन्तानले डाँडाकाँडा ढाकून् भन्ने उक्तिलाई परिमार्जन गर्दै सन्तानको यश र कृतिले डाँडाकाँडा ढाक्न सक्नेगरी शिक्षा–दिक्षा र लालन–पालन गर्न सक्ने गक्ष सबैको होस् ।
बुबा, आमा, दाई, दिदी, बहिनी, भाई, काका, काकी, हजुरबुवा, हजुरआमा लगायत सम्पूर्ण नातागोता अनि साथीभाईहरूमा जनसंख्या दिवसको शुभकामना ।
हामी छौँ र त संसार छ ।
–––––––
हाम्रो पात्रोका लागि सुयोग ढकाल
आउँदा दिनहरु
-
१४चैत
-
१५चैत
-
१६चैत
-
१७चैत
-
१८चैत
-
१९चैतविश्व मूर्ख दिवस/गौरी व्रत ५ दिन पछि
-
२३चैत
-
२४चैतरामनवमी व्रत/विश्व स्वास्थ्य दिवस १० दिन पछि
-
२६चैतकामदा एकादशी व्रत १२ दिन पछि
-
२८चैतमहावीर जयन्ती/प्रदोष व्रत १४ दिन पछि
-
२९चैतअन्तर्राष्ट्रिय मानव अन्तरिक्ष उडान दिवस १५ दिन पछि
-
३०चैत
-
१वैशाखनयाँ वर्ष/मेष संक्रान्ति/बिस्का: जात्रा १८ दिन पछि
-
२वैशाखविश्व कला दिवस १९ दिन पछि
-
३वैशाखस्वामी शशिधर जन्मजयन्ती २० दिन पछि
-
५वैशाखविश्व सम्पदा दिवस २२ दिन पछि
-
७वैशाखरविसप्तमी व्रत २४ दिन पछि
-
८वैशाखगोरखकाली पूजा/छन्द दिवस २५ दिन पछि
-
९वैशाखविश्व पृथ्वी दिवस २६ दिन पछि
-
१०वैशाखविश्व पुस्तक तथा प्रतिलिपि अधिकार दिवस २७ दिन पछि
-
११वैशाख
-
१२वैशाख
-
१३वैशाखविश्व बौद्धिक सम्पत्ति दिवस ३० दिन पछि
-
१४वैशाखमातातीर्थ औंसी ३१ दिन पछि
-
१५वैशाखकाममा सुरक्षा र स्वास्थ्यको लागि विश्व दिवस ३२ दिन पछि
-
१६वैशाखपरशुराम जयन्ती/अन्तर्राष्ट्रिय नृत्य दिवस ३३ दिन पछि
-
१७वैशाखअक्षय तृतीया/शिव पार्वती विवाह महोत्सव ३४ दिन पछि
-
१८वैशाखअन्तर्राष्ट्रिय श्रमिक दिवस ३५ दिन पछि
-
१९वैशाख
-
२०वैशाखविश्व प्रेस स्वतन्त्रता दिवस ३७ दिन पछि
-
२१वैशाख
-
२२वैशाखगोरखकाली पूजा ३९ दिन पछि
-
२३वैशाखसीता जयन्ती व्रत ४० दिन पछि
-
२४वैशाखकिराँत समाज सुधार दिवस ४१ दिन पछि
-
२५वैशाखमोहिनी एकादशी व्रत/विश्व रेडक्रस दिवस ४२ दिन पछि
-
२६वैशाखकानून दिवस/प्रदोष व्रत ४३ दिन पछि
-
२८वैशाखनृसिंह जयन्ती/महिला ज्योतिष संघ स्थापना दिवस ४५ दिन पछि
-
२९वैशाख
-
१जेठवृष संक्रान्ति/अन्तर्राष्ट्रिय परिवार दिवस ४९ दिन पछि
-
३जेठविश्व दूरसञ्चार दिवस/विश्व उच्च रक्तचाप दिवस ५१ दिन पछि
ज्योतिषहरू
-
Jyotish Purushottam Ghimireनेपाल संस्कृत विश्वविद्यालय, �...
-
Jyotish Vaman Sapkotaशिक्षा - व्याकरणाचार्य, पौरोही...
-
Jyotish Damodar Kaushikज्योतिष र व्याकरण विषयमा आचार�...
-
Jyotish Dr. Janak Bhattaविगत ३५ वर्षदेखि कुण्डली निर्�...
-
Jyotish Dipendra Khatiwadaसम्पुर्णानन्द संस्कृत बिश्वब...
-
Jyotish Pandit Mukunda Nepalज्योतिष पण्डित मुकुन्द नेपाल�...
-
Jyotish Narayan Prasad Gautamगुरुकुल शिक्षा प्रणालीबाट ज्�...
-
Jyotish Krishna Prasad Bhandariउपप्राध्यापक (Asst. professor of Sanskrit) नेपा�...
-
Jyotish Mohan Ghimireसम्पुर्णानन्द संस्कृत विश्वव...
-
Jyotish Khagendra Subediसम्पूर्णानंद संस्कृत विश्ववि...
-
Jyotish Amrit Paudelवाराणसीकै सम्पूर्णानन्द संस्...
-
Jyotish Khageshwor Subediगुरुकुल पद्दति बाट ज्योतिषीय �...
-
Jyotish Mukunda Sharmaस्वाध्याय, सत्सङ्ग र सदाचारजस�...
-
Jyotish Deepak Prasad Kafleसम्पूर्णानन्द संस्कृत विश्वव...
-
Jyotish Damodar Poudelनेपाल संस्कृत विश्व बिद्यालय�...
-
Jyotish Hamro patroनेपाल संस्कृत विश्वविद्यालय �...
-
Jyotish Narayan Prasad Bhandariउप-प्राध्यापक (lecturer of Astrology), 'कुलपत...
-
Jyotish Ghanashyam Pokharelनेपाल संस्कृत विश्वविद्यालयब...
-
Jyotish Smarika Acharyaबाल्मीकि बिद्यापिठ बाट ज्योत�...
-
Acharya Choodamani Pathakसम्पूर्णानन्दसंस्कृत विश्वव�...
राशीफल
साहित्य / ब्लग
- हरियाली मन पर्छ
- घोडे जात्रा | विश्व नेवा: दिवस
- Ghode Jaatra | World Newah Day
- कलेजको बिदाइ
- Matsya Jayanti Vrata | Matsyanarayan Mela | World Autism Awareness Day
- मत्स्य जयन्ती व्रत | मत्स्यनारायण मेला | विश्व अटिजम जागरुकता दिवस
- विश्व रङ्गमञ्च दिवस | SEE २०८१-ऐच्छिक प्रथम | प्रदोष व्रत
- World theatre day | SEE 2081-Optional First | Pradosh Vrata
- SEE 2081-Compulsory Social Studies
- Tel Lagaune Ra Nimko Pat Khane Din | Astrologer Day
- आँखाको गहिराइमा हराएर
- तेल लगाउने र नीमको पात खाने दिन | ज्योतिष दिवस
- SEE 2081 – Optional Second Subject
- SEE २०८१ - ऐच्छिक द्वितिय
- तिमिले चीनेको म
- रमाइलाेअनि ज्ञानले भरिएकाे पुस्तक सुरुङको बाटो
- Stay Cool & Protected: Must-Have Summer Essentials from Hamro Mart
- The Best Summer Essentials to Gift Your Loved Ones in Nepal
- तिमी थियौ म थिएँ
- हुन्छ त
- गल्ली-गल्ली
- मनको वेदना
- कहाँ जादैछौ
- माटोको कथा
- The Boxcar Children
- Rang Ramailo & Savings – This Holi, Shop Smart with Hamro Mart!
- एक्लो
- भुइँ भेट्यो भुमाले
- यो प्रेम
- के हो कालसर्प योग? जीवनमा कस्तो प्रभाव पार्छ?
- आध्यात्मिक गुरु श्री स्वामी चिदानन्द गिरिज्यूको आध्यात्मिक प्रवचन
- Spiritual Discourse led by Guru Sri Swami Chidananda Giri
- Charlie and the Great Glass Elevator
- मन छ
- प्रेमदिवस
- गल्ती गरेछु
- Ending the Session with a Blast: The Subtle Art of Pitching at Hult Prize at IOE’s Sixth and Final Talk Series Session
- भर हुन्न
- २०८२ का शुभ साइतहरू
- २०८२ मा दशैं अनि तिहार
- दोहोरिने छैन
- मौसम
- हराएको सपना
- ‘कस्तो राम्रो चङ्गा
- समय लाग्छ
- हाम्रा प्रेम
- कोमल हृदय
- समय
- यात्रा संगै गरौँ
- Valentine’s Day Gifting Ideas – Express your love without saying it
- War Horse
- भब्य छ
- सकिएन
- अल्झिन मन छ
- तिम्रो यो पत्र
- भन्न सकिन्न
- मेरी ऊनि
- कहिले बन्छ ?
- हाम्रो पात्रोबाट सामान कसरी किन्ने ?
- Hult Prize at Kathmandu University Hosts the First On-Campus Finale of 2025 in Nepal
- नरुनु है आमा

Liked by: