आउँदा दिनहरु
-
१९माघ
-
२१माघ
-
२२माघ
-
२४माघसुरक्षित इन्टरनेट दिवस ५ दिन पछि
-
२८माघ
-
२९माघरवि सप्तमी व्रत/मकर स्नान समाप्ति १० दिन पछि
-
१फागुनकुम्भ संक्रान्ति/विश्व रेडियो दिवस ११ दिन पछि
-
२फागुनप्रणय दिवस १२ दिन पछि
-
३फागुनअन्तर्राष्ट्रिय बाल्यकाल क्यान्सर दिवस १३ दिन पछि
-
४फागुनविजया एकादशी १४ दिन पछि
-
६फागुन
-
७फागुनप्रजातन्त्र दिवस / निर्वाचन दिवस १७ दिन पछि
-
८फागुनसोमबारे औंसी/सामाजिक न्याय दिवस १८ दिन पछि
-
९फागुन
-
१४फागुनरवि सप्तमी व्रत २४ दिन पछि
-
१५फागुनविश्व गैरसरकारी संस्था दिवस २५ दिन पछि
-
१६फागुनमाझी समुदायको लदीपूजा २६ दिन पछि
-
१७फागुनशून्य भेदभाव दिवस २७ दिन पछि
-
१९फागुनआमलकी एकादशी/विश्व वन्यजन्तु दिवस २९ दिन पछि
-
२०फागुनशनि प्रदोष व्रत ३० दिन पछि
-
२२फागुन
-
२३फागुन
-
२४फागुन
-
१चैतमीन संक्रान्ति/विश्व उपभोक्ता अधिकार दिवस ४१ दिन पछि
-
४चैतपापमोचनी एकादशी व्रत ४४ दिन पछि
-
६चैत
-
७चैतघोडेजात्रा ४७ दिन पछि
-
८चैत
-
९चैतविश्व मौसम दिवस ४९ दिन पछि
-
१०चैत
-
१३चैतविश्व रङ्गमञ्च दिवस ५३ दिन पछि
-
१५चैत
-
१६चैतश्री राम नवमी व्रत/विश्व नेवाः दिवस ५६ दिन पछि
-
१७चैतSEE २०७९ प्रारम्भ-अनिवार्य अङ्ग्रेजी ५७ दिन पछि
-
१८चैतकामदा एकादशी/विश्व मूर्ख दिवस ५८ दिन पछि
-
१९चैत
-
२०चैतसोम प्रदोष व्रत/SEE २०७९-अनिवार्य नेपाली ६० दिन पछि
-
२१चैतमहावीर जयन्ती ६१ दिन पछि
-
२२चैतSEE २०७९-अनिवार्य विज्ञान ६२ दिन पछि
-
२३चैत
ज्योतिषहरू
-
Jyotish Dr. Janak Bhattaविगत ३५ वर्षदेखि कुण्डली निर्...
-
Jyotish Dipendra Khatiwadaसम्पुर्णानन्द संस्कृत बिश्वब...
-
Jyotish Khagendra Subediसम्पूर्णानंद संस्कृत विश्ववि...
-
Jyotish Mukunda Sharmaस्वाध्याय, सत्सङ्ग र सदाचारजस...
-
Jyotish Narayan Prasad Dulalसम्पूर्णानन्द संस्कृत विश्वव...
-
Acharya Choodamani Pathakसम्पूर्णानन्दसंस्कृत विश्वव...
-
Jyotish Purushottam Ghimireनेपाल संस्कृत विश्वविद्यालय, ...
-
Jyotish Khageshwor Subediगुरुकुल पद्दति बाट ज्योतिषीय ...
-
Jyotish Damodar Kaushikज्योतिष र व्याकरण विषयमा आचार...
-
Jyotish Vaman Sapkotaशिक्षा - व्याकरणाचार्य, पौरोही...
-
Jyotish Ghanashyam Pokharelनेपाल संस्कृत विश्वविद्यालयब...
-
Jyotish Smarika Acharyaबाल्मीकि बिद्यापिठ बाट ज्योत...
-
Jyotish Damodar Poudelनेपाल संस्कृत विश्व बिद्यालय...
-
Jyotish Deepak Prasad Kafleसम्पूर्णानन्द संस्कृत विश्वव...
-
Jyotish Narayan Prasad Gautamगुरुकुल शिक्षा प्रणालीबाट ज्...
-
Jyotish Mohan Ghimireसम्पुर्णानन्द संस्कृत विश्वव...
साहित्य / ब्लग
- बास्ना आउने बाँसुरी
- औषधि र अल्कोहल एकैसाथ सेवन गर्दाको जोखिम
- Easy ways to combat depression
- जाडोमा ध्यान दिन पर्ने ५ कुरा
- महामारीको जोखिम र मुख स्वास्थ्य
- जाडोमा दाँतको हेरविचार
- कुष्ठ रोग र मुख स्वास्थ्य
- म ठुलो भएछु
- रुद्राक्ष महिमा तथा परिचय
- गहभरी आँसु
- Valentine's Day
- प्रणय दिवस
- Kumbha Sankranti/World Radio Day
- कुम्भ संक्रान्ति/विश्व रेडियो दिवस
- नक्षत्र के हो ?
- माघ महिना सूर्य मकर राशिमा प्रवेश गर्दा कुन राशिलाई कस्तो प्रभाव ?
- सुरक्षित इन्टरनेट दिवस
- Ravi Saptami Vrata/Makar Snan Samapti
- रवि सप्तमी व्रत/मकर स्नान समाप्ति
- International Day of Women and Girls in Science
- विज्ञानमा महिला पहुँचको अन्तर्राष्ट्रिय दिवस
- Safer Internet day
- मलाई मतलब भएन
- संघर्ष
- Shree Swasthani Brata Samapti/Poornima Wrata/Magh Snan Samapti
- जिज्ञासा नै सफलताकाे सूचक : सुरूङकाे बाटाे
- Wrinkle in Time
- Book Review: Hope was Here
- लैङ्गिक विभेदकाे वकालत : आमाले सक्नुहुन्छ
- रुने बनायौ
- माखो
- ३० वर्षपछि कुम्भमा शनिको संचार र फल विचार
- रुघाखोकी लक्षण, जोखिम तथा रोकथामका उपायहरु
- सन् २०२२ लाई फर्केर हेर्दा
- Looking back at 2022 AD
- सम्झना
- जिन्दगी
- Life Story
- गोल्ड मेडल
- हाम्रो पात्रो रेमिटबाट पहिलोपटक पैसा कसरी पठाउने ?
- तिम्रो शहरमा
- मधुमेह र फिजियोथेरापी
- एन्टिमाइक्रोवियल रेसिस्टेन्स र न्यूनीकरणमा दन्त चिकित्सा
- टेलिफिजियोथेरापी
- एड्स नियन्त्रणमा दन्त चिकित्सा
- हाम्रो पात्रो रेमिटबाट पैसा किन पठाउने ? यी हुन् ५ फाइदाहरू
- के हो काल सर्प योग ?
- हाम्रो गिफ्टस् अब १४ शहरमा
- Tropical Secrets: Holocaust Refugees in Cuba
- साधना नै सफलताकाे आधार : एकलव्य
- Five reasons to send money through Hamro Patro Remit
- मायाको सुरुवात
- Book Review: Charlie and The Chocolate Factory
- राष्ट्र एकीकरणकाे वीरगाथाः पृथ्वीयुग
- How to send mobile balance to Nepal from abroad with Hamro Patro Recharge.
- Procedure to remit fund via Hamro Patro
- सबैतिर विश्वास जित्दै छ हाम्रो पात्रो रेमिट !
- किन आयौ
- प्रदेशी जिवन
- विश्वकपमा दिन सकिने ६ उपहारहरू
- सहरमा हराएको मान्छे
विश्व जनसंख्या दिवस

सन् १९८९ बाट हरेक वर्ष विश्वभरिका जनसंख्याका मुद्दाहरूलाई सम्बोधन गर्ने हेतूले विश्व जनसंख्या दिवस मनाइन्छ । यो हरेक वर्ष जुलाई महिनाको ११ तारिखका दिन मनाइन्छ । रोचक कुरा त के छ भने सन् १९८७ को जुलाई ११ तारिखका दिन विश्वको जनसंख्या करिब ५ अरब पुगेको अवसरमा आयोजित ‘पपुलेशन समिट’ले यो दिवस मनाउने घोषणा गरेको हो ।
यस वर्ष सन् २०२१ मा ऋइख्क्ष्म् बलम द्यभथयलम भन्ने नाराका साथ जनसंख्या दिवस मनाइँदैछ । कोभिड जित्न समग्र विश्वलाई आह्वान गर्दै सन् २०२१ को यस दिवसमा अनेक कार्यक्रमहरू गरेर मनाँइदैछ । विश्वभरिको जनसंख्यालाई कसरी कोभिड विरुद्धको खोप लगाउने भन्ने चुनौति सबैका सामु छ । त्यो पृष्ठभूमिमा यो वर्ष २०२१ को जनसंख्या दिवसको सबैलाई अर्थपूर्ण छ ।
कोभिड–१९ विरुद्ध खोप लगाउँदै रोगसँग प्रतिरोध गर्ने क्षमता बढोस्, सबैमा शुभकामना ।
जनसंख्या वृद्धि वास्तवमा अवसर हो या चुनौति भन्ने विषयमा विवाद शुरु हुन थालेको छ । विक्रम सम्वत् २०५६ सालमा तत्कालीन नेपाल सरकारले विद्यालयमा ल्याएको नयाँ पाठ्यक्रम अनुसार जनसंख्या वृद्धि नराम्रो र यसको नियन्त्रण गर्नुपर्छ भनी हामीमध्ये धेरैलाई पढाइएको पनि छ ।
तर सधैं जनसंख्या वृद्धि नकारात्मक पनि हुँदैन । विश्वका विकसित भन्दा विकसित मुलुकहरूमा खस्कँदो जनसंख्याका कारण देशको भविष्य नकारात्मक बिन्दुमा पुगेका घटनाहरूले डरलाग्दो अवस्थाको सृजना गरेको छ । मान्छेहरू बच्चा जन्माउन भन्दा पनि काम, विकास र नवप्रर्वतनमा लागेका कारण यसो भएको हो ।
जनसंख्या थोरै भएमा थोरै श्रोतले पनि गुणस्तरयुक्त जीवन धान्न मिल्ने तथ्य आफ्नो ठाउँमा छ । तथापि विकास अनि समृद्धिका लागि चाहिने जनशक्तिको पूर्णता पनि जनसंख्याले नै गर्ने त हो । अनि सन्तुलित जनसंख्या बेगर कुनै पनि देशको सुरक्षा, विकास दीगो भविष्यको कल्पना पनि गर्न सकिन्न ।
विश्वको शक्तिकेन्द्र तथा विश्वको जनसंख्यामा आफ्नो अधिकतम स्थान राख्ने चीनले बढ्दो जनसंख्याको भय बुझेर ‘एक सन्तान प्रणाली’ लागू गरेको थियो । तर पछिल्लो समय जनसंख्याको निश्चित स्तर हासिल गर्न लामो समयको अध्ययनपश्चात् सन् २०१५ मा दुई सन्तान जन्माउन अनुमति मात्र होइन कि आफ्ना नागरिकलाई आह्वान नै गरेको छ ।
यस्तै संसारमै सबैभन्दा व्यस्त जीवनशैली अपनाएका जापानीहरूलाई व्यक्तिगत तथा पारिवारिक समय निकाल्न तथा बढ्दो वृद्ध–वृद्धाहरूको जनसंख्यासंग तालमेल मिलाउन योजनासहितका सन्तान प्राप्ति अर्थात् बच्चा जन्माउन प्रेरित गरिन्छ । अन्य थुप्रै देशहरूमा जनसंख्याको एउटा निश्चित स्तर तथा सन्तान उत्पादनको निराशाजनक उदाहरणहरू बढ्न थालेका छन् ।
नेपाल, भारत र बङ्गलादेशमा भने ‘पपुलेशन बोनस’ भएको मानिन्छ । यसको अर्थ क्रियाशील जनंसख्या अर्थात् १६ देखि ४९ सम्मका जनसंख्या कूल जनसंख्याको ६० प्रतिशत भन्दा बढी हुनु हो । यी जनस्रोतलाई राम्ररी प्रयोग गर्न सके विकास पर छैन, तर दुर्भाग्य नेपाली जनशक्तिहरूको पसिना स्वदेश भन्दा विदेशमा चुहिरहेको छ । यसमा दोष प्रवासमा रोजगारी खोज्दै जानेहरूको भन्दा पनि जानैपर्ने वाध्यता सिर्जना गर्नेहरूको हो ।
उत्पादनमुखी उद्योग, कलकारखानाहरू विगतका राजनीतिक गतिविधिका कारण बन्द हुनु तथा यसको वृद्धि र विकासमा उद्योगी तथा व्यवसायीहरूसँग तालमेल गरेर रोजगारीका नयाँ सम्भावनामा काम गर्न नसक्नुमा, अनि पटके र यस अघिका अस्थायी सरकारहरू दोषी हुन् भन्नु यसमा दुईमत नहोला । यस्तो अवस्थामा व्यवसायीहरू पनि उत्पादनतर्फ ढुक्क हुन सकेका छैनन्, जसका कारण आयातमुखी कारोवार फस्टाउँदै गएको छ ।
खाडीको मरुभूमिमा हरियाली बनाउन सक्ने नेपाली पसिनाले आफ्नै हरियो देशलाई कहाँबाट कहाँ पुर्याउन सक्छन् होला । तर सम्भावनाका खोजीका शब्दमा मसी चोपिएको कहाँ छ र ?
हाल पनि २ करोड भन्दा धेरै महिलाहरूले गर्भनिरोधक साधनको सुरक्षित प्रयोग नगरेको तथ्यांक पनि छ । यस्ता विषयमा हामी सबै अनि सरोकारवालाहरूको ध्यान आज जाओस् । मानव बस्तीमा थोरै बच्चाहरूको संख्याले समृद्धि जनाउन सक्दैनन् । तर भएका बच्चाहरूको उचित स्याहार, सुसार, आहार अनि स्वास्थ दिन सक्नेगरी परिवारको योजना गर्नु बुद्धिमत्ता हो ।
सन्तानले डाँडाकाँडा ढाकून् भन्ने उक्तिलाई परिमार्जन गर्दै सन्तानको यश र कृतिले डाँडाकाँडा ढाक्न सक्नेगरी शिक्षा–दिक्षा र लालन–पालन गर्न सक्ने गक्ष सबैको होस् ।
बुबा, आमा, दाई, दिदी, बहिनी, भाई, काका, काकी, हजुरबुवा, हजुरआमा लगायत सम्पूर्ण नातागोता अनि साथीभाईहरूमा जनसंख्या दिवसको शुभकामना ।
हामी छौँ र त संसार छ ।
–––––––
हाम्रो पात्रोका लागि सुयोग ढकाल
आउँदा दिनहरु
-
१९माघ
-
२१माघ
-
२२माघ
-
२४माघसुरक्षित इन्टरनेट दिवस ५ दिन पछि
-
२८माघ
-
२९माघरवि सप्तमी व्रत/मकर स्नान समाप्ति १० दिन पछि
-
१फागुनकुम्भ संक्रान्ति/विश्व रेडियो दिवस ११ दिन पछि
-
२फागुनप्रणय दिवस १२ दिन पछि
-
३फागुनअन्तर्राष्ट्रिय बाल्यकाल क्यान्सर दिवस १३ दिन पछि
-
४फागुनविजया एकादशी १४ दिन पछि
-
६फागुन
-
७फागुनप्रजातन्त्र दिवस / निर्वाचन दिवस १७ दिन पछि
-
८फागुनसोमबारे औंसी/सामाजिक न्याय दिवस १८ दिन पछि
-
९फागुन
-
१४फागुनरवि सप्तमी व्रत २४ दिन पछि
-
१५फागुनविश्व गैरसरकारी संस्था दिवस २५ दिन पछि
-
१६फागुनमाझी समुदायको लदीपूजा २६ दिन पछि
-
१७फागुनशून्य भेदभाव दिवस २७ दिन पछि
-
१९फागुनआमलकी एकादशी/विश्व वन्यजन्तु दिवस २९ दिन पछि
-
२०फागुनशनि प्रदोष व्रत ३० दिन पछि
-
२२फागुन
-
२३फागुन
-
२४फागुन
-
१चैतमीन संक्रान्ति/विश्व उपभोक्ता अधिकार दिवस ४१ दिन पछि
-
४चैतपापमोचनी एकादशी व्रत ४४ दिन पछि
-
६चैत
-
७चैतघोडेजात्रा ४७ दिन पछि
-
८चैत
-
९चैतविश्व मौसम दिवस ४९ दिन पछि
-
१०चैत
-
१३चैतविश्व रङ्गमञ्च दिवस ५३ दिन पछि
-
१५चैत
-
१६चैतश्री राम नवमी व्रत/विश्व नेवाः दिवस ५६ दिन पछि
-
१७चैतSEE २०७९ प्रारम्भ-अनिवार्य अङ्ग्रेजी ५७ दिन पछि
-
१८चैतकामदा एकादशी/विश्व मूर्ख दिवस ५८ दिन पछि
-
१९चैत
-
२०चैतसोम प्रदोष व्रत/SEE २०७९-अनिवार्य नेपाली ६० दिन पछि
-
२१चैतमहावीर जयन्ती ६१ दिन पछि
-
२२चैतSEE २०७९-अनिवार्य विज्ञान ६२ दिन पछि
-
२३चैत
ज्योतिषहरू
-
Jyotish Dr. Janak Bhattaविगत ३५ वर्षदेखि कुण्डली निर्...
-
Jyotish Dipendra Khatiwadaसम्पुर्णानन्द संस्कृत बिश्वब...
-
Jyotish Khagendra Subediसम्पूर्णानंद संस्कृत विश्ववि...
-
Jyotish Mukunda Sharmaस्वाध्याय, सत्सङ्ग र सदाचारजस...
-
Jyotish Narayan Prasad Dulalसम्पूर्णानन्द संस्कृत विश्वव...
-
Acharya Choodamani Pathakसम्पूर्णानन्दसंस्कृत विश्वव...
-
Jyotish Purushottam Ghimireनेपाल संस्कृत विश्वविद्यालय, ...
-
Jyotish Khageshwor Subediगुरुकुल पद्दति बाट ज्योतिषीय ...
-
Jyotish Damodar Kaushikज्योतिष र व्याकरण विषयमा आचार...
-
Jyotish Vaman Sapkotaशिक्षा - व्याकरणाचार्य, पौरोही...
-
Jyotish Ghanashyam Pokharelनेपाल संस्कृत विश्वविद्यालयब...
-
Jyotish Smarika Acharyaबाल्मीकि बिद्यापिठ बाट ज्योत...
-
Jyotish Damodar Poudelनेपाल संस्कृत विश्व बिद्यालय...
-
Jyotish Deepak Prasad Kafleसम्पूर्णानन्द संस्कृत विश्वव...
-
Jyotish Narayan Prasad Gautamगुरुकुल शिक्षा प्रणालीबाट ज्...
-
Jyotish Mohan Ghimireसम्पुर्णानन्द संस्कृत विश्वव...
साहित्य / ब्लग
- बास्ना आउने बाँसुरी
- औषधि र अल्कोहल एकैसाथ सेवन गर्दाको जोखिम
- Easy ways to combat depression
- जाडोमा ध्यान दिन पर्ने ५ कुरा
- महामारीको जोखिम र मुख स्वास्थ्य
- जाडोमा दाँतको हेरविचार
- कुष्ठ रोग र मुख स्वास्थ्य
- म ठुलो भएछु
- रुद्राक्ष महिमा तथा परिचय
- गहभरी आँसु
- Valentine's Day
- प्रणय दिवस
- Kumbha Sankranti/World Radio Day
- कुम्भ संक्रान्ति/विश्व रेडियो दिवस
- नक्षत्र के हो ?
- माघ महिना सूर्य मकर राशिमा प्रवेश गर्दा कुन राशिलाई कस्तो प्रभाव ?
- सुरक्षित इन्टरनेट दिवस
- Ravi Saptami Vrata/Makar Snan Samapti
- रवि सप्तमी व्रत/मकर स्नान समाप्ति
- International Day of Women and Girls in Science
- विज्ञानमा महिला पहुँचको अन्तर्राष्ट्रिय दिवस
- Safer Internet day
- मलाई मतलब भएन
- संघर्ष
- Shree Swasthani Brata Samapti/Poornima Wrata/Magh Snan Samapti
- जिज्ञासा नै सफलताकाे सूचक : सुरूङकाे बाटाे
- Wrinkle in Time
- Book Review: Hope was Here
- लैङ्गिक विभेदकाे वकालत : आमाले सक्नुहुन्छ
- रुने बनायौ
- माखो
- ३० वर्षपछि कुम्भमा शनिको संचार र फल विचार
- रुघाखोकी लक्षण, जोखिम तथा रोकथामका उपायहरु
- सन् २०२२ लाई फर्केर हेर्दा
- Looking back at 2022 AD
- सम्झना
- जिन्दगी
- Life Story
- गोल्ड मेडल
- हाम्रो पात्रो रेमिटबाट पहिलोपटक पैसा कसरी पठाउने ?
- तिम्रो शहरमा
- मधुमेह र फिजियोथेरापी
- एन्टिमाइक्रोवियल रेसिस्टेन्स र न्यूनीकरणमा दन्त चिकित्सा
- टेलिफिजियोथेरापी
- एड्स नियन्त्रणमा दन्त चिकित्सा
- हाम्रो पात्रो रेमिटबाट पैसा किन पठाउने ? यी हुन् ५ फाइदाहरू
- के हो काल सर्प योग ?
- हाम्रो गिफ्टस् अब १४ शहरमा
- Tropical Secrets: Holocaust Refugees in Cuba
- साधना नै सफलताकाे आधार : एकलव्य
- Five reasons to send money through Hamro Patro Remit
- मायाको सुरुवात
- Book Review: Charlie and The Chocolate Factory
- राष्ट्र एकीकरणकाे वीरगाथाः पृथ्वीयुग
- How to send mobile balance to Nepal from abroad with Hamro Patro Recharge.
- Procedure to remit fund via Hamro Patro
- सबैतिर विश्वास जित्दै छ हाम्रो पात्रो रेमिट !
- किन आयौ
- प्रदेशी जिवन
- विश्वकपमा दिन सकिने ६ उपहारहरू
- सहरमा हराएको मान्छे

Liked by: